DOCUMENTAIRE
Sommige ziektes kun je niet vatten. Iedereen weet dat zijn bestaan op deze aarde niet voor eeuwig is. We hebben er zelfs vrede mee dat in de meeste gevallen onze laatste jaren gekenmerkt worden door pijn en aftakeling. Hoe erg het ook allemaal is, toch denk ik dat de ziekte van Alzheimer de vreselijkste van allemaal is. Men zegt wel wat niet weet niet deert, maar kun je je voorstellen dat je je op een bepaald ogenblik niets meer van je leven herinnert? Het beeld van je moeder of gewoon die momenten van geluk ergens aan zee, allemaal weg. Zelf ben ik nog altijd ondersteboven van een reportage over Ronald Reagan die ik ooit heb gezien, wellicht de bekendste alzheimerpatiënt. De man wist niet eens dat hij ooit president was. Keer eens een zinnetje terug. Iemand die zich niet meer kan herinneren dat hij ooit de machtigste man ter wereld was. Ja, zo afgrijselijk is de ziekte van Alzheimer.

Het overkwam ook documentairemaker David Sieveking, of ten minste zijn moeder. Deze Duitser verwerkte zijn verdriet en frustraties op zijn eigen manier door een documentaire te draaien over zijn geliefde moeder waarin zowel haar verleden als haar huidige ziektetoestand aan bod komt. Het verschil tussen toen en nu is immens. In betere tijden was Gretel een activiste voor vrouwenrechten die de vrije liefde hoog in het vaandel droeg. Vijftig jaar later is zijn moeder, die in Zwitserland woont, niet meer dan een schim van de sterke persoonlijkheid die ze ooit was. Zoon David graait in het verleden, in het heden, maar ook in de toekomst. Want jawel, ooit komt die vraag of het niet beter is om de patiënt te laten opnemen in een verzorgingstehuis. Hoe hard en onomkeerbaar de feiten ook zijn, er dringt zich ook een schuldgevoel op. Iemand over laten aan de zorg van anderen betekent ook dat je zelf de handdoek in de ring gooit.

Vergeet Mij Niet, of Vergiss Mein Nicht zoals de film in het Duits heet, won de Critics Award op het Filmfestival van Locarno en de Millennium Jury Award op het Poolse Planete + Doc Festival. Het is duidelijk dat zo'n emotioneel thema iedereen beroert, maar is het daarom een goede documentaire? Jazeker en dat komt vooral omdat de protagoniste de moeder van de filmmaker is. Vergeet Mij Niet drukt niet alleen de kijker met de neus op de feiten, maar ook David Sieveking. Er is niet alleen het schuldgevoel dat opborrelt, ook het verlangen naar het onmogelijke. Hij kan zijn moeder nog wel omarmen, maar de vrouw weet niet meer wie zij of hij is. Neen, laat ons eerlijk en wel wezen: Vergeet Mij Niet leert je niets bij. Iedereen weet door wat voor een hel de zieke moet gaan. Het is tevens een ziekte die niet alleen veel van de patiënt vergt, maar ook van familieleden en vrienden: je schenkt tenslotte je liefde en zorg aan iemand die niet meer weet wie je bent. De moeder is een herinnering geworden ofschoon zij nog leeft. Een moeilijke situatie die moeilijk te begrijpen is als je er zelf niet mee wordt geconfronteerd, David Sieveking probeert het ons te laten verstaan.

BEELD EN GELUID
In een documentaire over een slepende ziekte verwacht je niet meteen hoogtechnische beelden die je overdonderen, een puike transfer zonder storingen volstaat. Dat is wat je op Vergiss Mein Nicht krijgt. Dat geldt ook voor het geluid. Geen mens die verwacht dat zijn speakers tot leven zullen komen als hij deze documentaire in zijn lader schuift. Alle dialogen zijn perfect hoorbaar, zonder het minste geruis.

EXTRA'S
In alle eerlijkheid verwacht ik geen extra's bij dit soort releases. Alles wat enigszins zinnig is, is wellicht reeds in de documentaire verteld. The Making Of Vergiss Mein Nicht heeft wel zijn verdienste, toch voelt het aan als de documentaire in een notendop. Voor wie er maar niet genoeg kan van krijgen is er ook nog een interview met David Sieveking en producer Martin Heisler.

CONCLUSIE
Kijkers die besluiten om hun avond door te brengen met Vergiss Mein Nicht weten a priori dat zij met een brok in de keel zullen achterblijven. Maker David Sieveking filmde een bijzonder portret van zijn moeder die lijdt aan de ziekte van Alzheimer.