FLIKKEN - SEIZOEN 5
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2005-12-09
REEKS
Flikken draait al vijf seizoenen mee, en is er in de jaren niet beter op geworden. De reeks is gevaarlijk af aan het glijden in de richting van een soap zonder ballen, en ook in dit vijfde seizoen hebben de scenaristen weer enkele duidelijke stappen in de richting van de absolute banaliteit genomen. Waar we vorig jaar nog enigszins onze hoop vestigden op de komst van actrice Ann Ceurvels, die overloopt van talent, wordt haar personage wegens zwangerschap van de actrice na een paar afleveringen nogal radicaal uit de reeks geschreven. Iets wat de volgende reeksen onder meer met Tine Van den Brande ook zou gebeuren. We begrijpen ook wel dat er op de VRT geen budget beschikbaar is om, zeg maar, haar te laten ontvoeren door een UFO en haar een seizoen later met geheugenverlies weer voor het Gentse politiebureau te droppen, zoals in een welbepaalde andere Amerikaanse politiereeks, maar in de nu bedachte oplossing is de elegantie ver zoek. Nu kunnen we niets anders doen dan de spijtige vaststelling dat
Flikken over de haai is gesprongen.
Erger dan dat is dat voor de nieuwe commissaris die zijn opwachting maakt na het vertrek van Nadine Vanbruane (Katelijne Verbeke), niemand minder is dan Jo De Meyere. Alhoewel ons respect voor acteur De Meyere voor al wat hij op zijn palmares heeft staan, van
Dagboek Van Een Herdershond tot
Stille Waters, bijna geen grenzen kent, heeft hij met het het aanvaarden van deze rol toch volgens onze bescheiden mening zowat de slechtste zet uit zijn carrière gedaan. In plaats van namelijk een nieuwe rol te spelen, kruipt hij opnieuw in de huid van het bestaande personage John Nauwelaerts. Voor wie even niet mee is: John Nauwelaerts was één van de hoofdpersonages uit de succesvolle VRT-krimiserie
Heterdaad, tot op vandaag nog steeds één van de voornaamste benchmarks op het gebied van politiefeuilletons. Daarin speelde De Meyere in het zeskoppige team de onverbiddellijke harde BOB-er die voor zijn ondergeschikten mogelijk nog een grotere klootzak was dan voor de criminelen. Dat er een - geforceerde - kruisbestuiving bestaat tussen de twee reeksen, hebben we al gemerkt doordat tot tweemaal toe een andere
Heterdaad-ancien, Tibo Leemans (Ben Van Ostade), in vorige reeksen van
Flikken een compleet misplaatste gastrol heeft vertolkt - inclusief een flauwe woordspeling van Joke "Tony" Devynck.
Maar voor het personage John Nauwelaerts is een overstap uit het harde criminele
Heterdaad-universum Brussel naar het poep-op-de-stoep-patrouille
Flikken-universum Gent heel wat meer dan een gewone mutatie - of moeten we het een degradatie noemen?
Heterdaad was een rauwe, realistische maar vooral geloofwaardige politiereeks, en uitgerekend de hardste flik van allemaal komt nu aan het hoofd te staan van het zooitje
pussies in Gent. De cultuurschok is ongeveer even groot als wanneer we Jan Decleir plots zouden zien opdraven als hoofdacteur in
Familie. Dat
Heterdaad-bedenker Ward Hulselmans hier ooit zijn fiat voor heeft gegeven, kunnen we nauwelijks begrijpen; dat Jo De Meyere deze beslissing met zijn volle verstand heeft genomen, ook niet. Misschien dat hij niet uitgekeken was op het personage van John Nauwelaerts, maar de John Nauwelaerts die in
Flikken speelt komt nog niet aan de hielen van de John Nauwelaerts uit
Heterdaad - we proberen dit dan maar te verdragen door ons in te beelden dat het toevallig om tweemaal dezelfde naam gaat. Tot overmaat van ramp blijkt één van de nieuwe motards die in het vorige seizoen is geïntroduceerd, Bruno Soetaert (Maarten Bosmans), dan nog eens de stiefzoon van Nauwelaerts te zijn. Of was hij nu toch de zoon, want daar wordt in aflevering 63 op gehint. Dergelijke gebrekkige verhaallijnen zijn symptomatisch voor de slappe regie. Dat de kijker zoveel toevalligheden zonder morren blijft slikken, is onbegrijpelijk.
Een andere verhaallijn die door deze reeks loopt is dat Wilfried Pasmans (Mark Tijsmans) zich out als homoseksueel. Niet dat we daar wat tegen hebben, maar het toont nog eens de bloedarmoede bij de scenaristen aan; immers, ook in
Heterdaad moet één van de inspecteurs tijdens een enquête waar hij zijdelings bij betrokken is, zijn al jaren verborgen homoseksuele geaardheid toegeven, wat meteen één van de interessantste
continuity plots in de reeks wordt: de vooroordelen van zijn collega's en de problemen met zijn conservatieve oversten (waaronder Nauwelaerts, nota bene) worden op zeer realistische manier weergegeven. In
Flikken daarentegen is deze plotwending alleen maar een kader om nog wat meer Peppi en Kokki-toestanden aan te geven tussen Pasmans en zijn collega Raymond (Ludo Hellinckx). Uitgerekend de twee flauwe plezanten van het korps zijn straks nog de enigen die van de originele cast overblijven, en dat is ook al een teken aan de wand. Want onze twee topinspecteurs mogen zich ondermeer onledig houden met het bezoedelen van een anders van een verhoudingsgewijs redelijke plot voorziene aflevering als
Brugbeek door een onderzoek te openen naar een verdwenen praline-hondje, dat volgens ons zichzelf heeft verhangen na het lezen van het scenario. En in de dubbele slotaflevering
Aan De Waterkant moeten ze een groep verdwaalde Afrikaanse muzikanten opvangen, die toevallig op een waterfestival in Gent komen optreden. Hier zien we weer een ander systematische lacune opduiken: de scenario's van
Flikken worden niet alleen herschreven in functie van wie er nog meespeelt (wil meespelen), voor de rest staan de scenaristen klaarblijkelijk in loondienst van de dienst Toerisme van de stad Gent, en worden betaald per keer dat er - al dan niet ter zake - een belangrijk Gents toeristisch evenement wordt vernoemd. Zeker naar het einde toe neemt het gehalte aan promotionele reclamespot de overhand, en als er dan ook nog alsklap op de vuurpijl twee van de hoofdacteurs elkaar het jawoord geven, is er van een beetje ernstige politiereeks helemaal geen spaander meer heel.
En wie geeft haar jawoord? Juist. Andrea Croonenberghs, de andere ancien, zal in het zevende seizoen de reeks ook stilletjesaan langs de achterdeur verlaten. In deze reeks zien we hoe ze een romance begint met advocaat Johan Van Lancker (Bert Cosemans) - enkel een garnaal zonder hersens heeft die plotwending na vorig seizoen niet zien aankomen - maar de eentonige manier waarop Croonenberghs zonder al te veel overgave haar rol vervult - ze zit voortdurend te schipperen tussen haar gezin en haar job - doet ons toch vermoeden dat ze uiteindelijk beter omroepster was gebleven. Acteren is overigens niet de sterkste kant van Croonenberghs, maar dat valt in de cast niet op. Zelfs het talent van een rasacteur van Jo De Meyere is hieraan ronduit versmost. De enige actrice die zich nog een klein beetje geloofwaardig kan houden is Rebecca Huys, die haar rol seizoen na seizoen heeft opgewaardeerd gezien.
De scenario's van de individuele afleveringen van
Flikken beginnen wat clichématig aan te doen; na pakweg tien jaar Vlaamse crimi hebben we alles zowat al eens gezien. Toch kunnen enkele individuele scenario's ons wel bekoren, zoals de afleveringen
Lucas Bukas en
Brugbeek - minus de voornoemde keffer. Een moedige beslissing zou alleszins zijn om iemand met een schaar op de montagekamer los te laten, zodat alle niet ter zake doende en ronduit belachelijke nevenplots eruit kunnen worden gesneden. De reeks zelf kan er alleen maar wel bij varen. Want ook bijvoorbeeld
Lucas Bukas heeft een heel interessante invalshoek wat de hoofdplot betreft, maar die wordt op amechtelijke wijze versneden met verhaal over een muzikant met zelfmoordplannen. Komt daarnog eens bij dat al de rode draden die door de aflevering lopen - de moeder van Bruno, die ook nog eens het nieuwe oude lief van Nauwelaerts blijkt te zijn, die op sterven ligt - afgeraffeld worden, en het binnenmonds gemompel van de cast en de stuntelige manier waarop die plotlijnen in het scenario binnen komen vallen als een olifant in een porseleinkast kan ons alleen doen besluiten dat hier niet het minste ernstige voorbereiding aan besteed is, maar dat de scenario's ondergeschikt zijn geworden aan wie er in de cast allemaal wanneer beschikbaar is. Zoiets zou voor een reeks waar de VRT mee uitpakt als een paradepaardje in de programmatie, absoluut niet mogen. Ook voor de acteurs in de bijrollen hebben ze bij elkaar geharkt wat er nog op de acteermarkt te vinden was. Het slachtoffer uit
Sporen struikelt van het éne cliché over het andere, en acteert alsof ze van de producenten een elektroshock krijgt telkens wanneer ze een woordje van het scenario afwijkt. De meest gerokken plotwendig is echter de manier waarop Ann Ceurvels uit de reeks wordt geschreven: aflevering 56, Coma, hangt aan elkaar van de éne toevalligheid aan de andere.
AFLEVERINGEN
53. Onkwetsbaar
Britt wordt bevorderd tot commissaris, en Nadine Vanbruane is van plan om haar op haar stoel te zetten. Op de avond van het bijhorende feest helpt Nadine een meisje die op de bus lastig wordt gevallen door twee zware jongens. Ze krijgt prompt de rekening gepresenteerd: eens ze zelf van de bus stapt, wordt ze door het tweetal aangevallen en zwaar toegetakeld achtergelaten. Britt neemt voorlopig de post van commissaris waar, maar moet alle moeite van de wereld doen om te voorkomen dat haar personeel, Ben Vanneste op kop, uit wraak zelf het recht in eigen handen neemt. Het tweetal wordt gearresteerd, maar ze worden terug vrijgelaten omdat ze over een - weliswaar zwak - alibi beschikken. Bovendien zijn ze allebei zeer goed op de hoogten van hun rechten als minderjarige, waar ze voortdurend mee lopen te schermen.
54. Spoorloos
Peter Bosman, de eigenaar van een tuincentrum, wordt 's avonds het slachtoffer van een homejacking. De recette van zijn winkel nemen de dieven niet mee, maar ze zijn wel met zijn wagen weg, waar zijn vrouw Annie nog inzit. Aangezien ze geen teken van leven meer geeft en de wagen van Bosman spoorloos verdwenen is, wordt de zaak beschouwd als een onrustwekkende verdwijning. Sofie en Merel ondervragen Bosman, en komen tot de conclusie dat er verschillende hiaten in zijn verklaring zitten. Ze besluiten om good cop, bad cop te spelen, in de hoop dat Bosman iets meer vertelt, terwijl de tijd intussen genadeloos verder tikt, en de kans dat mevrouw Bosman levend wordt teruggevonden, met de minuut vermindert.
55. Stinker
Raymond en Pasmans vinden bij de ontruiming van een onderkomen huis het lijk van een aan lager wal geraakte chirurg. De zaak lijkt op zelfmoord, want de wonde is toegebracht met een chirurgisch mes, alleen is het wapen zoek. Voor de these van moord is er ook een belangrijke tegenwerping: het is quasi ondenkbaar dat een moordenaar zonder kleerscheuren voorbij de verwilderde en uitgehongerde Mechelse scheper is geraakt. De pers en de oversten zitten Britt achter de veren omdat er geen schot schijnt te komen in de zaak van de overvallen met de legerjeep. Na een melding trekt Sofie, die zich in het dossier heeft vastgebeten, er alleen op uit.
56. Coma
Sofie is er alleen op uitgetrokken om de overvallers van een bouwhandel aan te pakken, en is in het hoofd geschoten. Alhoewel zij de stand-by dienst van Britt had overgenomen, voelt die laatste zich schuldig omdat ze haar GSM had afgezet. Tot overmaat van ramp krijgt ze John Nauwelaerts in haar nek, die moet uitzoeken wie er verantwoordelijk is voor de uit de hand gelopen situatie. Raymond komt op het spoor van een dubieuze garagist die illegaal een partij legerjeeps heeft verkocht van dezelfde soort als waarmee de overvallen werden gepleegd.
57. Sofie
Sofie sterft aan haar verwondingen. Nick is uit op wraak en gaat zonder mandaat op zoek naar de vriend van Kathy De Pauw, die zich verschanst heeft op haar appartement. In een straat vol spelende kinderen trekt hij zijn wapen; het levert hem een schorsing op. Britt had altijd gezegd dat ze haar ontslag zou indienen als Sofie het niet zou overleven, maar John kan haar overtuigen om terug als gewone agente in dienst te gaan. John neemt zelf het commissariasschap op zich.
58. Sporen
Een meisje komt aangifte doen dat ze de avond ervoor verkracht is geweest op een boot. Haar vader is in alle staten, en zou zo de dader zelf de nek omwringen als hij de kans kreeg. Na wat aandringen geeft ze een gedetailleerde beschrijving van het slachtoffer, en Merel kan in de dancing in kwestie iemand arresteren die daadwerkelijk bekent seks met het slachtoffer te hebben gehad op de boot. Alleen beweert de vermeende dader dat het gebeurde met volledige toestemming van het meisje. Bovendien lijkt de robotfoto van de dader ook met enige verbeelding op de eigenaar van de boot, die echter een waterdicht alibi blijkt te hebben en op het moment van de feiten werd gefilmd in een Luxemburgs tankstation. Nick is voorlopig geschorst als motard, en Bruno moet voorlopig met een redelijk barse collega, "de moustache", mee gaan toeren.
59. Lucas Bukas
Johan is getuige bij een huwelijk in de gevangenis; Joris, de bruidegom komt echter niet opdagen en wordt in zijn cel dood aangetroffen, nadat hij zich een dodelijke injectie heeft toegediend. Zijn verloofde, Chantal, beweert echter dat Joris afgekickt was. Britt en Merel pakken ter verhoor Sam Mendes op, een dealer, en Lucas Devreese, de broer van de bruid. Lucas is een pyromaan met het verstand van een zesjarige, en hij wordt duidelijk door zijn medegevangenen onder druk gezet om te zwijgen. Britt en Merel worden voor een moeilijk dilemma geplaatst: Lucas laten praten is kinderspel, maar dan stellen ze hem wel bloot aan represailles van zijn medegevangenen.
60. Kassa
Net wanneer Wilfried Pasmans zijn vriend Dominique heeft voorgesteld aan de collega's, en met het een paar dagen naar Parijs wil vertrekken, geraken ze betrokken bij een achtervolging van een overvaller van een parfumeriezaak. De dader overrijdt tijdens zijn vlucht een klein meisje, en de vakantie in Parijs valt in het water. De wagen die bij het misdrijf is gebruikt, is eigendom van een bij de politie gekende junk, maar die heeft een alibi, én Dominique kan hem niet aanwijzen als de dader.
61. Uit de doden
Op een sluikstort wordt een volledig met zuur afgebeten schedel teruggevonden. Een vreemde, godsdienstwaanzinnige zonderling, heeft bovendien met zijn gerommel in de storthoop alle sporen zo goed als uitgewist. John Nauwelaerts doet een beroep op de wetenschappelijke recherche om aan de hand van de schedel zo goed mogelijk in te schatten hoe het slachtoffer eruit moet hebben gezien. De beschrijving komt overeen met die van de Marokkaanse kunststudente Nabilla, die omwille van haar studiekeuze overhoop lag met haar familie, én bij de medestudent die haar als model gebruikte, plots niet meer is komen opdagen. Nick moet intussen undercover in het Holiday Inn-hotel de valse identiteit aannemen van een kunstzwendelaar, in de hoop dat hij contact kan maken met een internationale bende.
62. Kunst
Wanneer Nick vor de deur van het hotel overvallen wordt, lijkt het net alsof de zaak opgezet spel is door de kunstmafia om te controleren of hij te vertrouwen is. En de vis bijt eindelijk: een vrouw biedt hem een gestolen schilderij aan. Pasmans kan eindelijk zijn vriend Dominique informeren over de undercoveroperatie die aan de gang is in het Holiday Inn. Hij en Raymond hebben zich intussen op een zaak vastgebeten van een in coma geslagen illegale asielzoeker. Twee betrokken partijen gedragen zich verdacht in de zaak: de groenteboer die illegaal zijn garage onderverhuurde aan de Senegalees, en een notoire skinhead die in de buurt woont. Ze hebben echter allebei een alibi.
63. Brugbeek
Een postbode treft 's morgens de jonge Niels Brugman aan, die zijn bebloede vader, een professionele aardbeienkweker, naar het ziekenhuis tracht te brengen. De man is echter al overleden door een lading hagel in zijn borst. Alhoewel er op Niels geen kruitsporen terug te vinden zijn, zitten er heel wat gaten in zijn verklaring. Niels heeft een relatie met de buurvrouw, ook een aardnbeienkweekster, maar dan op veel minder industriële schaal. De beide families hebben echter een lange voorgeschiedenis. Raymond en Pasmans moeten zich intussen bezighouden met de ontvoering van een hondje.
64. + 65. Aan de waterkant (deel 1 & 2)
Een jong meisje, Stephanie, is niet op haar afspraak in de roeiclub. Wanneer haar GSM in de struiken wordt gevonden, wordt het al snel een onrustwekkende verdwijning. Er zijn denkpistes genoeg: Jean-Claude "Wurmpie" Maes, een gluurder met een strafblad, was in de buurt en is op de vlucht geslagen. Stephanies trainer is blijkbaar gretig afnemer van kinderporno op internet. En haar vader, die na een vechtscheiding met haar moeder in Spanje is gaan wonen, blijkt terug in het land te zijn. Raymond en Pasmans moeten op zoek naar een verdwenen bandleider van een Kameroenese muziekgroep die op een festival komt optreden; de moeder van Bruno Soetaert en levensgezellin van John Nauwelaerts, ligt op sterven.
BEELD EN GELUID
Net als de vorige seizoenen kunnen we op beeld en geluid niet veel aanmerken: de 2.0 geluidskwaliteit is nagenoeg gelijk aan die waarop de reeks op televisie werd uitgezonden, maar de beeldkwaliteit is bovendien, in tegenstelling tot de televisieuitzendingen, ook nog eens anamorfisch, wat resulteert in een zeer scherp beeld met goed contrast. Er zitten enkele kleinere kleurenflikkeringen (excuseer de woordspeling) in, zoals in de scène in aflevering 65 waarin "Wurmpie" ondervraagd wordt, en op de vierde disc is er ook af en toe even wat ghosting te zien. Wat wel over de vier discs een klein minpuntje is, is de constante aanwezigheid van een milde ruis, die echter niet van die aard is dat de afleveringen erdoor onbekijkbaar worden. De layer change zit hier en daar wat op een rare plaats, bij discs met een oneven aantal afleveringen ergens midden in de middelste, en dat werkt wat storend. Er is een Nederlands ondertitelingsspoor voorzien, dat bovendien automatisch geactiveerd wordt als er occasioneel eens een scène in een andere taal bij zit. Ook oogt de disc mooi uniform in vergelijking met de vorige seizoenen van
Flikken, maar ook in verhouding tot de andere VRT-releases, intussen een impressionante collectie, die Bridge heeft uitgebracht.
EXTRA'S
Seizoensboxen van
Flikken en waardevolle, substantiële extra's, het blijft een combinatie die niet mogelijk is. Ook wat bonusmateriaal betreft, komen we niet verder dan wat promotioneel materiaal. De
Flikkendag is een inmiddels jaarlijks weerkerende gezamelijke promotiestunt van de Gentse politie en de toeristische dienst, waarbij de acteurs op praalwagens aan het publiek worden getoond. Dergelijk niveau hadden we eerder van de commerciële zender verwacht, maar het feit dat de VRT gretig mee op de kar springt (geintje) toont nog maar eens de nivellering van de openbare omroep aan. Dat het journaal hier nog eens twee minuten aan wijdt, en dit als extra feature "De Gentse politie op Flikkendag" wordt aangeboden, spreekt boekdelen. Ook uit het zomerse opvulprogramma
1000 Zonnen En Garnalen en het showbizmagazine
De Rode Loper zijn korte fragmentjes als bonusmateriaal toegevoegd, respectievelijk een drie minuten durende achter de schermen-documentaire en een vijf minuten durende bijdrage over de acteurs op de Flikkendag. Als de reeks zelf meer en meer op een reclamespot begint te lijken, kan U ongeveer extrapoleren wat het gehalte van deze extra's is. Afsluiten doen we met vier minuten bloopers, en wat de bijdrage is van in de lach schietende acteurs, niet alleen voor deze release maar voor elke dergelijke blooper-reel, moet men mij toch nog eens uitleggen; en een setje cross-promotionele trailers.
Ronduit storend is de ganse waslijst aan trailers (Bridge, Multimedia Group, VRT, TROS, kuisvrouwen van de bovenverdieping, kuisvrouwen van de benedenverdieping...) die je elke keer moet doorwurmen vooraleer je een aflevering kan selecteren. Elke disc bevat daarnaast wel een
play all-functie.
CONCLUSIE
Flikken is over zijn hoogtepunt heen, maar de kelk zal tot op de bodem geledigd worden. Op technisch vlak is er echt niet veel aan te merken aan deze release, maar inhoudelijk zakt de reeks per seizoen verder als pudding in elkaar.