FILM
"Somewhere in the crowd is a killer who can turn smiles into screams".- tagline Rollercoaster

Een typisch genre uit de jaren '70 dat nu niet meer bestaat is die van de rampenfilm. Je kon er alle wegen mee op en typisch was dat het bijna één voor één films waren met een gigantische sterrencast. De bekendste voorbeelden zijn naast de vele Airport-films, The Poseidon Adventure, The Towering Inferno, Earthquake en The Swarm. Ook Rollercoaster zit daartussen, ook al vond regisseur James Goldstone deze categorie pure larie want zelf vond hij dat hij een Hitchcock-achtige thriller had gemaakt. Het is maar hoe je het bekijkt, of nog beter welke naam je je kindje wil geven. Wel deed de film het behoorlijk goed aan de kassa en dat was in 1977 niet zo evident want in de bioscoop liep er iets als Star Wars.

Een goede marketing was dan ook broodnodig, en dat had producer Jennings Lang goed begrepen. De man had met Airport 1975 en Earthquake onder de noemer "rampenfilm" enorme kaskrakers op zijn naam staan en Universal had na het monstersucces van Jaws best welinteresse om daar een greintje van mee te pikken. Ze kregen het verhaal van Tommy Cook in handen die een rampenfilm had bedacht met een achtbaan. Alleen zag dat script er compleet anders uit dan wat de film uiteindelijk zou worden. Wie denkt aan een rampenfilm te zien waarbij de ene achtbaan na de andere ontspoort, moeten we nu al teleurstellen. Er is maar één ramp te zien met deze kermisattractie en dat is te zien in de eerste tien minuten en daarna is het over en out. Dat had alles te maken met Sanford Sheldon en Richard Levinson, die de opdracht kregen om het script van Cook serieus te gaan herschrijven. De film had niet meer dan 9 miljoen dollar qua budget, en de twee scenaristen die ervaring hadden met Columbo-afleveringen, hebben van Rollercoaster (en dat tot woede van Cook) iets compleet anders gemaakt. Door het succes van films als Two Minute Warning met Charlton Heston en Black Sunday kon je ook een rampenfilm maken met een sniper maken waardoor alles plotseling goedkoper wordt, al was het maar omdat een kat-en-muisspel niet zo veel kost als een kermisattractie op te gaan blazen.

Het goedkope aspect merk je ook aan de casting. Timothy Botoms die de schutter vertolkt was toen helemaal niet bekend en hoofdrolspeler George Segal, die het zaakje moet zien te klaren, was wel te zien in blockbusters maar stond helemaal niet geboekt als een A-acteur. De enige die een flinke duit kostte, was Henry Fonda, maar die was maar in twee scènes te zien, en dan nog met een compleet overbodige rol. Over de rol van de sniper was er ook heel wat te doen, en dat had filmcriticus Charles Champlin (neen, het is geen typfout) fijntjes opgemerkt. Nooit weten we waarom hij het doet of voor wie hij het doet. Het is gewoon een mysterieus individu die ermee dreigt (en het ook doet) om een achtbaan in de lucht te blazen. De makers hielden er het gewoon op dat het net daardoor is dat je extra kracht geeft aan de dader.

Waar wel niet op bespaard werd, was het geluid. De film werd gepresenteerd via het prestigieuze Sensurround-systeem, waarbij er tijdens de scènes met de achtbaan speciale laagfrequente basluidsprekers werden gebruikt, en die de kijker het gevoel gaf dat hij er zelf inzat. Een peperduur systeem van Universal dat alleen maar werd gebruikt in Earthquake, de originele versie van Midway en de speelfilm van Battlestar Galactica. Maar op muziekvlak werd er geen stuiver gespaard. Aanvankelijk had men aan KISS gevraagd om in de film een tweetal nummers te spelen, maar toen die een te drukke agenda hadden werd de fakkel doorgegeven aan het olijke duo Sparks die het achteraf als de slechtste zet in hun carrière zag. En dan is er uiteraard ook de effectieve funky score van Lalo Schifrin die er een '70's Dirty Harry-tintje aan geeft.

James Goldstone is zeker geen grote regisseur, en dat zouden we in 1980 met het Paul Newman-vehikel When Time Ran Out... maar al te goed onder de neus gewreven krijgen, maar met Rollercoaster wist hij wel zeer goed wat hij deed. De producenten hadden Goldstone duidelijk gemaakt dat de ster van de film de achtbaan was, maar de regisseur weigerde wel om van zijn film een kermisattractie te maken, maar wat hij wel deed was op iedere plaats van de achtbaan een camera plaatsen, waardoor de kijker de indruk had dat hij zelf op het ding zat. Anno 2021 is dat een techniek die nauwelijks voor opschudding zorgt, maar in 1977 mocht je zo’n aanpak gerust een sensatie noemen. De cast is droogjes, maar Richard Widmark is hemels als cynische kloot die op alles en nog wat een arrogant antwoord klaar heeft.

BEELD EN GELUID
Rollercoaster verscheen op het Britse 101 Films, onder het nummer 003 en dat betekent dat het om een gelimiteerde versie gaat die geperst is op 3000 exemplaren. Je vindt er twee Blu-rays in terug, eentje met de US-versie en op het andere schijfje de Duitse uncut-versie die 9 minuten langer duurt. Origineel kwam de film bij Universal uit, maar die verkochten de rechten door aan een paar boutique-labels, waaronder dus 101 Films, en wie vertrouwd is met het label, weet dat het hier om kwaliteit gaat. De originele aspect ratio werd (uiteraard) behouden, en dit is zo’n film die ze alleen in de jaren '70 konden maken. Prachtige, maar enigszins ingehouden kleuren met panoramische visuals. De details blazen je wel niet omver, maar alles is toch prachtig gedaan. De geluidsband is een LPCM mono met een zenuwslopende score van Lalo Schifrin, en er is ook Engelse ondertiteling.

EXTRA'S
Wat de extra's betreft krijg je naast een trailer en een audiocommentaar met Allan Bryce en David Flint nog twee leuke extraatjes. Het 12 minuten-durende interview met de originele scriptschrijver Tommy Cook is hilarisch, omdat de man zich constant zit te ergeren aan wat ze met zijn oorspronkelijk idee hebben aangevangen. Tenslotte is er nog de korte documentaire The 1970s: A Rollercoaster of Disasters waarin filmkenner Simon Fitzjohn je meeloodst in de rampenfilms van de jaren '70.

CONCLUSIE
Rollercoaster is (kwestie van in het juiste jargon te blijven) een helse rit maar verwacht je niet aan een typische rampenfilm, want dat is het niet.