2009 stond helemaal in het teken van de 200ste geboortedag van de Engelse natuuronderzoeker en bioloog Charles Darwin (1809-1882) én van de 150ste verjaardag van de eerste druk van zijn wetenschappelijke studie On The Origin Of Species (1859), waarmee hij zijn tijdgenoten schokte, maar tegelijk ook brandhout maakte van het scheppingsverhaal van de aarde en de mens in zeven dagen. Om het pionierswerk van Charles Darwin in het zonnetje te zetten besloot National Geograpfic Television om een gedeelte van zijn biografie te laten verfilmen. Het resultaat is Darwin's Darkest Hour, een goed gedocumenteerde speelfilm over de omstandigheden die leidden tot de publicatie van zijn baanbrekende theorie over de evolutie van de soorten door natuurlijke selectie.

 

 

In de periode 1831 tot 1836 maakte Darwin een onderzoeksreis naar Zuid-Amerika, zuidelijk Afrika, Australië en de eilanden in de Grote en Indische Oceaan. Hij bestudeerde er de geologie, nam stalen van fossielen en verzamelde exemplaren van dieren en planten. De conclusies die hij tijdens het classificeren en bestuderen van het materiaal aan zijn vaststellingen verbond, zouden 20 jaar later voor een ware revolutie zorgen in het wetenschappelijk milieu. Omdat hij een aanvaring met de gevestigde orde wilde vermijden en meer nog, een conflict met zijn zeer vrome echtgenote Emma, liet hij z’n besluiten twee decennia lang rondslingeren in z’n kantoortje. In een maatschappij waar geloof en wetenschap hand in hand gingen, kon hij alleen maar moeilijkheden verwachten. Darwin's Darkest Hour begint op het moment dat Charles Darwin een brief ontvangt van zijn vakgenoot Alfred Russell Wallace (1823-1913) waarin die de natuurlijke selectie beschrijft. Wallace maakte op zijn beurt tussen 1845 en 1862 onderzoeksreizen naar het Amazonegebied en naar de Zuidoost-Aziatische eilanden (het huidige Maleisië en Indonesië) waar hij de natuur bestudeerde en planten en dieren verzamelde. Mede onder invloed van het Essay on the Principle of Population over sociale demografie van zijn landgenoot en hoogleraar economie Thomas Malthus (1766-1834) – een revolutionair werk dat eerder Darwin op het goede spoor zette - deduceerde hij op eigen houtje de principes van de evolutietheorie. Darwin begreep meteen dat een eventuele publicatie van het werk van Wallace een bedreiging vormde voor zijn eigen theorie en dat het gevaar bestond dat zijn vakgenoot met de eer ging strijken. Op aanraden van bevriende academici begon hij aan een kort essay over zijn bevindingen.

 

 

Regisseur John Bradshaw maakt van Darwin's Darkest Hour een zeer klassieke, maar onderhoudende en informatieve biografische verfilming, waarin hij de nadruk legt op de lange gewetensstrijd van Charles Darwin, want ondanks de aanmoedigingen van bevriende wetenschappers besefte hij maar al te goed dat zijn theorie niet minder dan dynamiet was (overigens pas 7 jaar later  - in 1866 - uitgevonden door de Zweedse chemicus Alfred Nobel, nvdr). Hij was bang voor de maatschappelijke consequenties, de mogelijke sancties van Kerk én Staat, maar vooral vreesde hij de reacties van Emma, die hij in geen geval wilde verliezen.  Bradshaw kiest voor de directe confrontatie tussen Darwin en zijn vrouw Emma, een proces dat begint met een korte mededeling over de inhoud van de brief van Alfred Russell Wallace en de boodschap dat z’n eigen jarenlange wetenschappelijk onderzoek daardoor in de vergetelheid dreigt te raken. In lange flashbacks doet hij vervolgens het relaas over Darwins reis naar Zuid-Amerika en Australië (door de regisseur voorzien van bloedmooie opnamen van zeeleeuwen, orka’s en leguanen uit het rijke National Geographic-archief), over de discussies met vakgenoten en tegenstanders, over de dood van hun 8-jarige en enige dochtertje Annie en later het overlijden van hun jongste spruit Charly na een roodvonkepidemie, dramatische gebeurtenissen die het gezin zwaar op de proef stelden en die Darwin persoonlijk zeer diep troffen, waardoor zijn studie- en researchwerk een aanzienlijke achterstand opliepen wegens vlagen van verdriet en neerslachtigheid.

 

 

Qua beeldtechniek en montage houdt regisseur John Bradshaw zich aan beproefde recepten en dat is in dit geval een voordeel, want behalve in de opnamen van flora en fauna, wordt geen enkele poging ondernomen om van Darwin’s Darkest Hour een spectaculaire film te maken. De nadruk ligt op de biografische wetenswaardigheden omtrent Darwin’s natuuronderzoek, de tegenslagen in zijn persoonlijke leven en z’n gewetenstwijfel in verband met de publicatie van On The Origin Of Species, waarbij de regisseureen vleugje humor, romantiek en zelfs enige mate van spanning niet schuwt. Bovendien slaagt hij erin om de principes van Darwins evolutietheorie op een eenvoudige en begrijpelijk manier in beeldtaal om te zetten, waardoor Darwin’s Darkest Hour prefect toegankelijk is voor een ruimer publiek.

 

In 150 jaar heeft On The Origin Of Species ons wereldbeeld totaal veranderd. Dat de zon een bol was, dat wist Pythagoras (570 v. Chr.) ons al te vertellen en de in Thorn geboren Copernicus (1473-1543) leerde ons dat de zon en niet de aarde het middelpunt van ons zonnestelsel was, een theorie die door Galileo Galilei (1564-1642) een eeuw later nog in conflict bracht met de katholieke kerk en hem in 1633 op 69-jarige leeftijd levenslang huisarrest opleverde en waarvoor Paul Johannes Paulus II zich precies 359 jaar later excuseerde in naam van diezelfde katholieke kerk. Met z’n evolutietheorie, die grote invloed zou hebben op maatschappij, filosofie en religie, trad Charles Darwin in hun voetsporen. Plots waren we niet alleen bewoners van een onbeduidende planeet in een onbeduidend zonnestelsel in de rand van de Melkweg, die op zijn beurt maar een speldenprik is in het oneindige heelal (en dat heelal weer in een groter verband van oneindig veel heelallen), we werden ook gereduceerd tot de excentrieke afstammelingen van minuscule eencellige microben. We zijn dus geen unieke schepping, we zijn dieren, zoogdieren, met dezelfde bouwstoffen als de rest van de natuur en het universum. We worden op dezelfde manier geboren en we sterven ook op vergelijkbare wijze. Er hoeft geen tegenspraak te zijn: God, de schepping, de ziel, de hemel en de hel behoren tot het domein van de religie, natuuronderzoek en kosmologie tot het domein van de wetenschap.

 

Regisseur John Bradshaw gebruikt een warm palet van prachtige kleuren om het verhaal over Charles en Emma Darwin te vertellen, dat aansluit bij de prachtige natuuropnamen. Bovendien is Darwin’s Darkest Hour ook een kostuumdrama waarvoor gebruik wordt gemaakt van veel beige en bruin naast groen en pastelgeel. Zoals we dat van Bridge Entertainment gewoon zijn, is de transfer bijzonder goed, zonder ongerechtigheden of beschadigingen. De zwartniveaus zijn indrukwekkend en de detaillering blijft in alle omstandigheden overeind. Het geluid staat in een 5.1-versie, maar Darwin's Darkest Hour is niet meteen een knaller en dus had een stereoversie beslist voor hetzelfde effect gezorgd.

 

Een drietal Andere Trailers voor andere releases van Bridge Entertainment.

 

Darwin's Darkest Hour van John Bradhaw, in opdracht van National Geopgraphic Television, is een hartverwarmende en innemende film over één van de moeilijkste perioden uit het leven van de Engelse wetenschapper. De regisseur beperkt zich evenwel niet tot de theorie en het wetenschappelijk onderzoek van Darwin, maar laat ook uitvoerig fragmenten uit zijn privé- en familieleven aan bod komen, waardoor Darwin's Darkest Hour een evenwichtige en veelzijdige film is geworden waarin we de vader van de evolutietheorie leren kennen als een bezield wetenschapper en een eerbiedwaardig gentleman, maar ook als een bezorgde huisvader en een toegewijde echtgenoot.