WHITE NOISE
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2005-10-10
FILM
Architect Jonathan Rivers (Michael Keaton) heeft nog maar net vernomen dat zijn tweede vrouw Anna (Chandra West), een bekende schrijfster, zwanger is van hem, wanneer haar auto naast de rivier wordt teruggevonden, en zijzelf spoorloos is. Eerst is het niet duidelijk of het om een ontvoering dan wel om een ongeluk gaat; Jonathan wordt wel achtervolgd door één of andere geschifte idioot, Raymond Price (Ian McNeice), die beweert dat Anna vanuit het hiernamaals een boodschap heeft gestuurd. Als Anna inderdaad dood blijkt te zijn, neemt Jonathan toch contact op met Raymond, en wordt zo ingewijd in het wereldje van EVP. EVP staat voor Electronic Voice Phenomenon, een paranormale premisse (het woord "wetenschap" krijg ik niet over mijn lippen) dat de doden met de wereld van de levenden trachten te communiceren via de "witte ruis" van elektronische toestellen, zoals slecht afgestelde radio- en televisie-ontvangers. Raymond houdt zich sinds het overlijden van zijn 12-jarig zoontje dag na dag bezig met het opnemen van dergelijke ruis, om die vervolgens door een pakketje geluids- en beeldsoftware te halen en er de boodschappen uit te distilleren.
Jonathan staat aanvankelijk sceptisch tegenover het verschijnsel, maar wanneer zijn antwoordapparaat en de GSM van Anna rare kuren beginnen te vertonen, en hij uiteindelijk zelf begint met de elektronica te bestuderen, ziet hij er ook beelden en boodschappen in. Alleen komen de boodschappen niet altijd terecht bij de bestemmeling: er lopen in het hiernamaals nogal wat getormenteerde zielen rond die de lijnen in gesprek houden met een uitgebreid vocabularium aan scheldwoorden. Jonathan ontmoet ook Sarah Tate (Deborah Kara Unger), een jonge vrouw die net weduwe is geworden en die zich ook in het fenomeen heeft verdiept. Meer en meer begint Jonathan - zij het al dan niet als slachtoffer van zijn eigen verbeelding - Anna in de etherstoringen te herkennen, en ze probeert hem bovendien een boodschap te sturen. De boodschappen weerspiegelen echter niet altijd het verleden, maar soms ook de toekomst. Zo kan Jonathan een jonge vrouw, Carol Black (Miranda Frigon) net niet uit het wrak van haar verongelukte auto halen, maar heeft hij met zijn tussenkomst wel op het nippertje haar baby gered. Een nieuwe boodschap van Anna maakt een duidelijk verband met de in de media alomtegenwoordige verdwijning van een jonge vrouw, Mary Freeman (Suzanne Ristic), die door een maniak wordt vastgehouden, en misschien nog net op tijd gered kan worden...
Nog nooit zo'n mengeling van lovende en afbrekende reacties gezien: ook
White Noise is zo weer eens een film die bakken kritiek te verwerken kreeg die eigenlijk niet verdiend waren, alhoewel het wél waar is dat Geoffrey Sax iets te vaak teruggrijpt naar clichés uit soortgelijke films uit het genre als daar zijn
The Sixth Sense en
The Mothman Prophecies. Clichés die verhinderen dat hij met deze
White Noise een baanbrekende, originele thriller aflevert. En dan hebben we het nog niet gehad over de golf aan (remakes van) Japanse horrorthrillers die met de regelmaat van de klok uit de Hollywood-fabrieken rollen; Sax heeft zich qua kleurgebruik en filmstijl daar duidelijk ook sterk door laten beïnvloeden. Maar ter verdediging: toch is dit niét de zoveelste remake.
EVP is hét paranormale modeverschijnsel van het moment, maar heeft wetenschappelijk even weinig waarde als kaartleggers, helderzienden, hypnotiseurs, gebedsgenezers, UFO-spotters of aanhangers van
intelligent design. Het doet zo een beetje denken aan de processen die eertijds aan de leden van de hardrockband Def Leppard werden aangedaan omdat hun platen zogezegd boodschappen bevatten die aanzetten tot zelfmoord wanneer ze achteruit werden gedraaid. De band verweerde zich toen overigens succesvol voor de rechtbank door als tegenbewijs aan te voeren dat bij een willekeurige greep uit de platenkast zowat op elke langspeelplaat wel iets kon gevonden worden, als het publiek maar goedgelovig genoeg is om erin te trappen. Sinds het succes van
The X-Files weten we echter wel dat dit niet wil zeggen dat het verschijnsel geen voldoende interessante stof zou bieden voor een filmscenario, alhoewel je de
buzz die errond gecreëerd wordt alsof het hier om waargebeurde feiten gaat, best ook met een emmertje zout neemt. Bovendien is en blijft het een film - fictie dus! - en weet regisseur Sax handig rond de vraag heen te zeilen of we al dat paranormale gezwets nu al dan niet ernstig moeten nemen.
Michael Keaton, die na
Batman eindelijk weer eens een rol te pakken heeft waarin hij niét vierkant uitgelachen wordt, doet duidelijk toch zijn best om zijn in het slop geraakte carrière opnieuw een nieuwe impuls te geven, door net als Bruce Willis in
The Sixth Sense eens een rol trachten aan te pakken die niet in het verlengde ligt van de goedbedoelende neurotenrolletjes waar hij zich de laatste tien jaar onledig mee heeft trachten te houden. Het rouwproces dat hij doormaakt na het overlijden van zijn vrouw brengt hij toch met de nodige ernst naar voor, en ook bijvoorbeeld de manier waarop hij hierover faalt op een deftige manier te communiceren met zijn eerste vrouw - van wie hij gescheiden is - en de krampachtige manier waarop hij meent zijn leven opnieuw op te bouwen door van nul af aan te herbeginnen, voelen ernstig gemeend aan. De evolutie van zijn karakter, waarbij hij eerst een scepticus is die de theorieën van Price afdoet als een moderne vorm van kwakzalverij, maar uiteindelijk hard voor het blok wordt gegooid wanneer de echtgenoot van Carol Black hem door een zelfde bril bekijkt, heeft door Keatons inzet ondanks de redelijk beperkte speelduur van de film toch een zekere vorm van diepgang. Ian McNeice heeft een goeie, alhoewel redelijk korte bijrol, en over paranormale verschijnselen gesproken, een bovennatuurlijke schoonheid als de Canadese actrice Deborah Kara Unger (
The Salton Sea), dàt zou pas eens een onderwerp van studie kunnen zijn, alhoewel ze ook in een film als deze weer eens voornamelijk fungeert als een fraai decorstuk, want haar bijrol stelt helaas niet echt veel voor. Zonder in detail te willen treden om de plot van de film niet te willen verraden: de scènes die rond haar personage opgebouwd zijn, missen, zelfs voorbij de
suspension of disbelief in de film, een zekere logica.
Deze logische flauwtes en de iets te snelle afwikkeling van het einde halen het uiteindelijke resultaat een beetje onderuit. Als U zit te wachten op grootse speciale effecten, dan bent U bij deze film aan het verkeerde adres, want de voorbijglijdende schaduwen en de "storingen" in het beeld en geluid waar je niet veel verbeelding voor nodig hebt om er mensen in te herkennen, zijn zodanig goedkoop dat een eerstejaars filmstudent ze moeiteloos kan realiseren. Maar dit is hoegenaamd niet pejoratief bedoeld, want voor de sfeerschepping van de film zijn deze passend, en bovendien nog eens goed uitgedoseerd. Sax slaagt erin om met dergelijke streepjes minimalistische horror toch af en toe de kijker de rillingen over het lijf te jagen, en het daarbij toch nog enigszins proper te houden. Wat toch bewijst dat zijn film minder steriel is dan die op het eerste zicht lijkt, en je je als kijker toch betrokken voelt bij de lotgevallen van de personages. De beklemmende atmosfeer die in de film gecreëerd wordt is hierdoor bijzonder evenwichtig, en doordat het verteltempo na de dood van Anna eerder aan de lage kant ligt, krijgt de donkere sfeerschepping genoeg tijd om in te zinken. De film zal U alleszins niet overtuigen van de echtheid van het fenomeen, maar het script is tenminste geen belediging voor uw intellect.
BEELD EN GELUID
Nogmaals moeten we concluderen dat Dutch Filmworks best wel technisch gave releases kan uitgeven, als er tenminste iemand de moeite voor wil doen. Vooral het beeld van deze release is fenomenaal goed. Er wordt in deze film bewust gekozen voor een sombere reeks tinten, maar het contrast blijft constant goed, waardoor bepaalde
spooky effecten toch zer goed uit de verf komen. De transfer verdient een speciale vermelding voor de rijkheid aan detail: de druppeltjes regen die op gegeven ogenblik voor het raam vallen zijn bijna telbaar, en er is bijzonder weinig aliasing aanwezig, op misschien één scène na waarin Michael Keaton te zien is als schaduw op een zwart op wit-vierkanten gebroken glas. Ook de finale scène waarin Keatons personage in een verlaten gebouw op zoek staat naar de vermiste vrouw, ziet eruit als een meesterlijk geweven tapijt met minimale lichtinval maar maximaal detail. Sommige scènes bevatten uiteraard bewust een flinke dosis ruis omdat dit nu éénmaal het centrale thema van de film is. Bij elke beeldwisseling in de opening credits zit er bijvoorbeeld opzettelijk een storing in het beeld, maar eens deze voorbij zijn, krijgen we al dadelijk een eerste scène die hier hoogst mee contrasteert: messcherp, haarfijn ingekleurd en bijzonder rijk gedetailleerd. De geluidstrack is ook helder en sober, waarbij de dynamiek redelijk effectief wordt bedoeld om de kijker eens een paar keer flink te doen schrikken - en om eerlijk te zijn, het is een paar keer aardig gelukt. De zorg die aan het geluid is besteed is ook goed te merken in de scène waarin Keaton bijna een auto-ongeval veroorzaakt.
EXTRA'S
Het nieuwste modewoord bij dvd-uitgaven is
steelbook, en na
The Aviator is deze
White Noise weer de volgende release waarbij de consument kan kiezen tussen een bare-bones 1-disc release en een metalen hoesje waarbij een tweede disc met extra's is toegevoegd. Als we Dutch Filmworks mogen geloven, zal dit bovendien nog lang niet de laatste steelbook zijn, want ook releases als
Saw, Assault On Precinct 13 en
A Sound Of Thunder staat deze behandeling te wachten. De release oogt bijzonder stijlvol, maar als we eerlijk zijn camoufleert deze ook een beetje het gebrek aan waardevolle extra's.
Over deze films gesproken: deze en andere trailers maken deel uit van de eerste extra die we op disc 1 aantreffen: een reeks cross-promotionele
trailers. Disc 2 beging met alweer zo'n ergerlijke en niets toevoegende
B-roll (4 min.) die as "Behind The Scenes" aangeprezen wordt. Kan het nog erger? Jawel: wat het nut is om zeven filmfragmenten,
"Film Clips", samen 8 minuten, nog eens op de tweede disc te herhalen, is me een compleet raadsel.
Interviews met Michael Keaton, Deborah Kara Unger, regisseur Geoffrey Sax en producent Paul Brooks zijn inhoudelijk al iets beter, maar U kan ongeveer wel inschatten dat tien minuten voor vier interviews niet echt ruim toebemeten is, en de relevantie navenant is. Dan volgen twee
documentaires: "Beyond Death" duur 48 minuten, is heel Amerikaans ingekleurd, en is vooral een showcase voor enkele goedgelovige sukkels die menen dat ze werkelijk elektronische stemmen in ruis hebben herkend. De documentaire sluit mooi aan bij de hoofdfilm maar is qua wetenschappelijke inhoud even veel waard als een studie over de invloed van schroefjes in gewichtloze toestand op het paringsgedrag van de pinguïns: er wordt een hoop data aangedragen maar er zit geen enkele methodiek in. Een kortere documentaire "A Look Inside" (3 min.) bevat ook enkele dergelijke "getuigenissen", maar is in de eerste plaats toch bedoeld om volk naar de cinema cq. dvd-winkel te lokken. We besluiten met een
trailer en een nutteloze
fotogallerij waarin de we wat screenshots voorgeschoteld krijgen waar het logo en het menu van de film in koeien van letters zijn overgedrukt.
Tenslotte nog dit: bij een uitgave die pretendeert stijlvol te zijn, zou men toch tenminste de discs niet aan één kant van de flap half over elkaar mogen steken.
CONCLUSIE
White Noise mag dan geen genretopper zijn, zo buitenissig slecht als men U wil doen geloven is de film geenszins. De transfer is méér dan genietbaar, wat ons doet afvragen waarom Dutch FilmWorks bij andere releases uit hun catalogus de bal soms zodanig misslaagt. Het bonusmateriaal vinden we té mager om te kunnen spreken van een echte verzamelaarseditie, steelbook of geen steelbook.