SERIE
The House of Knowledge brengt een dubbele dvd op de markt met daarop vier documentaires die in opdracht van The History Channel zijn gemaakt. In vier keer 45 minuten wordt aandacht besteed aan de Speciale Eenheden van de Nazi-machine tijdens de Tweede Wereldoorlog, aan de befaamde bunker van Hitler onder het Rijksdaggebouw in Berlijn waaruit toch nog kopstukken van het regime konden wegkomen ondanks de sluitende omsingeling door Russische troepen, aan de ontwikkeling van een atoomwapen waarmee Hitler de oorlogskansen tegen het einde van de oorlog nog hoopte te keren en tenslotte aan de complotten die werden gesmeed om de verwoester van Duitsland en Europa een halt toe te roepen. Alle documentaires zijn gestoffeerd met uniek beeldmateriaal van geallieerde en Duitse filméquipes, meestal zwart/wit en zonder geluid, maar af en toe ook in kleur, en behandelen minder bekende en bij wijlen verbazingwekkende opdrachten waarmee onderdelen van het Nazi-leger werden belast. Af en toe is nieuw beeldmateriaal gebruikt om te illustreren wat er meer dan 50 jaar na de gebeurtenissen nog over is van de strategische plaatsen. Voor zover er nog overlevenden zijn, hebben de makers interviews gemaakt met betrokkenen waarvan men het bestaan niet eens vermoedt.

1. Secrets of Hitler's Special Forces
In januari 1935 worden binnen het Duitse leger Speciale Eenheden opgericht om straks achter de linies van de vijand of in vijandelijk gebied geheime spionage- en sabotage-opdrachten uit te voeren. De Nazi’s rekruteren daarvoor jonge Duitsers die de taal van de buurlanden machtig zijn. Zij zullen zich ofwel uitgeven voor geallieerde troepen ofwel na de bezetting op strategische posities geplaatst worden in het veroverde gebied. De zgn. Abwehr-eenheden krijgen een harde en doorgedreven opleiding in overleven en zelfverdediging en worden vanaf 1939 met succes ingezet in Tsjechoslowakije en Polen en nadien in Denemarken en Nederland. Ze saboteren elektrische installaties en infiltreren via de lucht om vijandige stellingen bij verrassing in te nemen en strategische bruggen (over de Maas bijv.) te vrijwaren van vernietiging. Bij hun verovering van ons land slagen ze erin om het fort van Eben Emael (tegen de Duitse grens) in te nemen met hun speciaal voor zulke acties ontwikkelde zweefvliegtuig DFS-230 Glider dat 8 personen en een piloot bijna onopgemerkt kan vervoeren. Met holle-lading-explosieven (die de explosie naar beneden richten) vernietigen ze de geschutskoepels van het Belgische fort en dwingen de Belgische troepen op korte tijd tot overgave. 18 Dagen later moet België capituleren. Met hun goede kennis van de plaatselijke taal en voorzien van Amerikaanse en Britse voertuigen en legerpakken, waren de manschappen van de Speciale Eenheden maar moeilijk te ontmaskeren en de geallieerden zagen zich verplicht om zelfs de eigen officieren bij doorgangsposten grondig te controleren.

2. Who Escaped from Hitler's Bunker?
Deze documentaire vertelt het verhaal van Der Untergang in de laatste dagen van de oorlog in Europa. Stalin rukt met zijn legers op naar Berlijn en nadert de stad via het noorden, het zuiden en een lange omweg via het westen. De Duitse troepen zijn ofwel buiten gevecht gesteld of opgehouden en kunnen de Duitse hoofdstad geen assistentie bieden. De Russen bombarderen de stad onophoudelijk en rukken via de voorsteden in het noorden op naar de Rijksdag. Hitler maant zijn getrouwen aan om te vluchten naar Zuid-Duitsland (waar een overlevingsbunker in gereedheid is gebracht) en besluit om zelfmoord te plegen. Hij wil het lot van Mussolini niet delen die in Italië publiekelijk terechtgesteld is. Samen met Eva Braun pleegt hij zelfmoord op 30 april 1945 en laat hun beider lijken verbranden op het terrein voor de bunker. Goering en zijn vrouw plegen eveneens zelfmoord en vergiftigen vooraf hun zes kinderen. Hun lijken worden wel teruggevonden. Bormann – de secretaris van Hitler – ontsnapt op mysterieuze wijze. De Russische invasie kost 200.000 Duitse burgers het leven.

3. How Close was Hitler to Developing Atomic Weapons?
In de jaren’30 krijgt de Duitse natuurkundige Werner Heisenberg de Nobelprijs voor natuurkunde voor zijn baanbrekend onderzoek op nucleair terrein. De SS neemt hem in dienst om een atoomwapen voor het Nazi-regime te ontwikkelen. Essentieel bij de ontwikkeling van atoombommen is de beschikbaarheid van zgn. zwaar water, uranium en/of plutonium. 1000 Ton uranium, afkomstig van Kongo, valt in Nazi-handen bij de bezetting van België (in Mol) en in Noorwegen krijgen ze de Norsk Hydro-centrale in handen waar zwaar water wordt gemaakt. Heisenberg zoekt contact met zijn Deense collega Bohr ofwel om hem om medewerking te vragen, of misschien om hem van de duivelse plannen van de Nazi’s op de hoogte te brengen. Het gevolg is dat de Britten de centrale in Noorwegen bombarderen. In de USA wordt tegelijk het zgn. Manhattan-project opgestart in Los Alamos, New Mexico: 300.000 wetenschappers uit heel de westerse wereld worden er samengebracht om de achterstand op de Duitse ontwikkelingen weg te werken. In Pennemünde (Noord-Duitsland) is een ploeg onder leiding van o.a. Werner von Braun bezig om raketten te ontwikkelen die de nucleaire bom naar vijandelijk gebied kan brengen. In bezet Frankrijk worden lanceerinstallaties gebouwd om Engeland en later de USA te bombarderen. In oktober 1942 testen de Duitsers hun eerste raket. In datzelfde jaar nemen de Amerikanen in Chicago de eerste kerncentrale in gebruik. De stormloop naar het atoomwapen is een race tegen de tijd. Aan beide kanten van de oceaan wordt 24 uur op 24 uur alles in het werk gesteld om als eerste het gevreesde wapen te produceren. Maar gesteund door zijn overwinningen met conventionele wapens bezuinigt Hitler op de nucleaire research. Bovendien worden zijn wetenschappers geplaagd door een tekort aan zwaar water, de noodzakelijke moderator bij een atoomexplosie. Later komt de Führer op zijn stappen terug, maar dan heeft zijn team de voorsprong op de Amerikanen verloren. Op 16 juli 1945 test het Amerikaanse leger de eerste bom in New Mexico. Op dat moment is Hitler al dood en de vrede in Europa een feit, maar in het Oosten gaat de oorlog tegen de Japanners onverminderd door. Wat de Amerikanen dan pas te weten komen is dat een Duitse onderzeeër het nodige nucleaire materiaal naar Japan brengt om van daaruit een atoombom op San Francisco te gooien, waarschijnlijk op 28 augustus 1945. De Amerikanen aarzelen geen moment.

4. Plotting to Kill Hitler
Wij, in West-Europa, zien de Nazi’s als een dicht aan elkaar gesloten groep van mensen met maar één doel, maar in werkelijkheid was er in de Duitse maatschappij én in het Duitse leger én bij de Nazi-kopstukken heel de oorlog lang onenigheid over de te volgen strategie. In de 12 jaar dat hij aan de macht was, werd Hitler meermaals met complotten bedreigd in binnen- en buitenland en hij noemde het zelf een goed voorteken dat hij alle aanslagen op zijn leven overleefde. Op 8 november 1939 wordt een aanslag beraamd in de Bürgerbrau Bierhall in München door ene George Elser. Omdat Hitler zijn plannen op het laatste moment wijzigt gaat de bom te laat af. Er blijven 9 doden en meer dan 60 gewonden achter. Hitler is ongedeerd. Elser wordt opgepakt, geïnterneerd en in 1945 geëxecuteerd.. Binnen de strijdkrachten was de SA, de zgn. Bruinhemden, een bedreiging voor Hitler. Hun leider Röhm wordt vermoord. De Zwitsese student Maurice Bavaud doet er alles aan om Hitler te vermoorden, maar ook hij mislukt in zijn opzet. Hij wordt onthoofd. En dan is er het zgn. Zwarte Orkest, een bondgenootschap van burgers en generaals, en de zgn. Kreisauer Cirkel, allebei zonder tastbaar resultaat. Aanslagen worden beraamd in Poltawa en Smolensk (vliegtuigbom die niet afgaat wegens te koud) en in het Berlijns Museum door generaal Von Gersdorff. De Britten proberen het met hun Special Operations Executive en ruimen eerst generaal Heydrich op. Maar als de Duitsers wraak nemen en een dorp van 5000 burgers uitmoorden, staakt men ook die poging. Het dichtst bij komt generaal Von Stauffenberg op 20 juli 1944. In Rausenberg, Oost-Pruisen, organiseert Hitler een oorlogsconferentie, samen met zijn volgeling Mussolini. Vooraf is er een vergadering met Nazi-generaals. Von Stauffenberg plaatst een aktentas met bom onder de eiken tafel en verlaat de zaal. De bom gaat af.. Volgens een getuige staat Hitler’s haar in brand, is hij gewond aan de rechterhand en is zijn rechterbroekspijp gescheurd. Later die dag ontvangt hij Mussolini alsof er geen vuiltje aan de lucht is. Van Stauffenberg vliegt naar Berlijn en organiseert een putsch in de overtuiging dat zijn aartsvijand dood is. Hitler laat 5000 verdachte militairen en partijleden verwijderen en ombrengen. Von Stauffenberg en generaal Rommel – ook betrokken in het complot - worden allebei geëxecuteerd.

BEELD EN GELUID
Beide dvds zijn samengesteld met 100 procent archiefmateriaal en dat is uiteraard geen garantie voor uitstekende beeldkwaliteit. Aan de ander kant is dit materiaal bij momenten zo exclusief en zeldzaam dat de aanschaf – voor kenners en geïnteresseerden – gewoon een must is. Dezelfde opmerking over het geluid. De inleesstem is overigens prettig om naar te luisteren. De ondertiteling netjes gedaan, mooi lettertype, goed geplaatst.

EXTRA'S
Deze dvd bevat geen extra's.

CONCLUSIE
Geheimen van het Derde Rijk bevat 4 documentaires over het Nazi-regime en minstens drie daarvan leveren nieuwe of minder bekende feiten, geïllustreerd met uniek archiefbeeld. Documentaire 1 en 3 over de Special Forces en het Duitse atoomwapen spreken tot de verbeelding en geven ons een indruk van de grote praktische en technische mogelijkheden waarover de Nazi's konden beschikken. De documentaire over de bunker illustreert de waarheidsgetrouwheid van Der Untergang.