FILM
Er zijn zo van die films die je best op een bepaalde leeftijd ziet. Neem nu Stand By Me. Hoewel de prent ook op oudere leeftijd moeiteloos overeind blijft, gaat er toch niets boven het zien van de film tussen je tiende en je twaalfde. Ik kan erover meespreken: ik zag de film op die leeftijd en het verhaal liet een onuitwisbare indruk op mij na. Het was alsof de prent mij persoonlijk aansprak met zijn relaas over vier jongens die eind jaren vijftig op zoek gaan naar het lijk van een leeftijdsgenootje langs de kant van een spoorweg. Vooral de vriendschapsband tussen het kwartet is op de leest van iedere tiener geschreven. "Ik had nooit zo'n vrienden als op mijn tiende", zegt de vertelstem in Stand By Me op een zeker moment en het is die premisse die de film zo herkenbaar maakt.

Het is dan misschien ook vreemd dat zo'n klassiek coming-of-ageverhaal ontsproot aan de pen van horrorauteur Stephen King. Hij putte uit zijn eigen ervaringen toen hij het kortverhaal The Body neerschreef en die nostalgie naar een verloren jeugd komt treffend naar voren in Stand By Me. Deels is dat de verdienste van de plot. Die bevat geen grootste overgangsrites die van de jongens mannen zullen maken, maar focust op de kleine momenten. Memorabel zijn o.a. het oversteken van een spoorwegbrug en het doorwaden van een van bloedzuigers vergeven meertje: stuk voor stuk scènes die op fantastische wijze spanning aan humor koppelen. Maar de écht beklijvende momenten blijken de sequenties waarin gepraat wordt, waarin ervaringen gedeeld worden en waarin de jonge acteurs hun ziel blootleggen.

Daarmee zijn we meteen bij het tweede grote pluspunt van Stand By Me beland. De piepjonge cast zet namelijk een prestatie neer om u tegen te zeggen. Will Wheaton vertolkt Gordie, de jongen door wiens ogen we de film zien, met een aandoenlijke mix tussen verlegenheid en ongebreidelde creativiteit. De rake karakterschets doet vermoeden dat Stephen King veel van zichzelf in het personage stak. Ook Corey Feldman is uitstekend op dreef als de driftige Teddy. Hij geeft een personage dat op het randje van het onuitstaanbare balanceert toch een charmante kern. Jerry O'Connell zorgt in de rol van Vern voornamelijk voor de komische noot. De show wordt echter gestolen door River Phoenix die op zijn 14de al het enorme potentieel laat zien dat niet veel later in films als Running on Empty en My Own Private Idaho volledig tot ontplooiing zal komen. Phoenix vertolkt een personage dat niet ver van hemzelf staat: een jongen met een massa talent, maar met een zelfvernietigingsdrang die soms roet in het eten gooit.

Dat een cast van prille tieners zo'n verbluffende prestatie levert, kunnen we grotendeels aan regisseur Rob Reiner toewijzen. Hij is zelf een voormalig acteur en hij gebruikte die ervaring om de protagonisten van zijn film subtiel te coachen. Reiner bewijst in Stand By Me echter meer te zijn dan een acteursregisseur. Zo voelt hij perfect het tempo van de prent aan en is de keuze om popdeuntjes uit de jaren vijftig prominent te gebruiken een geïnspireerde zet. Veel visuele flair bevat de film ogenschijnlijk niet, maar de kenner zal zonder twijfel de intelligente afwisseling tussen weidse decors en subtiele close-ups kunnen appreciëren. Het belangrijkste compliment dat je Reiner echter kan geven, is dat hij je het gevoel geeft dat alles wat de jongens in Stand By Me meemaken ook in jouw leven is gebeurd, zij het op een ander niveau.

Als er één ding Stand By Me van weerhoudt om de ultieme coming-of-agefilm te worden genoemd, dan is het dat meisjes er waarschijnlijk minder affectie voor zullen voelen. De prent is als het ware een tot leven gebracht jongensboek, niet met grootse avonturen, maar niettemin meeslepend. Samen met Misery (ook al geregisseerd door Reiner) is het waarschijnlijk ook de beste Stephen King-verfilming. Maar de grootse verdienste van de film is dat hij je - of je nu 10 bent of 32 - doet appreciëren hoe belangrijk het is om goede vrienden te hebben. Dat is misschien een melige noot om op te eindigen, maar Stand By Me is nu eenmaal een film die gemakkelijk emotie losweekt. En ik weet zeker dat de prent dat ook zal doen bij mijn (tot op heden weliswaar nog ongeboren) zoon, als ik hem op zijn tiende het bekijken van deze film als verjaardagscadeau doe. Sommige films moet je niet alleen op een bepaalde leeftijd hebben gezien: je moet ze van generatie op generatie overdragen.

BEELD EN GELUID
Zeggen dat Stand By Me een uitmuntende beeldtransfer heeft, zou de waarheid onrecht aandoen. Maar voor een film die zijn zilveren jubileum viert, oogt de print prima. Het contrast is waarschijnlijk kwalitatief het minste van alle parameters. Dat laat zich met name voelen in een handvol nachtelijke sequenties, die wat meer definitie en diepte hadden kunnen gebruiken. De kleurenweergave blijft zeer natuurlijk en de scherpte is ideaal. Grain is occasioneel aanwezig, maar dat maakt deel uit van de charme van de prent. De soundtrack staat in de vorm van een DTS-MA-track op de Blu-ray en klinkt bijzonder dynamisch voor een film die het vooral van de dialogen moet hebben. Vooral de inclusie van de fiftiesdeuntjes is erg mooi weergegeven in een audiomix waar je weinig op aan kan merken. Voor liefhebbers is ook het originele monospoor present op de disk.

EXTRA'S
De retrospectieve documentaire Walking the tracks (36 min.) was al aanwezig op de eerste dvd-release van de film een decennium geleden, maar de docu blijft relevant dankzij de inzichtelijke opmerkingen van cast en crew. De disk bevat eveneens de Videoclip van het titelnummer van Ben E. King (dat dankzij de film in 1987 weer een dikke hit werd) en een aantal Trailers. Naat aanleiding van het 25-jarig jubileum bevat deze release ook een Videocommentaar met Rob Reiner, Wil Wheaton en Corey Feldman. Alledrie halen ze leuke anekdotes op en spuien ze interessante weetjes.

CONCLUSIE
Stand By Me is een van de beste coming-of-ageverhalen die ooit het witte doek sierden. De film combineert een universele boodschap met uitstekende vertolkingen, geslaagde humoristische intermezzo's en een ingetogen regie. Heb je kinderen (jongens) van rond de tien jaar, laat ze dan zeker dit kleine meesterwerkje zien! Beeld en geluid halen allebei een hoog niveau voor een film uit het midden van de jaren tachtig. De bonussectie zit niet tjokvol, maar biedt wel kwaliteit.