FILM
De film opent met een spectaculaire gevechtsscène waarin twee mannen in een parkeergarage in Madison Square Garden een zwaardgevecht leveren op leven en dood. De éne slaagt er in de andere te onthoofden, en vervolgens te vluchten. De voortvluchtige heet Connor MacLeod (Christopher Lambert), en is al in leven sinds de 16e eeuw. Hij is één van de zogenaamde Onsterfelijken, die de Aarde al sinds mensenheugenis bevolken, en die alleen kunnen sterven wanneer ze het hoofd worden afgeslagen door een andere Onsterfelijke. In 1536 werd Connor uit zijn Schots geboortedorp verdreven, beschuldigd van hekserij, omdat de wonden die hij tijdens een slag had opgelopen, voor elke andere man dodelijk waren geweest. Connor zou een vogel voor de kat geweest zijn, als daar plots niet Juan Sanchez Villa‑Lobos Ramirez (Sean Connery) voor zijn neus had gestaan. Deze Egyptische edelman, ook een onsterfelijke, leert MacLeod het geheim van zijn onsterfelijkheid; de bedoeling is dat, wanneer er slechts weinigen van hen overblijven, de laatste onsterfelijken zullen bijeenkomen op de plaats van de Samenkomst, en daar vechten totdat er uiteindelijk één overblijft. Die éne Onsterfelijke zal dan beloond worden met een mysterieuze Prijs. Een belangrijke kanshebber is Kurgan (Clancy Brown), een onmenselijk sadistische krijger uit de Russische steppen, die uiteindelijk Ramirez te grazen neemt. Connor heeft al die jaren de smart van de onsterfelijkheid leren kennen: al van wie hij hield, zoals zijn vrouw Heather (Beatie Edney) zijn uiteindelijk dood, en hij is gedoemd om in eenzaamheid achter te blijven. Door een hele serie slimme erfenisrechten-truukjes heeft hij zich in de loop der tijd een hele resem valse identiteiten aangemeten, de laatste die van antiquair Russell Nash. Brenda Wyatt (Roxanne Hart), een forensisch wetenschapster die in opdracht van de politie de splinters van het zwaard uit Madison Square Garden heeft moeten onderzoeken, meent dat de scherven van een authentiek middeleeuws zwaard moeten komen. Ze geraakt geïntrigeerd door de verdachte MacLeod, en komt hem en zijn valse identiteit op het spoor. De plaats van de Samenkomst blijkt in het hedendaagse New York te zijn, en Kurgan is ook van de partij. Tijdens een rendez-vous in een kerk - de Onsterfelijken mogen elkaar niet bevechten op gewijde grond - geeft Kurgan een voorsmaakje hoe een hel het op Aarde zou worden als hij de enige overblijvende Onsterfelijke zou zijn. Uiteindelijk zijn alleen nog hij en Connor over, en kan de strijd voor de Prijs losbarsten.

Highlander is een meesterlijke avonturenfilm, die achteraf bekeken tot één van de grootste spektakels uit de jaren '80 zou uitgroeien. De film heeft enkele remmingen, zoals het uiterst beperkte acteertalent van Christopher Lambert, maar de flamboyante verschijning van Sean Connery, het uitgekiende door elkaar vertellen van twee verhaallijnen in verleden en heden, en de fijne humoristische stukjes, zoals die waarin MacLeod ergens in de 18de eeuw ladderzat gaat duelleren omdat hij de vrouw van een edelman had vergeleken met een nijlpaard, zijn onvergetelijk. Ook de prachtige landschappen van de Schotse hooglanden kunnen gemakkelijk op één lijn geplaatst worden met films als Braveheart. Wat deze eerste film extra speciaal maakt is de soundtrack van Queen, die met Who Wants To Live Forever? en A Kind Of Magic twee van hun grootste hitsongs uit die periode speciaal voor deze film schreven - alsook een handvol nobel onbekende deuntjes zoals A Dozen Red Flowers For My Darling a.k.a. het NewYork, NewYork-thema wanneer Kurgan tegen richting gaat joyriden in de spits van de grootstad. De kitcherigheid van de muziek én van MacLeods twintigste-eeuwse premissen laten botsen met de rauwe middeleeuwen was overigens ook een zeer goede zet. Kortom, Highlander zal altijd een speciale plaats in de filmgeschiedenis én in onze collectie invullen.

BEELD EN GELUID
De geschiedenis van de transfer van Highlander is er één van vallen en opstaan. Eerst waren de rechten in handen van VideoFilm Express, die een schabouwelijk slechte niet-anamorfische transfer op de markt gooiden met een Dolby Surround 2.0-track om te janken. Een Frans/Duitse versie van CanalPlus was inmiddels ook verschenen, met tenminste een deftige 5.1-track. Alle sequels, die allemaal qua rechten in handen van Dutch FilmWorks zijn, werden later samen met de originele film heruitgebracht in het Highlander Immortal Pack, en alhoewel de rechten bij VideoFilm Express waren gebleven, werd er toch ditmaal een anamorfische transfer met een DTS-track om van te smullen toegevoegd. Deze laatste werd ook met de stille trom gerereleased, maar enkel met goeie expertise kon je deze disk vergelijken met de abysmale oude versie.

En nu zitten we dus in het tijdperk van de Blu-ray, en zijn de rechten in handen van Universal terechtgekomen. De geluidstracks zijn daarbij een raar allegaartje van dubbings variërend van DTS-HD tot mono. Wat de originele taal betreft vinden we naast voornoemde DTS HD-MA track ook nog een 2.0-surroundtrack terug, waarvan het nut me een beetje ontgaat. Ik vind om eerlijk te zijn de DTS HD-MA track niet echt geweldig. De muziek van Queen zweeft en klinkt daardoor een beetje off-key, vooral in nummers als Who Wants To Live Forever? veroorzaakt dit hetzelfde effect als een fonoplaat waar het gaatje niet 100 % in het midden zit; van spectaculaire zwaardgevechten zoals in een film als Highlander had ik bovendien meer surroundeffect verwacht, en de dialogen klinken als een zooitje gemompel, alhoewel dat natuurlijk ook minstens gedeeltelijk te wijten is aan het acteertalent - of het gebrek daaraan - van Christopher Lambert, die blijkbaar enkel Engels kan als hij het van een autocue kan aflezen. We realiseren ons wel dat er in 1984 nog geen sprake was van home theatre, en bijvoorbeeld het LFE-kanaal wordt danig onderbenut.

Het beeld is nog zo'n mixed bag. Bij de openingsscène hield ik mijn hart al vast toen ik de vieze print bekeek van de scène waarin Connor McLeod met iemand anders gaat duelleren in de parkeergarage van Madison Square Garden. Wanneer even later de historische scènes beginnen is het beeld volledig opgehelderd, en is er niet het minste detail meer waarover je kan klagen: de beelden zijn gedetaillerd en rijkgekleurd. Is het dan misschien een stijlverschil tussen de twee tijdlijnen? Dit verklaart niet alles: zo is de nachtelijke scène waarin Kurgan de finale confrontatie aangaat met Ramirez weer technisch een stuk slechter, terwijl de nachtelijke scène waarin Kurgan gaat joyriden tot Brenda er flauw bij valt, weer wél mooi uitgedetailleerd. En alhoewel in bepaalde scènes bijna de huidplooien te tellen zijn, zitten er ook scènes in die qua bleekheid recht van de videoband schijnen te komen. Zoals gezegd, mixed bag.

EXTRA'S
Begin dan nu maar te juichen, want qua bonusmateriaal overstijgt deze versie elke andere versie die totnogtoe is uitgebracht. Eerst krijgen we als appetizer een flinke audiocommentaartrack ingesproken door regisseur Russell Mulcahy. Wat Highlander betreft heeft de man al sinds het Laserdisctijdperk voor zowat elke release apart een nieuwe audiocommentaartrack ingesproken, en dat is voor deze release niet anders. In verhouding tot de vorige commentaren schijnt Mulhacy wel telkens minder en minder van de anekdotes die gepaard gingen met het draaien van de film, te kunnen herinneren. Hij levert een luchtig werkstuk af, waarbij hij ook nog wat vertelt van zijn verleden als videoclipregisseur, zijn samenwerking met Queen, en de betekenis van het woord SILVERCUP dat in neonletters uitgespeld staat als McLeod een laatste keer Kurgan partij geeft. Hij heeft het ook even over de sequels (waarvan hij er één nota bene zelf heeft gefilmd)

Dan volgt er een interview met Christopher Lambert (8:26). Het interview dateert nog van voor de release van Highlander: Endgame waarbij voor mij de reeks persoonlijk dood en begraven was. Lambert heeft precies daarvoor een jaar in een afvalemmer gewoond en kan zijn geluk niet op dat hij nog eens ongebreideld over Highlander, zijn - laat ons maar eerlijk wezen - enige rol van betekenis ooit is geweest. Hij kan het niet laten om Russell Mulcahy tot op het gênante af aan te prijzen als onbetwistbaar het grootste regisseursgenie aller tijden. Wat impliciet het bewijs levert - alle respect voor het repertoire van Mulcahy - dat de heer Lambert in zijn carrière nog niet te veel regisseurs heeft ontmoet, en voor een acteur kan zo'n impliciete bekentenis pijnlijk zijn.

Waar de fans ongetwijfeld op zitten te wachten is het trio doumentaires "Highlander" (85 min.), voor de Duitse televisie gemaakt, waarin de volledige making-of uit de doeklen wordt gedaan. Het eerste deel, A legend is born (29 min.), bevat vooral het voorbereidend werk, waarbij de twee scenaristen, Gregory Widen en Peter Bellwood, die een hele franchise op poten willen zetten, maar zich achteraf van de http://www.dvdinfo.be/bespreking.php?id=789 gemaakte sequels strikt distantiëren. Ook hebben ze het over de positieve inbreng van Russell Mulcahy, die de bescheidenere opzet wist op te blazen tot het spektakelgeheel dat het nu is, en natuurlijk oiver het feit dat Highlander aan de kassa's genadeloos flopte, en pas de cultstatus verwierf die die nu heeft dankzij het in 1984 pas opgestarte idee van videoverhuur. In het tweede deel, The visual style (40 min.), gaan we meer de set op, en zien we hoe de diverse artistieke en technische medewerkers elkaar proberen te overtuigen van wat haalbaar en wat filmbaar is. Ook de lokaties in Schotland worden besproken, en de finale confrontatie onder het SILVERCUP-teken. In A strong woman (16 min.) is het de beurt aan de actrice Roxanne Hart (Brenda) om even in het middelpunt van de belangstelling te staan. Via haar komen we ook nog wat te weten over het filmproces.

Zeer uniek is dat deze versie ook nog vijf verwijderdes scènes (7 min.), helaas zonder geluid, bevat, en afsluiten doen we met enkele Trailers.

CONCLUSIE
Highlander blijft één van mijn cultfavorieten, al was het maar alleen maar om het coole zwaardvechten. De Blu-rayversie of de de versie uit het Highlander Immortal pack? Geen van beide misstaat in een collectie, maar there can only be one!