FILM
Klinkt dat als een gezellig avondje voor de buis met de familie terwijl er buiten een sneeuwstorm woedt? Waarschijnlijk niet, maar toch slaagt The Guns of Navarone erin om een weinig verkwikkend verhaal als topentertainment te verkopen. Dat is in de eerste plaats de verdienste van het op ware feiten gebaseerde scenario. Schrijver Carl Foreman bouwt de plot namelijk op als een waar heldenverhaal, waarbij heel wat externe én persoonlijke hindernissen overwonnen moeten worden. Hoe kan je als kijker niet meeleven met een Spanjaard die na jaren oorlog zijn eigen gewelddaden beu is of een Brit die loyaal is tegenover een gewonde metgezel, zelfs al kan die de missie (en zijn eigen leven) in gevaar brengen? Dat de karakters allemaal unieke persoonlijkheden zijn, helpt de kijker eveneens om een band met ze op te bouwen waardoor het niet zozeer het grauwe oorlogsverhaal is dat blijft hangen, maar de heroïek van een groep vrienden.

Ook de performance van de acteurs draagt ertoe bij dat je gedurende grote delen van de film op het puntje van je stoel vastgelijmd blijft. Gregory Peck is uiteraard hét typevoorbeeld van de onvervaarde Hollywoodheld. Als kapitein Mallory doet hij niets wat hij niet eerder in zijn carrière heeft gedaan, maar wanneer je zo goed de stoïcijnse missieleider kan neerzetten, maakt dat niet zo veel uit. David Niven bezondigt zich eveneens grotendeels aan voorspelbare typecasting, maar in het laatste halfuur van de film komt hij helemaal in zijn element. Anthony Quinn heeft weinig grootse dialogen, maar is voortdurend aanwezig als een nukkige 'kracht der natuur', terwijl Anthony Quayle waarschijnlijk het meeste sympathie bij de kijker zal losweken als de officier die gewond raakt tijdens het beklimmen van de hoge rotswand. De enige vrouwen in de vertelling, Irene Papas en Gia Scala, dagen pas op in de tweede helft van de prent, maar als we het over sterk uitgewerkte karakters hebben, zijn zij zonder meer de primus inter pares.

Een niet te onderschatten bijdrage tot de genietbaarheid van The Guns of Navarone levert daarenboven regisseur J. Lee Thompson. De film schippert voortdurend tussen dialoogscènes en actiesequenties: geen eenvoudige combinatie, maar Thompson vindt meestal het juiste evenwicht. Enkel in de eerste dertig minuten krijgt hij niet de kans om te schitteren, omdat daarin op een wel erg knullige en saaie manier in de nodige plotexpositie voorzien wordt. Eenmaal dat achter de rug is, tovert de regisseur echter de ene spannende sequentie na de andere uit zijn mouw. Thompsons stijl is klassiek en boogt dus niet zozeer op een snelle montage, maar op een uitgekiende opeenvolging van camerahoeken. Vooral in een stormscène in de eerste helft en bij de finale toont de cineast zijn oog voor intrigerende beelden. De makkelijk mee te neuriën muziek van Dimitri Tiomkin levert trouwens ook een aanzienlijke bijdrage.

Dat neemt niet weg dat The Guns of Navarone niet over de gehele lijn een succes te noemen is. Zo was een speelduur van een twintigtal minuten minder het tempo zeker ten goede gekomen en komen bepaalde scènes - met name die waarin toegang tot de kanonnen wordt verschaft - weinig geloofwaardig over. Je kan de prent eveneens een zekere oubolligheid verwijten, zeker in vergelijking met dat andere door sterren bevolkte oorlogsdrama The Great Escape. Maar dat The Guns of Navarone nog steeds mijlenver uitsteekt boven wat Hollywood vandaag de dag onder entertainment verstaat, behoeft geen betoog.

BEELD EN GELUID
Wie de bonussectie doorneemt, zal merken dat in de beeldrestauratie van deze film heel wat tijd en moeite kroop. Daarom is het zo jammer dat die inspanning nauwelijks zichtbaar is in het uiteindelijke resultaat. De nachtelijke scènes ogen namelijk onduidelijk, onscherp en contrastloos, terwijl in de daglichtscènes de Eastmancolor veel te weinig tot zijn recht komt. Ook grain is lang niet overal verdwenen, terwijl digitale artefacten her en der zichtbaar zijn. Op technisch vlak is dit ongetwijfeld een supertransfer, maar omwille van de slechte oorspronkelijke staat van de print zal de gemiddelde kijker daar niets van merken. De soundtrack werd opgewaardeerd naar een 5.1-spoor en brengt het er beter vanaf. De mix is redelijk wisselvallig, maar de dialogen klinken steeds helder en in de actiescènes spatten de ontploffingen aangenaam uit alle boxen.

EXTRA'S
Deze Blu-ray bevat een aantal nieuwe extra's, maar een belangrijk deel van de bonussectie is gewoon overgenomen van een oude dvd-release. Het Audiocommentaar van regisseur Thompson stond daar bijv. ook al op. De cineast geeft enkele leuke weetjes, maar dit babbelspoor blijft toch redelijk droog en weinig engagerend. Ook de featurettes die zijn overgenomen van de dvd zijn eerdere promotionele filmpjes van ca. 5 minuten dan een inzichtelijke terugblik. In Two Girls on the Town gaat Irene Pappas met coactrice Gia Scala winkelen op Rhodos, Great Guns handelt over de acteurs en de wapens die gebruikt worden en No Visitors gunt ons een blik op de hoge bezoeken die de set en de acteurs kregen, evenals op de impact die de film had op de inwoners van Rhodos. In Honeymoon on Rhodes neemt James Darren ons mee voor een rondrit op het eiland Rhodos en A Message from Carl Foreman (2 min.) is opgenomen omdat de scenarist niet aanwezig kon zijn op de Australische avant-première. Het laatste overblijfsel van de oude dvd-uitgave is de documentaire Memories of Navarone (30 min.), waarin de voornaamste protagonisten voor en achter de schermen terugblikken op de opnameperiode.

Maar, zoals gezegd, is er ook nieuw bonusmateriaal op deze Blu-ray. Een Audiocommentaar met filmhistoricus Stephen J. Rubin plaatst de prent treffend in zijn historische context. Ironic Epic of Heroism (25 min.) biedt een platform aan Christopher Frayling, ex-voorzitter van de Britse Arts Council, die aan de hand van ontmoetingen die hij had met cast en crew het verhaal achter de film uit de doeken doet. Epic Restoration (10 min.) gaat in op het moeizame proces van het herstellen van de in slechte staat verkerende originele filmprint, terwijl A Heroic Score (9 min.) de knappe muziek van Dimitri Tiomkin onder de loep neemt. Wie die muziek in volle glorie wil horen, zonder een begeleidende vertelstem, kan zes minuten lang zijn hart ophalen aan de Narration-free Prologue. De laatste featurette duurt 14 minuten en heet Forging the Guns of Navarone. Hierin komen we te weten dat niet J. Lee Thompson maar Alexander Mackendrick de eerste keus was voor de regisseursstoel. Afrondend bevat de disk het interactieve The Resistance Dossier of Navarone, waarin het verhaal van de film tegen de achtergrond van de ware gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog geplaatst wordt.

CONCLUSIE
The Guns of Navarone is als oorlogsklassieker niet het allerbeste wat Hollywood in de jaren zestig voortbracht, maar vervelen zal je je zeker niet dankzij de oerdegelijk regie, het mooi uitgediepte scenario en de prima vertolkingen. De beeldkwaliteit zal helaas weinigen overtuigen, maar de soundtrack klinkt goed. In de bonussectie zijn tal van interessante extra's aanwezig.