FILM
Twintig volwassen mannen doen mee aan een experiment en worden onder toezicht twee weken opgesloten in een nagemaakte gevangenis. Het doel is om te achterhalen hoe hun gedrag zich ontwikkelt door acht mannen tot ‘bewakers’ te benoemen en twaalf mannen tot ‘gevangenen’. De gevangenen moeten zich aan de regels houden, de bewakers krijgen de opdracht de orde te bewaren. Al gauw zorgt de ongebruikelijke machtsverhouding voor onverwachte gebeurtenissen. Met de dag wordt de scheidingslijn tussen autoriteit en rebellie angstwekkend dunner. Zozeer zelfs, dat het een kwestie wordt van leven en dood. Zelfs de toeziende wetenschappers staan dan machteloos.

Ziehier een interessant recept voor in de filmkeuken: men neemt regisseur Oliver Hirschbiegel in de arm, die in het verleden reeds ruim zijn sporen verdiendet met afleveringen van Tatort en Commissaris Rex, men cast in de hoofdrol Moritz Bleibtreu (in een vorige film nog het in-de-penarie-zittende-vriendje van Lola Rennt) en men laat die tot het uiterste van zijn talent presteren, men parfumeert de hele zaak met het aroma van ditto steengoede prestaties van ongeveer alle resterende acteurs, men vult dit aan met een boeiend, rijk en origineel scenario en overgiet het geheel met een sausje van realistisch voyeurisme, socio-maatschappelijk inzicht, trillende spanning, bondgenootschap en zelfs een vleugje romantiek. Bij het correct doseren van al deze bestanddelen eindig je met een explosieve filmcocktail die je aan het scherm gekluisterd houdt van begin tot eind. Je begint te kijken uit interesse - net zoals de meeste deelnemers die aan het experiment begonnen zijn - wordt gaandeweg meegesleept in de harde machtsstrijd tussen bewakers en gevangen, wordt met verstomming geslagen door allerhande gebeurtenissen, om ten slotte op het puntje van je stoel te eindigen tijdens de ongemeen spannende finale. Das Experiment peutert heel wat bij de kijker los, blijft stevig op het netvlies plakken en zal zich ontpoppen tot een niet snel te vergeten ervaring. Werkelijk ijzersterk.

BEELD EN GELUID
Het anamorfische beeld heeft een 1.85:1-verhouding en is haarscherp. Er zijn geen ongerechtigheden vastgesteld. De kleuren ogen realistisch en het contrast is van een uitstekende kwaliteit. Geen vuiltje aan de lucht. De DTS-soundtrack is werkelijk voortreffelijk. Muziek, dialogen, geluidseffecten en achtergrondgeluiden klinken loepzuiver, hebben een goede dynamiek en een mooie ruimtelijkheid. This is what home cinema is all about. De Dolby Digital 5.1-soundtrack klinkt ook goed, maar moet wat inboeten tegenover het DTS-geluid op het vlak van kracht en dynamiek.

EXTRA’S
De Duitse bioscooptrailer, Behind The Scenes (B-Roll): opnames tijdens het tot stand brengen van enkele stunts en scènes. De totale tijdsduur van de B-Roll bedraagt om en bij de vijftien minuten. Voorts Interview Cast & Director: mooi gebundeld in een apart menu. Elke acteur (een tiental in totaal) licht zijn of haar personage toe en geeft meningen over het verhaal en de film. Zeer interessant. Deleted Scenes: tien scènes die onder het mes van de montagetafel verdwenen zijn in de bioscoopversie. Op deze dvd zijn ze in al hun glorie te bewonderen. Fact or Fiction? – Interviews tot slot is een zeer leuke extra: een tiental personages worden geïnterviewd tijdens hun rol. Dit om bij de kijker een beetje verwarring te zaaien tussen fictie en realiteit. Alles ziet er beangstigend authentiek uit.

Het enige wat ontbreekt tussen de extra’s is een audiocommentaar. Voorts was ook enige mate van verwijzing naar het boek ‘Black Box’ van Giordano, waarop het scenario is gebasseerd, erg verhelderend geweest. Dit boek berust op ware feiten. In 1971 vond namelijk het Stanford Prison Experiment plaats waarin een psychologische studie met studenten na zes dagen abrupt werd afgebroken wegens het stijgende sadistische gedrag van de ‘bewakers’ en de gestresseerde en depressieve houding van de ‘gevangenen’.

CONCLUSIE
Das Experiment is een verrassende en uiterst spannende film. Er zitten in Duitsland duidelijk een aantal mensen die weten hoe goede cinema te maken. Deze film moet je gewoonweg gezien hebben. Het is een regelrechte aanrader die thuishoort in elke dvd-collectie.