SERIE
In 1994 kwam de jeugdreeks Buiten De Zone voor het eerst op het toenmalige BRTN-scherm. Zeggen dat de serie een onmiddellijk succes was, zou de waarheid onrecht doen. De ongewone mix tussen maatschappelijke thema's, jonge protagonisten, absurde humor en nonsensicale plots sloeg in eerste instantie veel kijkers - zowel jongeren als ouderen - met verstomming. Maar het gezegde luidt niet voor niets dat kwaliteit altijd komt bovendrijven en dus bouwde Buiten De Zone gestaag een trouwe kijkersschare op, waardoor de reeks bijna twee decennia later een heuse cultstatus heeft verworven. Dat het zo lang duurde eer de serie op dvd verscheen, had dus niets te maken met een gebrek aan een potentieel publiek, maar was het gevolg van het veelvuldige gebruik van muziek in de reeks, waarvoor de rechten nogal duur bleken. Nu die laatste hindernis is overwonnen, kunnen zowel nostalgici als hun kinderen met eigen ogen en oren nagaan of de magie van Buiten De Zone ook anno 2010 nog intact is.

Het antwoord is ja en nee. De episodes van de reeks vallen namelijk op te delen in twee segmenten en magie is slechts in één van de twee nog steeds aanwezig. Dat is niet het geval in de fantasiesequenties die het bulk van de afleveringen uitmaken. De humor blijft al bij al nog verrassend goed overeind - ook is er een grillige hitmissratio - maar is ook bijzonder gedateerd. De jeugd van tegenwoordig zal bijvoorbeeld verwijzingen naar Bavo Claes of Reddy De Mey helemaal niet doorhebben. Een ander probleem met de droomsequenties is dat ze een grap geregeld zodanig uitmelken dat alle humor evaporeert, of dat ze één goed idee twee minuten trachten te rekken. De grappen en grollen neigen bovendien te vaak naar infantiliteit, wat de innovatie van bijv. een point-of-view van het tv-toestel naar een kijkend gezin (een running gag in de reeks) deels teniet doet.

De wisselvalligheid van deze sequenties wordt echter goedgemaakt door de traditionelere, maar emotioneel veel treffendere setting van de Jongerenfoon. Die fungeert als raamvertelling voor de sketches en voert de vijf protagonisten op als vrijwilligers van een hulplijn voor jongeren... waar zo goed als niemand naar belt. Ook deze scènes zijn gedateerd - geen gsm's, hilarische kledij, informatie wordt zowaar opgezocht in boeken! - maar de essentie ervan is tijdloos. Raf, Merel, Ubi, Roxanne en Robin halen in hun gesprekken namelijk thema's aan die ook jongeren van vandaag nog zullen aanspreken. Hoe maak je het aan met een meisje? Hoe overwin je je angsten? Hoe gebruik je je talenten om de ideale (studenten)job te vinden?

De thematiek maakt Buiten De Zone tijdloos; de interactie tussen de hoofdrolspelers maakt de reeks magisch. Het kwintet acteurs was ten tijde van de opnames tussen twintig en vijfentwintig jaar oud en vindt zo het perfecte evenwicht tussen jeugdige onbezonnenheid en een groei naar verantwoordelijkheid. Het is bovendien de verdienste van scenarist Bart De Pauw dat hij vijf radicaal verschillende karakters opvoert, die ondanks hun eigenheid een hechte vriendschapsband opbouwen. De onzekere Raf, studax Merel, de naïve Robin, de seksueel volwassen Roxanne en zelfverzekerde creatieveling Ubi worden zo in de loop van tien afleveringen niet enkel vrienden van elakar, maar ook van de kijker. Als in de slotepisode van het eerste seizoen het voortbestaan van Jongerenfoon bedreigd wordt, zorgt dat dan ook voor een emotionele climax, wat uitzonderlijk is voor (in essentie) een sketchshow. De verdienste van de jonge acteurs - naast De Pauw zijn dat Reinhilde Van Driel, Danny Timmermans, Elise Bundervoet en Mathias Sercu - is daarbij niet te onderschatten.

Buiten De Zone is wellicht het laatste grote exploot van het ooit zo roemruchte Departement Jeugd bij de openbare omroep. Sinds Ketnet het zenderaanbod verrijkte (één jaar na het einde van de tweede reeks van Buiten De Zone) is er namelijk een tweedeling gemaakt tussen wat voor jongeren bestemd is en wat voor volwassen kijkers. De reeks van Bart De Pauw slaagde er nog in om beide groepen te amuseren met gelaagd entertainment, niet altijd even vernieuwend of bulderlachend komisch, maar altijd doordacht en met af en toe vlagen van genialiteit. Nu de serie eindelijke op dvd verkrijgbaar is, kan ook een nieuwe generatie dat ontdekken. Ik kijk alvast uit naar het tweede seizoen van Buiten De Zone, dat binnen enkele maanden op dvd verschijnt, in de hoop dat ook die reeks de tand des tijds even goed doorstaan heeft.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van de dvd is niet veel beter dan wat ik mij herinner van de eerste tv-uitzendingen van de reeks. Dat betekent dat het kleurenpalet regelmatig buiten de lijntjes kleurt, dat een zoektocht naar haarscherpe beelden vruchteloos is en dat het contrast in iets donkerdere scènes de beperkingen van het originele beeld extra in de verf zet. Ook de soundtrack blijkt geen hoogvlieger. De dialogen klinken vaak schril en de mix tussen geluidseffecten, muziek en stemmen laat vaak te wensen over, wat de verstaanbaarheid niet ten goede komt.

EXTRA'S
Naar aloude VRT-traditie bevat deze dvd-box louter extra's die uit het eigen archief zijn opgeduikeld. De kijker krijgt op die manier Setopnames te zien uit het programma Prettig Gestoord, een Interview met Bart De Pauw uit de namiddagshow 1 voor Iedereen en een Tafelgesprek met De Pauw en collega-acteurs Mathias Sercu en Reinhilde Van Driel in de Jan Van Rompaey-talkshow Schermen. Op de tweede disk zijn er ook talloze Trailers voor dvd-boxen van andere VRT-reeksen.

CONCLUSIE
Het eerste seizoen van Buiten De Zone blijft ook anno 2010 verrassend goed overeind, hoewel de ratio tussen geslaagde en minder geslaagde grappen lager ligt dan de nostalgische herinnering laat vermoeden. Dat wordt echter ruimschoots goedgemaakt door de kameraadschap die prominent naar voren komt in het script, waardoor je je gemakkelijk met de personages identificeert. Beeld en geluid halen helaas geen hoog niveau op de disk, terwijl ook de extra's teleurstellen.