SWOON
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2009-10-20
FILM
In 1924 wordt Chicago opgeschrikt door de moord op de 10-jarige Bobby Franks. Het jongetje speelde met vriendjes in het park toen hij werd ontvoerd en spoorloos verdween. Later werd z’n lijkje teruggevonden in een rioolbuis. Het enige aanknopingspunt voor de politie is een doodgewone leesbril waarvan er in Chicago drie zijn verkocht. Het spoor leidt naar Nathan Leopold Jr. en Richard Loeb, twee intelligente en homoseksuele joodse studenten uit een welstellend milieu. Aanvankelijk ontkennen ze de moord op hun stadsgenootje, nadien beschuldigen ze elkaar en komt de waarheid aan het licht. De publieke opinie is geschokt, mede omdat Nathan noch Richard berouw tonen en zich in hun uitspraken tegen de pers hautain en emotieloos gedragen. De openbare aanklager eist de doodstraf, beide mannen krijgen levenslang plus 99 jaar.
Swoon is gebaseerd op waargebeurde feiten. Het onderwerp kwam eerder al aan bod in
Rope(1948) van Alfred Hitchcock en in
Compulsion (1959) van Richard Fleischer. Regisseur Tom Kalin richt z’n camera evenwel uitsluitend op de beide moordenaars en verklaart hun daad vanuit hun sadomasochistische relatie waarin criminele activiteiten beloond worden met seks. Nathan en Richard wilden zichzelf en elkaar bewijzen dat ze weg konden komen met een moord en dat was ze ook bijna gelukt. Op de plaats van de misdaad vond men evenwel een leesbril waarvan die makkelijk te traceren was en die deed het tweetal de das om.
Na een lange en eerder trage exposé over de natuur van hun seksuele relatie en hun criminele spelletjes die haast spelenderwijs uitgevoerd worden, wijdt Tom Kalin uitgebreid aandacht aan de procesvoering en de reacties van pers en publiek. Hij filmt in zwart-wit met een vrij grove korrel en slaagt er op die manier in om de originele footage uit 1924 naadloos in zijn film in te passen. Het beeldmateriaal is sterk en de gevatte dialogen voeren de productie naar een hoogtepunt. Nadien richt de regisseur z’n camera op het verblijf van de veroordeelden in de gevangenis, een onderdeel dat veel minder interessant en relevant is voor de voortgang van het verhaal en dat nog nauwelijks interessante informatie bevat, waardoor de film tijdens de afwikkeling een deel van z’n impact verliest.
Swoon is het filmdebuut van Tom Kalin die in deze film de aandacht trekt met de zeer gedetailleerde karakterisering van zijn hoofdpersonages. Hij legt de nadruk op hun homoseksualiteit als uitgangspunt van hun gedrag, doch tegelijk schildert hij twee totaal verschillende mannen en suggereert hij dat Nathan Leopold zich wellicht tot medeplichtigheid heeft laten verleiden uit angst, omdat hij vreesde dat Richard Loeb de relatie zou verbreken indien hij diens criminele spelletjes niet meespeelde. Hij lijkt overigens niet eens verbaasd als blijkt dat Loeb hem de moord op Bobby Franks in de schoenen wil schuiven. Het past perfect in het machtsspelletje dat zijn partner met hem speelt. In een tijdsgewricht en een samenleving waarin geen plaats is voor homoseksualiteit lijkt het argument acceptabel dat criminaliteit en asociaal gedrag een natuurlijke uitlaatklep zijn voor frustratie en teleurstelling, maar zo gemakkelijk maakt Tom Kalin er zich niet vanaf: in het verraad van Loeb vindt hij het bewijs dat de briljante joodse student ook in andere omstandigheden op het criminele pad zou zijn terechtgekomen, want niet zijn seksuele geaardheid, maar zijn totaal verwrongen wereldbeeld inspireert zijn daden. Hij is het brein achter hun criminele plannen en hij gebruikt Nathan Leopold louter voor de praktische hand- en spandiensten. Anderzijds heeft hij Nathan nodig bij het uitvoeren van zijn plannen, om zich te bewijzen en om z’n macht over z’n partner te handhaven, of zoals hij het zelf zegt in het commentaar: deze moord is een garantie voor onze eeuwige band.
Craig Chester (Nathan) en Daniel Schlachet (Richard) leveren een prima en geloofwaardige prestatie en daarbij worden ze gesteund door de gestileerde en sobere aanpak van regisseur Tom Kalin. Chester tekent zijn personage als timide en schuchter en pas tijdens de ondervragingen ontpopt hij zich als hautain en onbewogen, maar ook als degene die consequent voor de gevolgen van zijn daad wil instaan. Daniel Schlachet mag voluit gaan en heeft het een stuk makkelijker om zijn personage gestalte te geven, maar z’n interpretatie mist karakter waardoor Richard Loeb vrij eendimensionaal en oppervlakkig overkomt. Swoon was Schlachets eerste en enige filmervaring.
BEELD EN GELUID
De film is in zwart-wit opgenomen met een vrij grove korrel, waarbij alle schakeringen van grijs domineren. Swoon lijkt wel een film uit de jaren vijftig, maar die keuze maakt het de regisseur makkelijk om de footage uit 1924 perfect tussen z’n eigen materiaal te monteren. Alleen de strepen en de witte puntjes verraden de ouderdom van de oude beelden. Het geluid staat in een stereoversie en dat betekent dat de achterste kanalen en de subwoofer er werkloos bij staan. In deze sobere film speelt dat evenwel geen rol, want Swoon is vooral een dialoogfilm.
EXTRA'S
Een aantal Andere Trailers.
CONCLUSIE
Swoon van regisseur Tom Kalin komt vrij traag op gang en de bedompte sfeer van erotiek en geweld maakt het de toeschouwer niet makkelijk om zich in te leven, mede door een beginfragment met een flinke portie etherisch gewauwel dat niet iedereen zal kunnen appreciëren. Eens die hindernis genomen – de film is dan ruim een halfuur opgeschoten – slaat het vuur evenwel in de pan en groeit Swoon uit tot een spannende en verrassende film. Laat u vooral niet afschrikken door de homoseksuele insteek van het verhaal, want Swoon is uiteindelijk veel meer dan een verhaal over twee homo’s.