ISTIYAD ASHBAH (GHOST HUNTING) (BLU-RAY)
Bespreking door: Didier - Geplaatst op: 2020-10-05
FILM
Mocht je ooit
Istiyad Ashbah (in het mooi Engels is dat
Ghost Hunting) van de Palestijnse regisseur Raed Andoni willen bekijken, dan is het minste wat je ervan kan zeggen dat de film niet alleen een aparte belevenis is, maar ook een zeer aparte stijl heeft. Zeker niet spek voor ieders bek, al was het maar voor het onderwerp, maar ook een film die anders is dan de rest. Een documentaire die in feite een speelfilm is, ook al merk je dat geen seconde. Een echte documentaire is het ook weer niet, want het zijn acteurs die een opgelegde rol vertolken. Een hybride documentaire zeggen sommigen. Maar kijk, we hebben de geïnteresseerde kijker onder tussen al genoeg van het kastje naar de muur gestuurd en we proberen de bedoeling van Raed Andoni in onze eigen woorden uit te leggen.
De film heeft alles te maken met de Al-Moskobiya-gevangenis. Deze door diverse mensenrechtenorganisaties aangeklaagde gevangenis heeft zijn naam te danken aan het feit dat dit complex een onderdeel van een Russisch-orthodoxe kerk was en daarom wel eens omschreven wordt als The Russian Compound. De gevangenis werd gebruikt om Palestijnse gedetineerden (waaronder ook kinderen) te ondervragen die vochten tegen de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Een gevangenis die in de jaren tachtig berucht werd door de harde marteltechnieken die er werden toegepast. Regisseur Raed Andon die er zelf als achttienjarige gevangen zat maakte er de film
Ghost Hunting over die voor het eerst vertoond werd in Ramallah (een Palestijnse stad op de centrale Westelijke Jordaanoever) en dat voor een publiek dat voor negentig procent bestond uit voormalige gevangenen.
De terreur die de Palestijnse regisseur ervoer in deze gevangenis heeft hij omgebouwd tot een bijzonder experiment. Samen met een groep ex-gevangenen heeft Raed Andoni een replica gebouwd en via herinneringen heeft men de benauwende sfeer van de verhoorkamer en cel proberen weer te geven. Ze speelden niet zichzelf, zo werden bijv. de bewakers gespeeld door gevangenen. Het resultaat is zeer rauw en de film heeft noch een belerend vingertje noch een politieke boodschap die je de strot wordt ingeduwd: dit is gewoon ervaren wat de gevangenen meemaakten. Hun verveling, de angst en vooral ook het besef dat het laatste stukje mens uit je wordt gezogen.
Raed Andoni die tien jaar geleden met
Fix Me debuteerde en daarmee furore maakte in Sundance en Cannes heeft van
Ghost Hunting (die op zijn beurt bekroond werd met de Berlinale’s 2017 Documentary Award) zeker geen gemakkelijke filmrit gemaakt. Deze anderhalf uur durende docu heeft een soort van “making of”-feel. Je ziet de regisseur met de cast praten, je ziet hen herinneringen ophalen en vooral (wat het sterktste is) zie je hun waargebeurde scènes naspelen. Het zijn beelden waar je moet van slikken. Gevangenen die een hele tijd met een juten zak over het hoofd zitten en heen en weer geslingerd worden in hun eigen pis. Dat soort dingen dus. Het spreekt voor zich dat dit het soort cinema is waar niet iedereen wil voor gaan zitten, maar het is een droevig deel uit de wereld van vandaag en het wordt op een efficiënte, zonder al te veel poespas, manier getoond.
BEELD EN GELUID
Realisme troef ook in de beeldvoering. De film speelt zich de hele tijd af op een filmset en daardoor krijg je natuurlijk een saai kleurenpalet, maar technisch bekeken valt hier niets op aan te merken en kan je niet meer dan een zo goed als maximale score geven. Hetzelfde geldt voor de geluidsband. Technisch bekeken meer dan prima, maar het is wel een docu zonder soundtrack en Palestijnen die Arabisch praten.
EXTRA'S
Bij iedere Second Run-release krijg je een uitgebreid boekje vol met info en weetjes, vandaar onze iewat hoge score want op het schijfje zelf moet je het stellen met een kort
interview dat is opgenomen met de regisseur tijdens een vertoning in de legendarische Pathé-cinema in Amsterdam.
CONCLUSIE
Ghost Hunting is een aangrijpende documentaire over wat Palestijnen hebben meegemaakt in een Israëlische gevangenis. Regisseur Raed Andoni koos evenwel voor een zeer aparte aanpak (een soort van hybride docu in een making of-stijl) wat deze filmrit er niet gemakkelijker verteerbaar op maakt.