FILM
Sproeivliegtuig Dusty Crophopper (Dane Cook) ambieert om deel te nemen aan een rally rond de wereld. Vol (over)moed schrijft hij zichzelf in voor de preselecties, maar hij strandt ei zo na bij de eerste zes, wat betekent dat hij nét niet gekwalificeerd is. Als echter deelnemer nummer zes gediskwalificeerd wordt wegens het gebruiken van verboden (benzine)middelen, vertrekt het dappere vliegtuigje naar de startlijn op JFK in New York. Hij wordt gecoacht door het oude oorlogsvliegtuig Skipper (Stacy Keach) en het schattig kleine monteursautootje Dottie (Teri Hatcher). Zijn voornaamste te kloppen tegenstander is meervoudig kampioen Ripslinger (Roger Craig Smith), die er niet vies van is om alle vuile trucs van de foor boven te halen om Dusty te saboteren. Op zijn reis wint Dusty echter door zijn fair play het respect van zijn concurrenten: de Mexicaan El Chupacabra (Carlos Alarzaqui) die hopeloos tracht te scoren bij het Canadese sportvliegtuig Rochelle (Julia Louis-Dreyfus), de stoïcijnse Brit Bulldog (John Cleese) en de aantrekkelijke Indische Ishani (Priyanka Chopra). Naarmate de race vordert wordt het echter duidelijk dat er iemand Dusty tracht te saboteren.




De Disney Toon-studio's zijn bekend, of beter berucht, voor de schier oneindige resem amechtig slechte crapquels op zowat elke denkbare Disneytitel, waarbij Ariel, Belle, Pongo en Perdita, Mowgli e tutti quanti onverbiddellijk voor de bijl gaan. Enkele jaren geleden is met de komst van John Lasseter als CEO paal en perk gesteld aan de praktijk van klassiekers te vermassacreren en de Toon Studio hield zich vanaf dan eerder bezig met minder "dragende" projecten zoals een reeks Tinkerbell-CGI-films die niet te pruimen zijn, tenzij voor meisjes onder de negen. Vreemd genoeg werd dit Planes-project, een duidelijke spinoff van de succesrijke Cars-franchise, toch nog boven de doopvont gehouden, én werd de film een cinemarelease gegund, waarschijnlijk ingegeven door het feit dat de Cars-merchandise bij kleine jongetjes is ingeslagen als een bom, en men hoopte dat men dit met Planes, waarin de autootjes zijn vervangen door vliegtuigen, eens dunnetjes kon overdoen. Dat is dan ook ineens de voornaamste kritiek op Planes: het scenario is bijna een letterlijke transcriptie van Cars, inclusief de sidekicks (El Chupacabra in plaats van Mater), de love interest (Ishanti in plaats van Sally), de mentor-met-een-hoekje-af (Skipper in plaats van Doc Hudson) én de obligate cow tipping-grap. Ook de grappen zijn redelijk voorspelbaar én één voor één uit Cars gelicht: Planes zal de geschiedenis ingaan als de eerste Pixar-cheapquel.




De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat er wel moeite is gedaan om van de film het beste te maken wat mogelijk was: de voicecast bestaat niét uit een reeks schier nobele onbekenden, maar onder meer Stacy Keach, Teri Hatcher en John Cleese lenen hun stemmen, en er is blijkbaar redelijk wat technische know-how voorhanden om prachtige plaatjes te schieten in de Himalaya en in de buurt van de Taj Mahal. Tegenover elke dergelijke scène staat er echter wel eentje waarin het racepubliek bestaat uit een zielloos gekopieerde troep CGI-autootjes die op en neer staan te dansen in een grijze massa. Ook valt op te merken dat de nevenfiguren, zoals de flamboyante Mexicaan de de onderkoelde Brit, getuigen van een verregaande stereotypering waarbij het Amerikaans etnocentrisme er langs alle kanten afdruipt. Het is met een vergrootglas zoeken naar tongue in cheek-humor met een knipoog naar de volwassen kijker, die Cars 2 als pastiche op de James Bond-franchise wél scheen te hebben. Planes is vermakelijk genoeg voor wat het is, maar daar houdt het dan ook op. Deze zomer staat een sequel, Planes 2: Fire And Rescue op het menu. Hopelijk leren de makers iets uit de kritieken op deze eerste film.

BEELD EN GELUID
Technisch gesproken is de beelduitvoering van Planes perfect. De majestueuze aereal shots en de details zoals de deuken die Dusty tijdens het racen oploopt worden perfect afgelijnd. Planes is een kleurrijke bedoening, ondanks het feit dat de film duidelijk met een strakker afgelijnd budget is gemaakt. De DTS-HD MA 7.1-soundtrack doet alles wat je van een soundtrack over vliegtuigen verwacht: de subwoofer krijgt het danig te verduren telkens er een vliegtuig voorbij scheert, en de surrounds illustreren naadloos welke vliegtuigen elkaar inhalen tijdens het racen.




EXTRA'S
De bonussectie bevat een verwijderde scène "Franz's Song" (3:18), een muzikaal nummer waarin een duidelijk in de DDR geassembleerde rijdende koekendoos die in een minivliegtuigje kan veranderen de hoofdrol speelt. De korte documentaire "Klay's Flight Plan" (15:31) neemt ons mee bij een kijkje achter de schermen waarin we regisseur Klay Hall aan het werk zien bij het observeren van echte vliegtuigen: Hall is duidelijk zelf een vliegtuigfanaat van de fanatiekste soort (of is dat maar gespeeld?) Twee andere verwijderde scènes (8:10) met daarin onder meer extra scènes rondom de Taj Mahal zijn niet voorbij de pré-visualisatiefase geraakt. In 4 filmpjes "Meet the Racers" (6:55) worden de hoofdpersonages voorgesteld, en de documentaire "Top 10 Flyers" (5:53) bevat een bijdrage over de tien bekendste piloten aller tijden, maar dit filmje dient duidelijk als bladvulling. In tegenstelling tot de Amerikaanse release krijgen we op deze nog als bonusfilmpje een Mickey Mouse-cartoon "Croissant de Triomphe" (3:37). En verbaast het u als ik zeg dat de overgebleven ruimte werd opgevuld met cross-promotionele trailers? Eén blik op de naam van de filmmaatschappij en u weet al dat het antwoord op deze vraag "neen" moet zijn.




CONCLUSIE
Planes overstijgt alleszins al wat de Disney Toon-studio's totnogtoe hebben uitgebracht, maar dat op zich is niet dadelijk een prestatie om over naar huis te schrijven. De film blijft echter als een molensteen om de nek de gelijkenis met Cars meesleuren.