FILM
The War on Drugs was één van de stokpaardjes van Ronald Reagan, president van de Verenigde Staten tussen 1981 en 1989. Tijdens zijn ambtstermijn worden de straffen op drugshandel drastisch verscherpt. De maatregel heeft grote consequenties voor de kleine vissen. Tienduizenden gezinnen komen in de problemen omdat één van de ouders (of beide) in de gevangenis zit. In New York alleen zijn er op een bepaald moment zo’n 50.000 kinderen op zoek naar adoptieve ouders omdat hun moeder is opgepakt en opgesloten wegens drugshandel. Het aanpakken van de kwekers en de grote dealers probeert men op te vangen door met de productielanden afspraken te maken over vernietiging van de oogsten, het witwassen van onbekend geld te beperken en de drugstrafieken te onderscheppen. Onder het bewind van George Bush sr.(1989-1993) gaat er zeer veel geld naar The War on Drugs, maar de drugskartels blijven ook niet bij de pakken zitten. Hun manier van werken wordt steeds driester: de anonieme pakjes, de verborgen containertjes en zakjes in voedingsmiddelen en industriële zendingen maken plaats voor minder makkelijk opspoorbare methoden. Eén van de populairste is het sturen van koeriers die de drugs in hun lichaam vervoeren, in Zuid-Amerika noemt men ze mulas, ezels, drugsezels, mensen wiens leven geen enkele waarde heeft en die het risico's nemen omdat Zuid-Amerika helemaal geen perspectieven meer voor ze in petto heeft.

Eén van die menselijke drugscontainers is Maria (Catalina Sandino Moreno), een 17-jarige Colombiaanse uit een klein, arm dorpje. Ze werkt lange dagen in een rozenkwekerij waar ze de doornen van rozen afhaalt en van haar loon leven nog vier gezinsleden. Haar vriend Juan werkt in de bouw en schrikt zich rot wanneer hij verneemt dat Maria zwanger is. Hij wil wel met haar trouwen, dat hoort zo, maar eigenlijk is er buiten seks niets dat beide jonge mensen bindt, dus gaan ze uit elkaar. Als gevolg van de ochtendmisselijkheid kan Maria op het werk het tempo niet meer volgen en na een conflict met de ploegbaas neemt ze ontslag. Daarmee is het terrein vrij gemaakt voor Franklin (John Alex Toro), gespecialiseerd in het opsporen van jonge meisjes in moeilijke omstandigheden, die de drugs van zijn broer Javier naar de Verenigde Staten willen brengen.

Debutant Joshua Marston schreef zelf het scenario voor deze film, naar eigen zeggen na meer dan duizend gesprekken met opgepakte koeriers, informanten, douaniers en welzijnswerkers. Het resultaat is een sterk staaltje van onderzoeksjournalistiek, omgewerkt niet tot een reportage, maar verpakt als een volbloed bioscoopfilm met een zeer hoog realiteitsgehalte. Maria Full Of Grace is na elkaar een sociaal portret van de leefomstandigheden van de koeriermeisjes, een melodrama wanneer de zwangerschap en de relatie ter sprake komen, een rasechte thriller vanaf het moment dat Maria achteraan op Franklins brommer zit en zich laat meevoeren in een avontuur waarvan ze de omvang en het gevaar totaal niet kan inschatten. Joshua Marston voert ons achtereenvolgens langs alle staties van de drugskruisweg: het eerste gesprek met de verbindingsman, de oefensessies met druiven, het eigenlijke prepareren van de meisjes, het vertrek in Bogotá, de spanning bij aankomst en de strenge douanecontrole, het contact met de Amerikaanse koeriers en het afleveren van de drugs. Vaak krijgt de toeschouwer de indruk alsof het hier om een documentaire zou gaan met een camera die zeer vrij door de ruimte beweegt. Hoofdrolspeelster Catalina Sandino Moreno (eveneens een debutante) speelt de rol van Maria alsof haar leven ervan af hangt: groot inlevingsvermogen, bijzonder expressionistische interpretatie, koelbloedig, ongegeneerd en overtuigd, en tegelijk met een klein hartje in een ruwe bolster als het water weer tot aan de lippen staat. Marston voegt voldoende dramatische spanning toe via functionele dialogen en trefzekere close-ups om te komen tot een verbluffende suspense en een claustrofobische sfeer die de toeschouwer niet onberoerd laten.

Maria Full Of Grace bereikt ons via HBO, de makers van de tv-series Angels In America en Carnivale, leveranciers van kwaliteitsproducten en in het geval van deze speelfilm is dat niet anders, want niet alleen inhoudelijk, maar ook technisch, qua afwerking, is Maria Full Of Grace een belangwekkende productie. Toch zit de afloop niet helemaal op dezelfde lijn als de rest van de film: Joshua Marston tovert een aantal konijntjes uit zijn hoge hoed om finaal toch nog een aannemelijk happy end als dessert te serveren na een maaltijd die nauwelijks een zoete afwikkeling verdraagt. Met Maria komt het helemaal goed, lijkt z’n boodschap te zijn, want ze is in de Verenigde Staten, het Walhalla waar niets fout kan gaan. Als meevoelend toeschouwer stel je je dan toch minstens de vraag wat voor toekomst een meisje van nog geen 18 jaar oud heeft, 5000 dollar op zak en een baby in de buik, in de harde Amerikaanse maatschappij en of dat wel zo'n leuk toekomstperspectief is: leven in de illegaliteit, in armoede, in uitbuiting, wellicht in de prostitutie, etc.?

BEELD EN GELUID
Het documentaire karakter van deze film is een rechtstreeks gevolg van hoe Joshua Marston de camera hanteert, vaak van op de schouder, waardoor de actie op een veel directere en zenuwachtigere wijze op pellicule wordt vastgelegd. Daarbij is er sprake van een minimaal verlies aan kwaliteit qua belichting en kadrering, maar sfeerschepping is belangrijk in deze film en die wordt door deze werkwijze heel sterk bevorderd. De kleuren zijn fel en helder onder de staalblauwe Colombiaanse hemel en de geblakerde straten en huizen, de interieurs zijn schaars verlicht met overwegend donkere kleuren tussen bruin, donkerbruin en zwart. De transfer is netjes uitgevoerd, zonder zichtbare beschadigingen of vuil. De film is quasi compleet in het Spaans gedraaid en de muziek zit dan ook vol exotische melodieën en soundscapes die de sfeer van Zuid-Amerika oproepen, soms naïef en kinderlijk, dan weer emotionerend of stuwend. Het geluid staat in 5.1 en dat laat zich inderdaad heel duidelijk merken in de achterste geluidsboxen die allerlei rare en vreemde omgevingsgeluidjes uitspuwen die het geraamte vormen van een indringende geluidsband.

EXTRA'S
Deze dvd bevat de Originele Bioscooptrailer.

CONCLUSIE
Maria Full Of Grace is een dijk van een film, zonder meer en biedt de toeschouwer een schrijnend portret van de drugsmeisjes, de menselijke containers die het witte goud naar de V.S. brengen. Joshua Marston maakt er een helse vertelling van vol beklemmende spanning en reëel gevaar, en toont de toeschouwer dat het niet om een vrije keuze gaat, maar om eentje uit armoede en onwetendheid, omdat het voor vele jonge vrouwen de enige uitweg lijkt uit de uitzichtloosheid van Zuid-Amerika.