FILM
Les Misérables is een van de meest succesrijke theatermusicals uit de geschiedenis van Broadway: sinds 1987 is de bewerking van Victor Hugo's befaamde roman maar liefst 7.176 keer opgevoerd. Daarmee moet de musical enkel Phantom Of The Opera, Cats en Chicago voor laten gaan. Meer dan 10 miljoen mensen zagen de show al op Broadway en nog miljoenen anderen in de rest van de wereld, waarvan het merendeel helemaal weg was van de plot en de muziek. Hoeft het dan te verwonderen dat er al jaren sprake is van een filmversie? In 2012 was het dan eindelijk zover: Les Misérables bereikte het grote scherm en met name het Amerikaanse bioscooppubliek lustte er wel pap van. Enkele maanden later, bij de Oscarsuitreiking, werd de film in meerdere categorieën genomineerd en ging hij zelfs met drie beeldjes naar huis. Zowel een commercieel als kritisch succes dus. Maar deze recensent was alvast niet helemaal overtuigd.

Aan het verhaal ligt het alvast niet, want Victor Hugo's plot staat nog steeds als een huis. Jean Valjean wordt 17 jaar nadat hij een brood stal ontslagen uit de gevangenis en besluit zijn leven te beteren. HIj werkt zich op tot fabriekseigenaar en burgemeester van de Parijse hoofdstad en geniet aanzien bij alle inwoners. Als inspecteur Javert - zijn gevangenisbewaarder - het stadje aandoet en de gevangene herkent die 8 jaar eerder zijn parool schond, is Valjean gedwongen eens te meer onder te duiken om een nieuw leven op te bouwen. Hij doet dat samen met Cosette, de dochter van een werkneemster in een van zijn fabrieken die door een fout van Valjean in de prostitutie gedwongen werd en van ontbering gestorven is. Nog eens 9 jaar later resideren Valjean en Cosette in Parijs, waar die laatste verliefd wordt op een revolutionair die de Franse koning omver wil werpen. Ook Javert is weer van de partij in een climax die gelijkheid, broederschap en vrijheid in gelijke mate combineert.

Het grote probleem van deze musical is dat hij de belangrijke humanistische thema's van Hugo's werk reduceert tot hapklare brokjes opgeklopt sentiment. Daarmee valt de film tussen twee stoelen: enerzijds wil Les Misérables het publiek entertainen met romantische deuntjes, anderzijds streeft de prent de epiek van een doorwrochten sociaal drama na. Die twee blijken amper met elkaar te combineren, waardoor de film nooit samenhangend en meeslepend genoeg is om je aandacht 2,5 uur vast te houden. Ja, op technisch vlak scoort Les Misérables uitstekend, met een treffend production design, succulente kostuums en een verbluffende geluidskwaliteit. Maar dat is slechts opsmuk om de wisselvalligheid van de prent te verdoezelen. En de songs? Die kunnen niet wedijveren met het betere werk, zelfs niet dé showstopper I Dreamed a Dream. Dat neemt niet weg dat er een aantal sequenties zijn die op musicaal vlak wél werken. De rode draad is dat dit allemaal meerstemmige medleys zijn. Die doen je hart wel sneller slaan.

Dat doet ook de Oscarwinnende performance van Anne Hathaway als Cosettes moeder Fantine. Een criticus zal ongetwijfeld aanhalen dat ze zich aan overacting en overtrokken emotionaliteit bezondigt, maar de waarheid is dat dit voor dergelijk materiaal nog niet zo slecht werkt. Haar grote moment is uiteraard I Dreamed a Dream en mede door de keuze van regisseur Tom Hooper om de scène in één lange take in close-up te filmen, bezorgen deze drie minuten je ongetwijfeld een krop in de keel. In de rest van de film wraken de artistieke keuzes van de cineast zich echter meermaals. Wel een erg groot deel van de film is namelijk in close-up gedraaid en als er al wijdere shots zijn, dan jaagt Hooper ze (net zoals in The King's Speech) door een vervreemdende groothoeklens. De filmmaker bevestigt daardoor zijn auteurstatus, maar een iets klassiekere aanpak was wellicht meer aangewezen.

Hij toont zich daarentegen wel een uitmuntend acteursregisseur. Hugh Jackman lijkt geboren om de rol van Jean Valjean te spelen: een ideale mix tussen pathos en mannelijkheid. Ook zijn stembanden zijn uit het juiste hout gesneden, zodat hij probleemloos de lage en hoge noten aankan. Dat geldt minder voor het eentonige geluid dat Russell Crowe voortbrengt als Javert, maar de acteur maakt dat ruimschoots goed door een erg geloofwaardig karakter in zijn personage te stoppen. Als Cosette overtuigt Amanda Seyfried met haar ingetogen, verliefde spel en heldere sopraanstem terwijl tegenspeler Eddie Redmayne een ware revelatie is als revolutionair Marius. De nevenrollen van Helena Bonham-Carter en Sacha Baron Cohen, die vooral voor comic relief moeten zorgen, zijn echter minder memorabel.

Het zijn dergelijke nevenplots die Les Misérables uiteindelijk defnitief de das om doen. De makers hebben niet het lef om overtollig vet (en de daarbij behorende songs) weg te snijden, waardoor 2,5 uur wel een erg lange zit blijft. Oké, de innovatieve techniek om het zingen van de acteurs live op de set op te nemen, geeft de prent een dynamiek en realisme dat we in musicals nog niet vaak hebben gezien. Maar laat een goede musical ons niet net uit de realiteit ontsnappen naar een geïdealiseerde droomwereld? In dat laatste slaagt Les Misérables alvast niet want de film stort vaker dan je lief is onder zijn eigen ambities in.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit op deze Blu-ray is erg goed. De kleuren worden levendig weergegeven, de scherpte is prima en ook in de donkere sequenties kan je de actie goed volgen, hoewel dat laatste aspect zonder meer de zwakste schakel in de transfer is. Hoe dan ook, de beeldkwaliteit wordt uit het water geblazen door het niveau dat de soundrack haalt. Dit is zonder meer een van de beste audiosporen die ik in mijn leven al gehoord heb: subtiel als het moet, bombastisch als het kan en met oog voor een optimaal gebruik van alle boxen.

EXTRA'S
Het Audiocommentaar van regisseur Tom Hooper is niet de meest interessante extra. Daarvoor beperkt de cineast zich te fel tot het becommentariëren van wat zich op het scherm afspeelt. Veel inzichtelijker is de making-of A Revolutionary Approach (64 min.). Die is opgedeeld in zes verschillende delen, waarin alles van het production design en de cast tot de geluidsopname aan bod komt. De enige andere extra is de featurette The Original Masterwork (11 min.) waarin cast en crew hun bewondering voor de roman die de musical inspireerde niet onder stoelen of banken steken.

CONCLUSIE
Les Misérables legt de artistieke ambities hoog, maar springt vaker onder dan over de lat. Deels is dat het gevolg van het te lange bronmateriaal met te weinig echt memorabele songs. Maar deels valt ook regisseur Hooper aan te wrijven dat hij een te experimentele stijl hanteert om de film optimaal te laten renderen. Gelukkig kan hij rekenen op een prima cast en uitmuntende crewleden die de prent naar een hoger niveau tillen. De beeldkwaliteit op deze schijf is zeer goed, maar zinkt in het niets bij de superieure soundtrack. In de bonussectie steelt een uitstekende making-of de show.