BLACK BUTTERFLIES
Bespreking door: Didier - Geplaatst op: 2013-04-11
FILM
Alhoewel de naam Ingrid Jonker (Carice van Houten) niet meteen een belletje laat rinkelen, is deze dichteres in Zuid-Afrika een cultuuricoon. Ze schreef weliswaar niet meer dan twee dichtbundels (Ontvlugting en Rook En Oker), desalniettemin werden haar gedichten door mensen als Nelson Mandela opgehemeld. Jonker sloot niet haar ogen voor de racistische wanpraktijken van de Apartheid. Ze is wel niet de enige blanke kunstenares die dat politieke regime op de korrel nam, maar haar gevecht was dubbel zo zwaar omdat ze moest opboksen tegen het onrecht dat in Zuid-Afrika heerste én tegen de extreme denkbeelden van haar vader (Rutger Hauer) die als lid van de Nasionale Partij en als hoofd van de censuurraad zwarten als intellectueel minderwaardig beschouwt, wat Ingrids turbulente leven bemoeilijkte.
De Nederlandse regisseuse Paula van der Oest verfilmde het tragische levensverhaal van Jonker en ze is daar jammer genoeg slechts half in geslaagd. Ondanks het pakkende onderwerp gaat Van der Oest nooit de melige toer op, noch zadelt ze de kijker op met een Spielbergiaanse aanpak (
Black Butterflies is dus geen
The Color Purple), maar toch gaat ze in de fout door het onderwerp op een veel te kille manier te filmen. Er is wel een aangrijpend moment waarop de oproerpolitie genadeloos een kogel door het hoofd van een kind schiet, toch slaagt de cineaste er niet in om dat dramatische hoogtepunt echt aangrijpend te maken. Misschien is het ook wel omdat Van der Oest nooit kan kiezen of ze van
Black Butterflies een romantische ofwel een politieke prent wil maken. Ze belicht beide aspecten, evenals Jonkers veelbewogen romance met auteur Jack Cope (Liam Cunningham) en de confrontatie met haar conservatieve, racistische vader, maar daardoor is het net allemaal wat te oppervlakkig om indruk te maken.
Black Butterflies is een beetje van dit en een beetje van dat, maar wel met een eerder matig eindresultaat.
Ook de acteurs gaan niet geheel vrijuit. De rol van Ingrid Jonker is misschien wel het beste wat Carice van Houten sinds Zwartboek heeft gepresteerd, toch speelt de ontdekking van Paul Verhoeven nog maar eens net niet overtuigend genoeg om de kijker te bekoren. Bovendien is het een raadsel waarom Paula van der Oest met een voornamelijk Nederlandse cast ervoor koos om dit drama in het Engels te draaien, want het Engels van Carice van Houten zal wellicht eeuwig potsierlijk blijven (en dat geldt eigenlijk ook wel een beetje voor de ervaren Rutger Hauer).
Ondanks deze gebreken kreeg Black Butterflies het Gouden Kalf voor beste film en mocht Carice van Houten zowaar met het beeldje voor beste actrice gaan lopen. Natuurlijk is Black Butterflies geen slechte film. Maar toch, hij komt zeer traag op gang en je hebt meerdere malen het gevoel dat er veel meer in het scenario zit. Black Butterflies is best aardig om te zien, maar met zo’n dapper levensverhaal als dat van Ingrid Jonker moet een cineast toch meer kunnen aanvangen.
BEELD EN GELUID
Normaal ben ik niet het soort kijker dat zich stoort aan een inferieur beeld, maar helaas zijn de opnames van Black Butterflies zo donker gefilmd dat ze een echte domper op de filmpret zetten. Dat is jammer, omdat Paula van der Oest af en toe de schoonheid van het Zuid-Afrikaanse landschap in de verf zet. Maar wat ben je ermee als je er niks van kan zien? Er zijn geen storingen en het geluid van deze dialoogfilm is standaard.
EXTRA'S
Als je het dvd-hoesje bekijkt, krijg je de indruk dat de extra’s de moeite waard zijn. Maar helaas, ondanks de veelbelovende titels is het eerder huilen met de pet op. Men heeft gewoon vier scènes uit de film gehaald waarover zowel de cineaste als de spelers (alweer in slecht Engels) een (overbodig) woordje uitleg geven. De extra's gaan over de wreedheid van de Apartheid, het sterke karakter van Ingrid Jonker, de compleet verzuurde relatie tussen vader en dochter en over de manier waarop Ingrid in contact kwam met haar grote liefde, de schrijver Jack Cope.
CONCLUSIE
De tragische levensloop van de Zuid-Afrikaanse Ingrid Jonker bevat wel alle troeven om er een beklijvende film van te maken, toch laat Black Butterflies je eerder koud. Dat is te wijten aan zowel de kille aanpak van Paula van der Oest als aan de matige acteerprestaties van Carice van Houten, ofschoon ze daarvoor het Gouden Kalf kreeg.