FILM
Hoewel de film op het moment van release wisselvallige kritieken kreeg, duikt Murder By Decree steeds vaker op in lijstjes die de beste Sherlock Holmes-films opsommen. Geregeld prijkt de prent zelfs op de eerste plaats. Voor een grote fan van de beroemdste consulterende detective aller tijden is de dvd-release van de film dus een uitgelezen kans om die groeiende reputatie eens kritisch onder de loep te nemen.

De plot heeft niets te maken met een van de oorspronkelijke verhalen van Arthur Conan Doyle, maar maakt handig gebruik van het feit dat de fictieve Holmes in exact dezelfde periode leefde als de notoire Jack The Ripper. Na een zoveelste moord op een prostituee in het Londen van 1888 verzoekt een verontrust burgercomité de detective om de zaak te onderzoeken. Binnen Scotland Yard is men daar echter niet blij mee. Reden genoeg voor de speurder om te vermoeden dat een hooggeplaatste persoon de moordenaar de hand boven het hoofd houdt. Naarmate hij zich in de moorddadige tocht van Jack The Ripper door Whitechapel verdiept, achterhaalt Holmes inderdaad heel wat geheimen die niet alleen Scotland Yard, maar zelfs de Britse regering in verlegenheid kunnen brengen. Dat is echter niet de voornaamste bekommernis van de speurder. Hij wil voorkomen dat er nog meer moorden gepleegd worden. En dat blijkt geen sinecure.

Vanaf de eerste beelden baadt Murder By Decree in de perfecte sfeer: we krijgen een mistig, grimmig Londen te zien, gehuld in schaduwen en met tastbare vuilheid op straat. Die sfeer blijft bovendien tot het einde beklijven dankzij een uitstekende regie van Bob Clark. De cineast bedient zich van groothoeklenzen en uitgekiende camerastandpunten om de heersende angst in de hoofdstad treffend weer te geven. Maar een prent moet meer zijn dan sfeer alleen en daar knelt bij Murder By Decree het schoentje. Het scenario is immers een Holmes-verfilming onwaardig. Veel detectivewerk valt er namelijk niet te verrichten. Ook lijdt het eerste uur onder nodeloos lange expositie, waardoor de aandacht van de kijker langzaam naar het vriespunt daalt. Gelukkig is het tweede uur een heel stuk beter. Niet dat het script ineens een grand cru wordt, maar de plotontwikkelingen volgen nu tenminste snel op elkaar, zodat zelfs de zwakste scènes rap passeren.

Een andere reddingsboei voor de prent is de centrale vertolking van Christopher Plummer. De gelauwerde acteur overtuigt in eerste instantie nochtans niet. Zijn Holmes-interpretatie is nogal klassiek en statisch en mist vooral de intellectuele gedrevenheid die het personage al 133 jaar lang zo fascinerend maakt voor lezers en kijkers. Maar Plummer groeit in de rol, zijn gedrevenheid neemt toe en hij voegt zelfs een emotionele touch toe zoals we die nooit eerder (en nooit meer sindsdien) hebben gezien in het karakter. Uitstekend spel zou je ook verwachten van veteraan James Mason, maar zijn Watson heeft nauwelijks iets te doen in de prent. Bovendien is Mason (68 jaar ten tijde van de opnames) gewoonweg te oud voor de rol. Gelukkig is er wel een ouderwetse chemie tussen hem en Plummer, waardoor de hechte band tussen Holmes en Watson niet volledig verloren gaat. In nevenrollen herkennen we een aantal even bekende acteurs. David Hemmings is goed als steeds als een inspecteur van Scotland Yard en Geneviève Bujold maakt het beste van een clichérol. Het meest bizarre optreden is zonder meer dat van Donald Sutherland, wiens helderziende hopeloos verloren loopt in de eerste helft van de film.

Die wisselvalligheid in cast en plot zorgt ervoor dat je toch even de wenkbrauwen fronst bij de uitstekende reputatie die Murder by Decree in de loop der jaren heeft opgebouwd. Dit is een degelijk Holmes-film, maar eentje die niet kan tippen aan de Basil Rathbone-prenten uit de jaren dertig en veertig of aan Billy Wilders Private Life Of Sherlock Holmes. Dat neemt niet weg dat er ook heel wat moois in Murder by Decree te ontdekken valt. Vooral de sfeer en de wijze waarop de horrorachtige elementen door de regisseur in beeld gebracht worden, voegen iets nieuws toe. De invloed van deze film is overigens onmiskenbaar groot geweest op de best aardige recente herinterpretatie van Holmes door Guy Ritchie. Maar de beste Holmes-verfilming ooit? Nee, dat is Murder By Decree bij lange na niet.

BEELD EN GELUID
De schizofrene kwaliteit van de film is ook van toepassing op de audiovisuele presentatie op dvd. De daglichtscènes ogen namelijk verrassend scherp, terwijl de kleuren lichtjes uitgewassen zijn, maar een aangename naturel vertonen. Bovendien is de hoeveelheid printbeschadigingen bijzonder klein. Maar de duistere scènes komen heel wat minder goed uit de verf, vooral wanneer ze begeleid worden door grote mistbanken in beeld. Aangezien een groot deel van de film zich net in dit soort scènes afspeelt, is dat problematisch voor de beeldkwaliteit. Met de soundtrack is het helaas nog een stuk erger gesteld. De audiomix is bij momenten lamentabel, waardoor bepaalde dialogen nauwelijks te verstaan zijn. Veel dynamiek gaat er evenmin uit van de track.

EXTRA'S
De voornaamste extra op de schijf is een Audiocommentaar van regisseur Bob Clark. De cineast goochelt met weetjes en geheimen van het vak, zodat dit een babbelspoor wordt dat misschien interessanter is dan de film zelf. Daarnaast bevat de disk een Trailer en een aantal Fotogalerijen. Als je de dvd in je PC steekt, kan je bovendien het volledige Scenario downloaden.

CONCLUSIE
Murder By Decree is een degelijke Holmes-film die bijzonder traag op gang komt, maar in het laatste uur onder stoom komt. Het bijwijlen incompetente scenario wordt bovendien vakkundig gepimpt door een uitstekende regie, terwijl Christopher Plummer zich als een prima Holmes bewijst. Beeld en geluid konden helaas een stuk beter op deze dvd, maar de bonussectie bevat een aantal erg interessante extra's.