FILM
Van alle parallelle werelden is deze alternatieve vorm van Oxford toch één van de speciaalste. In plaast van een ziel beschikken de mensen over een
daemon, meestal een dier dat onveranderlijk met een mens verbonden is, wat onder meer betekent dat als één van de twee sterft, de andere ook sterft. Lyra Belacqua (Dakota Blue Richards) is door haar oom, lord Asriel (Daniel Craig) in een kostschool, Jordan College, ondergebracht. Op een dat ziet ze hoe een priester van het Magisterium haar oom wil vergiftigen, en zij kan nog niet op tijd het glas uit zijn handen slaan. Blijkbaar zijn er ernstige tegenkantingen bij het voornemen van Asriel om er met een expeditie op uit te trekken, op zoek naar Dust, een mythische stof waardoor het mogelijk zou moeten zijn om door parallelle universa te kunnen reizen. Met oom Asriel uit de weg wordt Lyra op een avond benaderd door de mysterieuze mevrouw Coulter (Nicole Kidman), die de kleine maar wat graag mee zou nemen naar het hoge noorden. Het reisje lijkt de zich doodvervelende Lyra wel wat te zijn, alleen geeft de hoofdmeester van Jordan College haar een
alethiometer mee. Met het op een gouden kompas lijkende ding kan iemand die er zich goed op concentreert, zich laten leiden naar de waarheid. De waarheid voor het moment is dat Coulter het ding graag zou willen stelen, en Lyra loopt weg.
Lyra komt erachter dat Mrs. Coulter waarschijnlijk kwade zaak maakt met Gobblers, een mysteriuze groepering die zich bezighoudt met het ontvoeren van kinderen. Vooral de kinderen van de Gyptians, een rondreizend soort zigeunervolk, zijn het slachtoffer, en Lyra reist met hen mee naar het hoge noorden, naar Svalbard, om daar op zoek te gaan naar het station van Bolvanger, waar de ontvoerde kinderen gevangen worden gehouden om er aan een gruwelijk medisch experiment te worden onderworpen. Onderweg maakt ze onder meer kennis met de Texaanse aëronaut Lee Scoresby, heer van de Gyptians John Faa (Jim Carter), heksenkoningin Serafina Pekkala (Eva Green) en de aan lager wal geraakte ijsberenprins Iorek Byrneson (Ian McKellen), die in een oneerlijk duel meester de troon van de IJsberenkoning heeft verloren aan de verraderlijke Ragnar (Habib Nasib Nader). Nadat Lyra Ioreks kostbare wapenuitrusting heeft gerecupereerd, zweert Iorek haar trouw, en samen trekken ze naar het barre noorden, waar ze eerst de confrontatie moeten aangaan met Ragnar, die geobsedeerd is door het idee om zelf als niet-mens toch ook een
daemon te verwerven.
De verfilming het eerste deel van Philip Pullmans
His Dark Materials-trilogie, auteur van onder meer ook de
Sally Lockhart Mysteries, werd fel geanticipeerd, en als er een
Lord Of The Rings-sfeertje in de lucht hangt, wil natuurlijk de hele acteerwereld erbij zijn om een graantje mee te pikken. Met
Narnia's,
Potters en
Eragons is het genre van de literaire kinderfantasy een klein beetje uitgemolken. Wat betreft speciale effecten, somptueuze decors en art direction werd er niet op een eurootje meer of minder gekeken, maar aan de kassa slaagde
The Golden Compass er niet in om het succes van de boeken te vertalen in
boxoffice. Oververzadiging lijkt de meest voor de hand liggende diagnose. Het universum is nogal ingewikkeld van opzet, en de kans om na enkele minuten de draad kwijt te raken is zeer reëel; de film bovendien op minder dan twee uur persen is daarbij niet echt de beste beslissing. De gedetaillerde karakterontwikkeling uit Pullmans boek is minder prominent en zijn soms donker en troosteloos universum is in de film vervangen door een opgeleukte, zij het met fantastische speciale effecten omklede, versie, waarin alle verhaalelementen uit het boek wel zijn samengebracht, maar niet echt goed samenhangen, waardoor het moeilijk wordt om de diepere filosofische lagen er af te krassen. New Line Cinema heeft een iets te grote vinger in de pap gehad en regisseur Chris Weitz te weinig zijn ding laten doen, waardoor de film uiteraard vis noch vlees is: te ingewikkeld voor kinderen en te weinig geëngageerd voor volwassenen. Er wordt verhoudingsgewijs nogal stevig geacteerd, vooral Daniel Craig speelt majestueus zijn Lord Asriel, maar de dialogen staan soms bol van ingewikkelde zinsconstructies.
The Golden Compass is meer een film die je moet beleven dan dat je er echt veel diepere betekenis aan kan geven. Visueel is de film een belevenis waarin de kunstige details van Pullmans universum elkaar in hoog tempo overtroeven.
BEELD EN GELUID
Dit is na
Se7en de tweede keer dat ik het genoegen heb een Blu-rayrelease van RCV te mogen beoordelen, en alhoewel het een beetje logisch is omdat dit natuurlijk een recentere film is met een minder donker randje dan eerstgenoemde, gaat mijn appreciatie voor de manier waarop RCV haar Blu-raytransfers behandelt in stijgende lijn. Dit is in alle opzichten een zeer mooie release; tegenover de
dvd is mogelijk nog een beetje grain weggewerkt en komt de high definition-transfer zeer scherp tot haar recht. Het contrast is zeer netjes, de details in onder meer de architectuur van het Oxford-uit-de-parallelle-wereld zijn goed waarneembaar, maar ik ben het meeste te spreken over de kleuren die overal perfect egaal zijn en voor zover ik kan oordelen een stuk genuanceerder dan op de dvd-release. Het enige minpuntje dat ik over de transfer kwijt wil is dat juist door de scherpte het iets té goed te zien is dat de ijsberen
fake zijn. De Engelse DTS-HD MA 5.1-track moet de ruimte delen met Dolby Digital 5.1-overdubbingen in Vlaams en Nederlands, waarvan het nut me een beetje ontgaat want de film is volgens de leeftijdskwotering alleen geschikt voor 12+. Net als bij
Se7en staat het geluid niet té hard, wat voor mij alleszins een pluspunt is, want ongenuanceerd de volumeknop opendraaien bij het masteren zorgt vaak nogal voor vervorming, waarbij nogal wat details in het geluidslandschap door elkaar gaan vloeien en elkaar overstemmen. Toch weet ik niet helemaal of ik de voorkeur moet geven aan deze track of de DTS-ES 6.1-track van de dvd. Voordeel is wel dat de PAL-speedup is verdwenen, die de soundtrack van Alexandre Desplat en vooral de eindcredits met de frele, zoetgevooisde stem van Kate Bush op de dvd geen recht aandeed.
EXTRA'S
Alweer jammer dat er niets van het bonusmateriaal van de smaakvolle 2-diskversie is blijven hangen.
CONCLUSIE
Het vervolg op
The Golden Compass verschijnt waarschijnlijk met Sint-Juttemis in de zalen, dus zolang zal u het moeten stellen met de dvd of de Blu-ray. De technische kwaliteit van deze laatstgenoemde is het predikaat high definition waardig, maar ik maak persoonlijk enorm zonde van het ontbreken van het bonusmateriaal.
