SEA HAWK, THE
Bespreking door: Dieter - Geplaatst op: 2006-04-06
Deze film maakt deel uit van Warners Errol Flynn Collection, waartoe ook nog The Adventures of Robin Hood S.E., Captain Blood, Dodge City, The Private Lives of Elizabeth and Essex, Dive Bomber, They Died With Their Boots On en de documentaire The Adventures of Errol Flynn behoren.
FILM
Anno Domini 1585. De Spaanse koning Filips II droomt ervan een Iberisch rijk uit te bouwen dat de volledige wereldbol bevat. Slechts één ding staat in zijn weg: Engelse piraten – de zogenaamde Sea Hawks – die in officieuze opdracht van Koningin Elizabeth de Spaanse goudschepen onderscheppen in het Kanaal. Wanneer een van deze Sea Hawks, kapitein Geoffrey Thorpe, het aandurft het schip van de ambassadeur tot zinken te brengen, zweren de Spanjaarden wraak. Met de hulp van een op macht beluste intrigant aan het hof van Elizabeth lokken ze Thorpe naar een goudschat in Panama, waarna ze een valstrik spannen. Ondertussen bereidt Filips II de bouw van een Armada voor, waarmee hij Engeland onverhoeds wil aanvallen. Zal kapitein Thorpe tijdig uit de klauwen van de Spanjaarden kunnen ontsnappen om de koningin voor de drieste Iberische plannen te waarschuwen?
Met zijn meeslepende plot, die de kijker meevoert van de woeste baren van het Kanaal tot de zweterige moerassen van Midden-Amerika, is de
The Sea Hawk misschien wel hét typevoorbeeld van de perfecte piratenfilm. Errol Flynn die zelfverzekerd – en met een ondeugende fonkeling in zijn ogen – over het scheepsdek paradeert, een handvol groots aangepakte actiescènes vol spanning en humor, en een fantastische, opzwepende muzikale score van Erich Korngold zijn slechts enkele van de vele troeven die de prent bezit. Maar de basis is een verdomd solide scenario, dat de sterktes van Flynns eerdere films combineert en er de zwakke punten uit laat. Alle standaard scènes die je in een piratenfilm verwacht, tref je aan in
The Sea Hawk, maar ze voelen niet standaard aan. Elke nieuwe sequentie straalt een ongedwongen enthousiasme uit, alsof het de eerste keer is dat een piraat verliefd wordt op een hofdame, of dat een zwaardgevecht over leven en dood beslist.
Dat heerlijke, enthousiaste joie-de-vivre vertaalt zich ook naar de regie van Michael Curtiz. Vijf jaar na doorbraakfilm
Captain Blood toont de cineast hoe zeer hij gegroeid is in zijn vak. De zorgvuldig geconstrueerde camerastandpunten zijn nog steeds een handelsmerk, net als de voorliefde voor groteske schaduwen op de blanke muren, zoals in het schitterende climactische degenduel. Maar hij excelleert op twee andere vlakken. De actiescènes zijn niet langer het werk van een begenadigde Europese inwijkeling maar van een doortastende Hollywood-vakman, die iedere seconde benut om de adrenalineniveaus van de kijker de hoogte in te jagen. En ook in de emotionele scènes gaat zijn werk er met zevenmijlslaarzen op vooruit. In zijn regie compenseert hij zelfs het gebrek aan chemie tussen de romantische protagonisten Flynn en Marshall.
Hun relatie is wellicht het zwakste punt van
The Sea Hawk. Brenda Marshalls koele Scandinavische acteerstijl ontbeert de herkenbare alledaagsheid van bijvoorbeeld een Ingrid Bergman. Daarom is het moeilijk te aanvaarden dat een koene zeeheld als Errol Flynn op haar verliefd wordt. Flynn zelf probeert overigens ook een nieuwe aanpak uit. De acteur schippert tussen een serieuze toon en zijn befaamde extravagante, charmante persoonlijkheid. Het is eventjes wennen aan deze schizofrene stijl – misschien was het Flynns wijze om Warner Bros. onder druk te zetten over moeilijke contractbesprekingen via een oneven performance – maar het heeft gelukkig weinig impact op de sfeer van de prent. In nevenrollen valt vooral theateractrice Flora Robson op, die een radicaal andere, recht-voor-de-raapse Elizabeth neerzet dan Bette Davis in
The Private Lives of Elizabeth and Essex. Alan Hale speelt eens te meer Flynns flegmatieke sidekick. En Claude Rains onder gaat een ware metamorfose als de Spaanse ambassadeur, verborgen onder een gitzwarte pruik en opvallende gekromde wenkbrauwen.
Voor de productie van deze prestigieuze film spaarde Warner kosten noch moeite. Men construeerde een nieuwe studio, waarvan de bodem een watertank was. Hierin werden twee schepen op ware grootte nagebouwd, die dankzij een hydraulische constructie een levensecht zeeduel konden uitvachten. De resultaten zijn verbluffend op het scherm! Voor het overige bestonden de sets veelal uit aangepaste decors van Flynns vorige Elizabethaanse prent, maar dat stoort niet, mede omdat deze film in zwart-wit werd opgenomen. Waarmee we meteen bij de spijtigste beslissing van
The Sea Hawk belanden. De fotografie oogt fantastisch in grijstinten, maar hoeveel spectaculairder zou een Technicolor-behandeling niet zijn geweest? Dat zou de grandeur van de prent pas écht recht hebben aangedaan. De gedwongen inclusie van zwart-witte archiefbeelden liet Michael Curtiz echter weinig keus. Het getuigt echter van een snuggere visie dat hij de film toch met wat kleur injecteerde. De sequenties in Panama werden namelijk in sepia gedrenkt, waardoor meteen een ouderwetse, broeierige, avontuurlijke sfeer de beelden overspoelt.
De opzwepende muziek van Erich Korngold levert hierin overigens ook een onmiskenbare bijdrage. De componist was een nobele onbekende toen hij de opdracht kreeg
Captain Blood van muziek te voorzien. Vijf jaar later zou hij met
The Sea Hawk zijn laatste Flynn-score schrijven – en volgens velen zijn beste. Je kan je moeilijk voorstellen hoe de heroïek van de beelden zou resoneren met het publiek zonder de schallende blazers van Korngolds composities. Flynns persona van de eeuwige onversaagde held is dan ook even zeer te danken aan de begeleidende muziek als aan het charisma van de acteur. De bombastische schoonheid van de
Sea Hawk-score is dan ook een passende orgelpunt voor de samenwerking tussen de twee artiesten.
Als het op entertainend escapisme aankomt, kan je je kortom geen betere film wensen dan
The Sea Hawk. De prent veruiterlijkt alle goede aspecten van de Gouden Jaren van Hollywood en oogt 65 jaar na dato nog steeds even fris en opwindend als toen. Bovendien moeten de makers gecomplimenteerd worden met de wijze waarop ze niet enkel een piratenfilm pur sang op het scherm toveren, maar daaraan ook een allegorisch verhaal koppelen over de wereld in 1940. Het verhaal van een wrede dictator die de wereld wil veroveren en enkel door de moed van Engelsen verslagen kan worden. De film sluit dan ook af met een opzwepende speech van koningin Elizabeth, die net zo goed uit de mond van Winston Churchill zelf had kunnen komen. Het is een euforisch, optimistisch einde van een prent die nog lang blijft nazinderen.
BEELD EN GELUID
Het zwart-witte beeld van
The Sea Hawk is doorgaans zeer behoorlijk, met prima scherpte, mooie zwartniveaus en een minimum aan grain of printbeschadigingen. Maar het contrast blijkt oneven in kwaliteit, met sommige scènes die witte vlakken te fel laten oplichten. En de diverse archiefbeelden die in de prent opduiken, springen er meteen uit door een veel minder gaaf beeld. Op het geluid is echter weinig aan te merken. De beperkingen van een monotrack worden deels geneutraliseerd door Erich Korngolds magnifieke soundtrack, en de dialogen zijn immer helder en verstaanbaar.
EXTRA'S
In vergelijking met de andere discs in de
Errol Flynn Collectie valt het pakket extra’s bij nota bene zowat de beste film uit de hoop wat tegen. De documentaire
The Sea Hawk: Flynn in Action (18 min.) levert weliswaar een hoop leuke weetjes van de vertrouwde filmprofessoren op en de
Trailer (2 min.) verkoopt
The Sea Hawk terecht als een soort Robin Hood op zee. Maar wat doorgaans het hoogtepunt van deze klassieke Warner dvd’s is -
Warner Night At The Movies - bestaat hier louter uit een korte film: het weliswaar amusante maar iets te prekerige
Alice in Movieland (22 min.).
CONCLUSIE
The Sea Hawk combineert de elementen die
Captain Blood en
The Adventures of Robin Hood zo succesvol maakten tot een meeslepend zeeroversepos met prachtige sets, een knappe regie, goede vertolkingen en een levendige plot. Als de Encyclopedia Brittanica ooit een ultiem voorbeeld zoekt voor de term ‘swashbuckler’, hoeft het niet verder te kijken dan deze film. Beeld en geluid zijn niet perfect, maar zien er zo goed uit als je mag verwachten van een 65 jaar oude prent. De extra’s stellen echter teleur – niet zozeer in kwaliteit als wel in kwantiteit.