FILM
Martha (Julienne De Bruyn) heeft altijd voor haar zwakbegaafde zuster Pauline (Dora van der Groen) gezorgd, maar door haar plotse overlijden worden de twee andere zusters Paulette (Ann Petersen) en Cécile (Rosemarie Bergmans) voor een dilemma geplaatst. Martha heeft namelijk in haar testament laten opnemen dat de niet onaanzienlijke erfenis slechts onder hen gedrieën wordt verdeeld op voorwaarde dat óf Paulette, óf Cécile Pauline in huis neemt. Als Pauline daarentegen toch naar een instelling zou worden gestuurd, krijgt ze de hele erfenis mee. Cécile woont met een Fransman samen op een appartementje in Brussel en is van de rest van haar familie compleet vervreemd; Pauline vereert daarentegen Paulette als een godin, en houdt onder meer de krantenknipsels bij wanneer Paulette met het lokale operette-gezelschap (inclusief Koen Crucke!) optreedt. De keuze is dus snel gemaakt, alhoewel Paulette wel niet echt opgezet is met het feit dat Pauline als een ongehoorzaam kind het inpakpapier in haar sjieke boetiek komt onderlebberen. En Pauline heeft aandacht nodig. Veel aandacht. Ze kan haar boterhammen niet smeren, haar schoenen niet knopen, en nauwelijks naar de slagerij een bestelling op een briefje gaan afhalen. Paulette wil binnenkort haar winkeltje gaan verkopen en gaan rentenieren op een appartementje aan de zee, en dus is de opvang van Pauline een lelijke streep door haar rekening. Wanneer Pauline de operette-voorstelling van Paulette verstoort, is de maat wat haar betreft vol, en ze zet Pauline onaangekondigd voor de deur van Cécile in Brussel af. Wanneer ze dan eindelijk in haar appartementje aan de zee kan, beseft ze pas dat ze misschien Pauline meer nodig had dan ze zelf besefte.



Pauline en Paulette is de eerste langspeelfilm van Lieven Debrauwer, een hartverwarmende prent op een wat ouder publiek gericht over familiebanden, waarin hij nogmaals aan dé twee diva's van de Vlaamse toneelwereld, actrices Ann Petersen en Dora Van der Groen, de kans geeft om te tonen dat ze van wereldklasse zijn. De overtuiging waarmee Dora Van der Groen bijvoorbeeld de geestelijk minderbedeelde Pauline speelde, deed de jury van het festival van Cannes twijfelen of ze nu écht zo was, of maar een rol speelde. Op datzelfde festival van Cannes in 2001 kaapte de film een belangrijke publieksprijs weg, en bij de uitreiking van de Joseph Plateau-prijzen was de prijs voor de mannelijke hoofdrol (Dirk Roofthooft in Pleure Pas Germaine) zowat de enige prijs die níet naar Pauline en Paulette ging. Vanwaar nu al die lofbetuigingen? Wel, Debrauwer heeft een visueel zeer sterke film gemaakt - zo is de scène waarin Pauline de bloemen gaat gieten op maat van Tschaikovsky ronduit hilarisch - en allicht zal niet iedereen de kitcherige kleuren in Paulettes woning kunnen appreciëren, hij weet die bijvoorbeeld mooi te doen contrasteren met de kilte van het appartement in Brussel waar Cécile, woont. Voor een internationale acclamatie is de film misschien net iets te veel Vlaams verankerd - waar geeft men immers bij de koffietafel na een begrafenis een compleet diner met ossetong? Toch zijn de situaties in de film zeer herkenbaar: de erfgenamen die in het kantoor van de notaris (Nand Buyl) vechtend over de grond rollen over de erfenis - what else? -, de onwennigheid en het soms moedwillige onbegrip van buitenstaanders tegenover geestelijk gehandicapten, in dit geval mooi geillustreerd door Camilla Blereau, en alle praktische moeilijkheden die gepaard gaan met het moeten plaatsen van een familielid in een zorginstelling. Debrauwer slaagt er ook in om gevoelens zoals eenzaamheid, onwennigheid en verlegenheid te visualiseren, vooral dankzij het talent van zijn twee steractrices. Dora Van der Groen weigerde bovendien de Joseph Plateau-prijs, tenzij ze hem met Ann Petersen mocht delen, en het is inderdaad juist het samenspel tussen de twee die de film op dit niveau tilt. Enige minpuntje is het onbevredigende einde - wat U overigens zelf ook wel zal merken. Toen we deze film in de bioscoop gingen bekijken, vroeg een dame naast ons - die zelf twintig jaar niet meer in een cinemagebouw was geweest - zich luidop af of het nu pauze was. Het viel overigens op dat deze prent hopen mensen naar de cinema lokte die anders nóóit een dergelijk oord des verderfs zouden betreden.



BEELD EN GELUID
Het is mooi om te zien dat men voor een Vlaamse film als deze ook een goede technisch platform biedt om de DVD-presentatie zo optimaal mogelijk te maken. Het widescreen-beeld - in tegenstelling tot Iedereen Beroemd deze keer wél anamorf - is van goede kwaliteit, scherp en met zeer contrasterende kleuren - in deze film essentieel, met soms toch wel een beetje te veel grain. Alleen jammer dat men bij de ondertiteling ofwel volledig Frans, ofwel volledig Nederlands moet kiezen; er had een optie bij gemogen waarbij enkel de dialogen tussen Cécile en haar Franse vriend worden ondertiteld. Naast een Franse 2.0-dubbing staat er op deze disc ook nog een Vlaams 5.1 en 2.0-spoor. Het 5.1-spoor klinkt een stuk minder hol, en doet vooral de vaak gebruikte Bloemenwals van Tschaikovsky goed uitkomen. De 5.1-track heeft echter één zeer zware tekortkoming: ze is niet lipsynchroon, wat vooral goed te merken is in scènes waarin snel gesproken wordt - 39:00-40:00 om maar een voorbeeld te geven. Dramatisch? Neen. Storend? Ja.



EXTRA'S
Deze release van A-Film is niet van een zeer grote, maar wel kwalitatief goede hoeveelheid extra's voorzien. Eerst en vooral een dikke pluim voor de mooie geanimeerde menu's in de vorm van het gescheurde bloemetjes-inpakpapier dat in de film zelf erg belangrijk is in de verhaallijn. Naast een bijzonder weinig dialoog bevattende trailer vinden we ook 3 ondertitelde cross-promotionele trailers terug voor "There's only one Jimmy Grimble", "Mulholland Drive" en "The Navigators". In de achter de schermen-sectie vertelt regisseur Lieven Debrauwer met een bijzonder droog-humoristische stijl in een achttien minuten durend filmpje enkele zeer interessante details over de productie, onder meer over de lokaties (waarbij ze zelfs een slager zo ver hebben gekregen om zijn zaak te verbouwen), de zoektocht naar een rol geschikt inpakpapier, waarom Pauline Pauline heet en Paulette Paulette (en waarom niet omgekeerd), en vooral de complexe eindscène van de film. Dan krijgen we nog de belangrijkste filmografische informatie over Lieven Debrauwer, Dora Van der Groen en Ann Petersen (zelfs haar rol van Jeanine De Bolle in de onverwoestbare kleuterklassieker Samson en Gert werd niet over het hoofd gezien). Tot slot krijgen we nog één van de oudere 13 minuten durende kortfilms van Debrauwer te zien, "Leonie" met in de hoofdrol alweer Dora Van der Groen. Spijtig genoeg geen commentaartrack over de volle lengte van de film, maar toch een aardige release.

CONCLUSIE
Een merkwaardige film, misschien meer voor een cinefiel publiek, of voor mensen die het magnifieke acteerwerk van Van der Groen en Petersen willen vereeuwigd zien. We hopen alleszins dat Lieven Debrauwer nog kansen zal krijgen om nog meer van dit soort films te maken.