M – Eine Stadt Sucht einen Mörder (1931)
Een sinister aftelrijmpje weerklinkt uit de mond van spelende kinderen in de opening van M – Eine Stadt sucht einen Mörder. Meteen is de duistere toon neergezet van Fritz Langs eerste geluidsfilm, een prent die in hoofdletters wordt bijgeschreven in de annalen van de Duitse filmgeschiedenis. Een decennium na zijn eerste regie combineert de cineast immers feilloos zijn fascinatie voor een paranoïde kuddegeest met nagelbijtend entertainment en een verrassend meesterschap in pril geluidsdesign. M beklijft dan ook, niet alleen als een sleutelfilm in Langs oeuvre of in de overstap van stille films naar geluid, maar als een thriller die 75 jaar na z’n conceptie nog steeds de haren overeind laat staan. (met dank aan Dieter)

De volledige bespreking over M – Eine Stadt Sucht einen Mörder kan u hier lezen.

Das Testament des Dr. Mabuse (1933)
In een kale cel in een psychiatrisch ziekenhuis schrijft de wat verwilderd uitziende en in elk geval wereldvreemde Dr. Mabuse z’n testament, althans dat zal achteraf blijken, want wat de man allemaal op papier zet kan aanvankelijk geen mens boeien. Vreemd genoeg wordt diens naam genoemd naar aanleiding van een bomontploffing en nadien in verband met een aanslag die wordt voorbereid en waarvoor een geroyeerd politieman z’n voormalige baas, politiecommissaris Lohmann, probeert te waarschuwen. Die hecht aanvankelijk geen belang aan de informatie, want hij heeft met eigen ogen vast kunnen stellen dat Dr. Mabuse niet meer in staat is om met om het even wie een gesprek te voeren, laat staan leiding te geven aan een bende criminelen. De jonge Thomas Kent, ex-bajesklant en om den brode lid van een criminele organisatie, besluit om z’n leven definitief in een andere richting te sturen en fatsoenlijk werk te zoeken, maar hij krijgt een briefje toegestopt met de opdracht zich bij de baas te melden, bij Dr. Mabuse. Ondertussen heeft politiecommissaris Lohmann zelf een aantal informatiesnippers bijeengelegd en hij besluit dat Dr. Mabuse onmiskenbaar bij een aantal criminele affaires betrokken is. Hij besluit om de behandelende arts in het psychiatrisch ziekenhuis, Prof. Dr. Baum, een bezoekje te brengen, maar het spoor loopt voorlopig dood. Thomas Kent zal commissaris Lohmann uiteindelijk op het goede spoor zetten, want waartoe Dr. Mabuse in staat blijkt te zijn, gaat zelfs zijn petje te boven.

De volledige bespreking over Das Testament des Dr. Mabuse kan u hier lezen.

Die 100 Augen des Dr. Mabuse (1960)
In 1960 wekte de Oostenrijke regisseur Fritz Lang het hoofdpersonage uit Das Testament des Dr. Mabuse (1933) weer tot leven. De onfortuinlijke crimineel had het einde van die film niet overleefd en Lang was er stellig niet op gebrand om het mysterieuze karakter weer uit de mottenballen te halen, maar financiële tegenvallers dwongen hem ertoe om die stap toch te zetten. Vreemd genoeg is Die Tausend Augen ds Dr. Mabuse een film die qua uitzicht meer in de late jaren veertig past dan in het moderne Duitsland van het Wirtschaftswunder en het verhaal is spannend, maar tegelijk ook pure nonsens, al kan je met een beetje goede wil in Dr. Mabuse het latere James Bond-personage herkennen.

De actie speelt zich helemaal af in het Berlijnse Luxor-hotel, een gebouw waarvan de nazi’s in 1944 de eerste steen hebben gelegd om er diplomaten en buitenlandse gasten te huisvesten én te bespioneren, want elke kamer is voorzien van minuscule camera’s en afluisterapparatuur en hier en daar is een doorkijkspiegel gemonteerd waardoor gasten vanuit de belendende kamer kunnen worden geobserveerd. Fritz Langs boodschap is duidelijk: in het tijdperk na W.O.II wordt in Duitsland op de ruïnes van het Duizendjarige rijk een nieuw misdaadimperium gebouwd. Ter illustratie voert hij in de allereerste scène een journalist op die aan een stoplicht met een luchtdrukkarabijn wordt doodgeschoten. Kras, de rechercheur van dienst, meent dat het om een hartaanval gaat, maar niet veel later wordt tijdens de autopsie een 3,5 cm lange naald in de hersenen van het slachtoffer aangetroffen. Moord dus. Tegelijk staat in het Luxorhotel de aantrekkelijke Marion Menil op het punt om van een smalle richel langs de gevel te springen, wat de Amerikaanse zakenman Henry B. Travers kan beletten, maar niet veel later blijkt dat er een verband is tussen zelfmoordkandidaat Marion en de doodgeschoten journalist aan het stoplicht: ze hebben elkaar een dag eerder in het Luxorhotel ontmoet.

De volledige bespreking over Die 100 Augen des Dr. Mabuse kan u hier lezen.