FILM
Mei, 1940. Hitler's Blitzkrieg lijkt niet te stuiten. De geallieerden moeten in allerijl hun troepen uit Frankrijk evacueren, dit gebeurt te Duinkerke. Gigantische hoeveelheden materiaal moeten worden achtergelaten om man en macht uit de handen van de Duitsers te houden.

Tegelijkertijd wordt in Groot-Brittannië een belangrijke beslissing genomen. Opperbevelhebber van de luchtmacht Sir Hugh Dowding (Laurence Olivier) schrijft namelijk een aanbeveling voor eerste minister Winston Churchill dat het aan te raden is geen extra vliegtuigen en piloten meer naar Frankrijk te sturen. De verliezen worden te groot geacht en wanneer deze blijven doorgaan zal de Royal Airforce geen schijn van kans meer hebben tegen de Duitse Luftwaffe.

Churchill gaat met tegenzin akkoord en tegelijk met de evacuatie in Duinkerke worden alle Britse piloten en vliegtuigen uit Frankrijk teruggeroepen. Na deze gebeurtenissen komt de stilte voor de storm. De Britten weten dat zij de volgenden zijn die aan de beurt komen, ze weten echter ook dat hun luchtmacht hun sterkste troef is. Hitler maakt namelijk geen schijn van kans indien hij Engeland wil veroveren zolang de RAF nog operatief is.

Reichsmarschall Hermann Göring is er echter van overtuigd dat zijn Luftwaffe binnen de kortste keren de RAF kan uitgeroeid hebben. De kansen van de Britten lijken ook vrij klein, aangezien zij een groot tekort aan piloten hebben om hun Hurricanes en Spitfires te bemannen. Buitenlandse piloten zijn volop in opleiding, maar de taalbarrière maakt dit er niet makkelijker op. Eerste doelwit van de Duitse luchtaanvallen zijn de Britse radarinstallaties langs de zuidelijke kust van Engeland. Deze nieuwe technologie waarschuwt de Britten namelijk op voorhand van Duitse aanvalsgolven.



Al snel denkt Göring deze bedreiging te hebben uitgeschakeld en wil hij overgaan tot het bombarderen van de vliegvelden en de hoofdstad Londen. Dit laatste werd echter bij bevel van Hitler verboden en dus vestigde de Luftwaffe al zijn aandacht op de Britse vliegvelden en vliegtuigen. Hiermee maakte Göring een eerste fout. De Britse radarinstallaties waren namelijk wel erg zwaar toegetakeld, maar zeker niet totaal verwoest. Aan sneltempo werden deze hersteld en kon men de Duitse aanvallen weer voorspellen. Niettemin leden de Britten immense verliezen en waren ze de wanhoop nabij. Enig lichtpunt leken de prestaties van de Spitfires te zijn, deze gevechtsvliegtuigen waren namelijk sneller dan de Duitse Messerschmitts en deed veel van de vijandelijke piloten de moed in schoenen zinken.

Dan maakt Göring een fatale fout, hij gaat ondanks de bevelen van Hitler toch over tot het bombarderen van Londen. Dit geeft de RAF de kans zich te hergroeperen en hun tactiek aan te passen. In plaats van zich te focussen op de kleinere en snelle gevechtsvliegtuigen, richtte men zich nu tot de bommenwerpers die erg traag en lomp waren. Niettemin was de overmacht nog steeds erg groot.

"The Battle of France is over. The Battle of Britain is about to begin"

Battle of Britain is een op en top Britse film, de crew zijn trouwens geen onbekenden voor de 007-fans onder ons. Producer was niemand minder dan Harry Saltzman en regisseur was Guy Hamilton. Als gevolg hiervan waren veel mensen die actief meewerkte aan de avonturen van eenieders favoriete geheim agent ook actief bij de productie van deze film.

Het resultaat is op zijn minst verbluffend te noemen. Aangezien deze film in 1969 gemaakt werd, waren er nog niet veel special effects voorhanden. Bijgevolg moest men op zoek gaan naar enorme hoeveelheden Spitfires, Hurricanes, Messerschmitts en bommenwerpers. Verzamelaars over de hele wereld waren echter met veel plezier van de partij om deel te nemen aan de film. Ook de Spaanse luchtmacht leende een groot aantal van haar bommenwerpers uit die van dezelfde makelijk waren als diegenen die Nazi-Duitsland tijdens de 2e wereldoorlog gebruikte.



Ook kregen de producenten de hulp van de mensen die het allemaal vanop de eerste rij hadden meegemaakt. Dit alles resulteert in een film die je beter kan omschrijven als een documentaire dan een typische Hollywood film. Het fictie-gehalte is erg laag, een bewuste keuze van regisseur Guy Hamilton. Deze keuze maakt de film er enkel realistischer op en dat is iets wat we enkel kunnen toejuichen. Wanneer we Battle of Britain bekeken, kregen we dan ook echt het gevoel midden in de actie te zitten.

Dit is het soort films dat prima als educatief materiaal kan dienen. In 127 minuten leer je erg veel over de RAF, Luftwaffe en de algemene situatie aan het begin van de 2e wereldoorlog. Je ziet meteen in dat zonder de opofferingen van deze piloten Engeland onder de voet gelopen zou zijn door de Nazi's en de wereldkaart er vandaag de dag wel eens heel anders zou kunnen uitgezien hebben.

Toch zal deze film niet iedereen weten te boeien. Degenen onder ons die al dan niet te veel gewend zijn aan Hollywood producties als bv. Pearl Harbor en dergelijke meer zullen misschien deze film wat te saai noemen. Aan die mensen echter volgende boodschap: laat je hierdoor niet tegenhouden, bekijk de film en herbekijk hem. Na een tijdje zal je hem op zijn minst even veel gaan appreciëren.

Bijgevolg kunnen we Battle of Britain niet anders dan verplichte kost noemen.

BEELD EN GELUID
Speciaal voor de DVD release werd deze film volledig digitaal geremastered, resultaat is een anamorfe transfer met verhouding 2.35:1. Dit is duidelijk te merken, maar dat wil niet zeggen dat de print vrij is van beschadigingen, hier en daar durft er wel nog eens eentje opduiken. Vooral tijdens de sequentie met de credits aan het begin van de film viel dit nog op, nadien werd dit drastisch verminderd en vielen ons enkel op enkele momenten nog een paar beschadigingen op. Filmgrain is echter wel vrij veel aanwezig, meestal werkt dit niet echt storend en is het merkbaar dat men heft geprobeerd dit zoveel mogelijk te proberen herstellen. De transfer oogt op enkele scenes na trouwens haarscherp, wel spijtig dat er in de paar scènes waar alles wat softer overkwam edge enhancement toegepast werd. Wat ons betreft had men dit gerust zo mogen laten. Kleuren kwamen soms wat flets over en hadden over het algemeen iets helderder en feller gemogen. Het werkte voor ons niet al te storend, maar we kunnen ons wel inbeelden dat sommige mensen zich hier wel aan zouden kunnen ergeren. Schaduwdetail en zwartniveau zijn beiden erg goed. Enige andere vormen van artefacts of beschadiging zijn ons niet meteen opgevallen. Na het lezen hiervan zullen sommigen onder u misschien wel denken dat het een miserabele transfer moet zijn, niets is echter minder waar. De meeste van de items die we hier aanhalen zijn simpelweg tekenen van ouderdom bij films. Wanneer we de kwaliteit van de film namelijk vergelijken met originele beelden uit de documentaire of trailer is het resultaat van de digitale opkuisbeurt simpelweg verbluffend.



Dan nu een eerste punt dat de regio 2 release een serieuze voorsprong geeft op zijn broertje in regio 1. In regio 1 moest men het namelijk stellen met een standaard Dolby Digital 2.0 audiotrack. In regio 2 krijgen we echter maar liefst 3 verschillende audiotracks gepresenteerd !

Allereerst is er de Dolby Digital 5.1-track, deze werd volledig geremastered en geremixed van de originele mono geluidstrack. Het resultaat is een kraakheldere audiotrack die veel dynamiek en laag bevat. Surroundkanalen worden voortdurend aangesproken tijdens de vele dogfights en ook het LFE kanaal wordt hierbij zeer actief betrokken. Dit alles wordt ondersteund door de schitterende muziek van Ron Goodwin, die de film indien mogelijk nog majestueuzer maakt dan hij al is. Aan deze 5.1-track alleen is niet te horen dat de film meer dan 30 jaar oud is! Toch is er één minpuntje, iets wat vermeden had kunnen worden trouwens, namelijk het volume van de dialogen. Deze zijn dan wel mooi uitgecentreerd in de centerspeaker en zijn kraakhelder, maar soms komen ze net wat volume te kort wanneer er op de achtergrond nog andere geluidseffecten en muziek hoorbaar zijn. Wij losten dit zelf op door onze centerspeaker wat sterker te zetten tijdens het bekijken en beluisteren van de film, maar dit had natuurlijk ook aangepast kunnen worden bij de track zelf. Niettemin is dat maar een klein minpunt en is ook hier de restauratie zeer goed geslaagd te noemen.

Maar we hadden het natuurlijk over 3 tracks. Bij deze ene Dolby Digital 5.1 track stopt het namelijk niet, als kers op de taart staat er op de schijf ook een DTS 5.1 track. Na het nogmaals bekijken van de film met deze track viel ons toch op dat sommige nuances in de muziek hier beter merkbaar zijn en de track over het algemeen toch wat dynamischer en gedetailleerder klonk. Dit komt vanzelfsprekend enkel tot zijn recht in een omgeving die vrij is van allerlei ander achtergrondlawaai. Het volumeniveau van de dialogen had ook hier soms echter wat hoger gemogen. Tenslotte is er nog een derde audiotrack, maar daarover leest u bij de bespreking van de extra's meer.

EXTRA’S
Ook wat betreft extra's is de regio 2 versie in alle opzichten superieur aan de regio 1 versie, deze laatste bevat namelijk enkel de originele trailer, onze versie bevat het volgende:



Disc 1:
Audiocommentaar
Allereerste extra op disc 1 is een zeer degelijke commentaartrack die een flink pak informatie over zowat elk aspect van de film bevat. De commentaar bevat zowel nieuwe fragmenten als items uit het archief. Vooraleer iemand aan het woord komt krijgen we kort te horen wat de relatie van die persoon tot de film was. Zeker het beluisteren waard.

Originele Muziek van Sir William Walton
Dan nu de 3e audiotrack waarover we het hadden. Allereerst echter wat voorgeschiedenis.

Toen Battle of Britain nog in de startblokken zat werd Sir William Walton benaderd om de muziek voor de film te voorzien. Walton schreef een erg mooie soundtrack maar wanneer deze echter bij de film gezet werd leek het geheel niet meer te kloppen. Bij gevolg werd componist Ron Goodwin aangesproken om een alternatief te voorzien. Enkel in de grote scene met het luchtgevecht bleef de originele muziek van Sir Walton behouden, dit op verzoek van Goodwin zelf die het nogal raar vond dat hij vervangende muziek moest schrijven voor één van de beste Britse componisten aller tijden. Dit verklaart ook meteen waarom we in de main titles zowel Walton als Goodwin vermeld zien staan.

Lange tijd werd de originele muziek van Sir William Walton verloren gewaand. Enkele jaren geleden kwam er echter nog iemand met een master op de proppen, MGM maakte gretig gebruik van deze kans om iedereen te laten meegenieten van de muziek die origineel in de film gezeten zou hebben. Als derde alternatieve soundtrack krijgen we dus een volledige remix waarin de muziek van Ron Goodwin volledig vervangen werd door de muziek van Walton. Het resultaat is een erg mooie aanvulling op deze al erg goede DVD release. Dit is als het ware de 2e kers op de taart. De 2 componisten hanteren een compleet verschillend soort muziek voor de film, maar beiden zijn zeker en vast het beluisteren waard.



Disc 2:
Battle for the Battle of Britain
Destijds werd er een uitgebreide making of van een klein uur gemaakt om de film te vergezellen. Deze documentaire wordt volledig gehost door Michael Caine, die zelf ook een rol heeft in de film. Via interviews en fragmenten komen we erg veel te weten over de productie van de film, maar ook over de historische feiten achter de film. De beeldkwaliteit is natuurlijk niet echt schitterend gezien de leeftijd van het bronmateriaal maar dat stoorde ons ook niet echt.

Authenticity in the Air
Vervolgens een recent opgenomen interview van zo'n 20 minuten met Garth Thomas. Thomas was destijds assisent-regisseur van de luchteenheid. Een vrij belangrijke taak aangezien alle luchtactie in de film echt is (behalve natuurlijk de ontploffende vliegtuigen, daarmee zouden de eigenaars niet al te ingenomen zijn). Er wordt ons volledig uitgelegd hoe die shots in elkaar zitten en wat er allemaal bij kwam kijken. De korte documentaire bevat trouwens enkele indrukwekkende luchtscenes.

A Film for the Few
Weerom een interview van zo'n 20 minuten, dit maal komen de problemen die er tijdens het filmen waren grotendeels aan bod. Zo zijn daar het budget, het slechte weer en dergelijke meer. Regisseur Guy Hamilton legt ook uit dat hij in de film niet beide partijen als zwart-wit wilde voorstellen. Daarom werden verschillende Duitsers die met de Battle of Britain te maken hadden (soms min of meer tot hun ongenoegen) betrokken bij de productie van de film om een zo accuraat mogelijk beeld te scheppen.

Recollections of an RAF Squadron Leader
Bij de film werd ook veel assistentie verleend door oud gedienden van de RAF en piloten die hun sporen hadden verdiend tijdens de Battle. Eentje daarvan was majoor Gerald Stapleton, samen met ons haalt hij herinneringen op en vertelt op een zeer aangename wijze de meest interessante dingen.

Photo Gallery: Images from the Sky
Enkele zeer mooie foto's met achtergrondmuziek en hier en daar wat uitleg. Zeer mooi om te bekijken.

Theatrical Trailer
Tenslotte nog de originele trailer die bioscoopgangers in de jaren '60 te zien kregen.

Menu's
Normaal gezien vertellen we niet al teveel over de menu's van een dvd release, maar in dit geval willen we toch even melden dat deze zeer stijlvol in elkaar zitten. De menu's bestaan uit 3D-animaties in een wolkenlandschap waar we uit alle richtingen vliegtuigen aan onze neus zien voorbijgaan. Dit alles wordt mooi onderlijnd door de muziek van Ron Goodwin. Erg mooi om gewoon eens te bekijken.

CONCLUSIE
Battle of Britain is een film die iedere serieuze filmliefhebber gewoon in zijn bibliotheek moet hebben. De dvd release is op alle vlakken een pareltje te noemen. Zowel beeld als geluid scoren erg goed en met meer dan 6 uur aan extra's is ook daar geen klagen mogelijk. Hopelijk mogen we van MGM nog dergelijke Topdvd's verwachten.