FILM
Berlijn, februari 1943: de nazi’s hebben de meeste joden uit de Duitse hoofdstad gedeporteerd. Ondanks formele beloften worden nu ook joodse echtgenoten van arische Duitse vrouwen opgepakt en afgevoerd naar het voormalige gebouw van de Joodse Welzijnszorg in de Rosenstrasse (zijstraat van de Alexanderplatz) in afwachting van hun transport naar een vernietigingskamp. Hun vrouwen verzamelen zich uit protest voor het tot gevangenis omgevormde gebouw, houden er een hele week in een ijzige kou de wacht en eisen van de bewakers hun vrijlating. Eén van hen is Ruth Weinstein (Jutta Lampe).

New York, 2003: Tijdens de joodse rouwceremonie voor haar overleden vader, verneemt de jonge Hannah (Maria Schrader) geheimen over het familieverleden in Duitsland. Ze besluit om naar Berlijn te gaan en uit te zoeken wat er indertijd is gebeurd. Ze ontmoet er Lena Fischer (Doris Schade) en verneemt van deze inmiddels 90-jarige Berlijnse aan de hand van flashbacks het verhaal van haar moeder Ruth in WOII.

Met Rosenstrasse vertelt Margarethe von Trotta een drama dat tot nog toe vrijwel onbekend is gebleven. Omdat het over vrouwen gaat, is haar door de critici verweten een ouderwetse feministische film te willen maken. Er is inderdaad sprake van heroïsme en melodrama en heel veel vrouwen in deze film, maar Von Trotta houdt alles netjes in de hand en voorkomt de indruk alsof het hier om een promotiepamflet zou gaan voor vrouwenrechten. De film is vooral geschikt voor liefhebbers van holocaustdrama’s à la Schindler’s List (Steven Spielberg) en The Pianist (Roman Polanski). Katja Riemann (de jonge Lena) kreeg voor haar acteerwerk op het Filmfestival van Venetië de prijs voor beste actrice. Onze eigen Jan Decleir heeft een kleine rol in de figuur van Nathan Goldberg, één van de opgepakte joodse echtgenoten.

De regisseur hanteert voor de fragmenten in Berlijn en New York een heel divers kleurenpalet. Berlijn baadt in grauw en grijs, vaalblauw tot zwart licht dat de repressieve en neerslachtige stemming en atmosfeer van de Duitse hoofdstad belichaamt tijdens het naziregime. In de hedendaagse Berlijnfragmenten hangt een pastelkleurig licht. Het zorgt voor gemoedelijkheid en rust op het tv-scherm en het straalt de ernst en het verdriet uit van de betrokken personages. New York heeft zachte kleuren gekregen, natuurlijke, soms een ietsje zijïg zelfs met longshotopnames als om de koude en afstandelijke sfeer tussen de familieleden te benadrukken.

Margarethe von Trotta heeft voor de financiering van deze film een beroep moeten doen op Nederlandse geldschieters. Hun inbreng beperkte zich niet tot ondersteuning in euro, ze leverden een aantal Nederlandse acteurs (o.a. Fedja van Huêt en Jan Decleir - beiden uit de Oscar-winnaar Karakter), Loek Dikker als componist van een smaakvolle en rustige muziekscore, met een gedisciplineerd Radio Filharmonisch Orkest van Holland onder leiding van Jaap van Zweden in de orkestbak.

BEELD EN GELUID
Deze film staat in het originele 2.35:1-beeldformaat op deze release en is netjes naar dvd overgebracht: geen opmerkelijke fouten, heel weinig witte vlekjes, geen andere zichtbare beschadigingen.
De geluidsband is mooi en eenvoudig, met als hoogtepunt de Sonata voor piano en viool in A-majeur van César Frank. Von Trotta is in de eerste plaats een verteller die tekst en beeld als voornaamste drager hanteert. Op essentiële momenten zal ze eerder stilte introduceren dan muzikaal geweld. De soundtrack blijft bij gevolg - op de sonata en de eindtune na - ondergeschikt aan het auditieve en visuele spel. Dolby Digital 5.1-gebruikers houden er dus rekening mee dat het hier om een zeer verzorgde en beheerste muziekscore gaat.
De Nederlandse ondertiteling is voor een keer ruim mét respect voor de 5-secondenregel (tijd die een normale lezer nodig heeft om 2 regels ondertitelingstekst met gemak te lezen), zeer verzorgd, in een klassiek lettertype dat een goede leesbaarheid garandeert en zonder taal- en/of schrijffouten. De grote Nederlandse betrokkenheid in het project is daar vast niet vreemd aan.

EXTRA'S
Het kleine aantal extra features van wisselvallige kwaliteit is een teleurstelling. Zo staat er helemaal geen interview met de Nederlandse acteurs op de dvd. De korte reportage van 2 Vandaag over het verstoppen van joden in Berlijn, de gesprekken van Von Trotta met de overlevenden van toen en de problematiek over de chronologie van de film en de financiering ervan zijn jammer genoeg compleet asynchroon. Onbegrijpelijk in het digitale tijdperk.
Voorts een Nederlandse en Duitse trailer, de Biografische Gegevens over Cast & crew en een B-roll: fragmenten, nl. draaiscènes aan de gevangenis en het feestje met Goebbels.

CONCLUSIE
Laat het duidelijk zijn: Rosenstrasse is geen ‘blije’ film waarbij je opgelucht de zaal verlaat of neuriënd het nachtlichtje uitknipt. Rosenstrasse is de confrontatie met een pijnlijk verleden en het toont de grote moed en durf van Von Trotta om in het thuisland van al die pijn en ellende 60 jaar na de feiten de wonden opnieuw open te rijten. Je hoeft geen Duitser te zijn om een gevoel van schaamte en onmacht over te houden als de aftiteling begint. Een regisseursfilm, jawel, maar eentje die beklijft en je nog dagenlang achtervolgt.