FILM
In 1921 breken er rassenrellen uit in Tulsa, Oklahoma. De jonge Will Reeves (Danny Boyd Jr.) wordt door zijn ouders in een koffer de stad uitgesmokkeld, maar al wie een iets donkerder velletje heeft dan de doorsnee, wordt door de Ku Klux Klan uitgemoord, en zo ook zijn ouders. Het is de aanzet tot een onwaarschijnlijke reeks gebeurtenissen. De geschiedenis speelt anders af dan wij haar kennen. De superheld dr. Manhattan (Darrell Snedeger) heeft de wereldgeschiedenis veranderd door in zijn eentje in de Viëtnamoorlog de Viëtcong te verpulveren. Als gevolg daarvan is Viëtnam de 51ste staat van Amerika geworden. De in de mensheid gedesillusioneerde dr. Manhattan heeft zich echter van de aardse beslommeringen afgekeerd en heeft zich teruggetrokken op Mars.




In 1985 staan de Sovjet-Unie en Amerika met getrokken (kern)wapens tegenover elkaar. President Nixon is voor de vijfde keer herverkozen. Adrian Veidt (Jeremy Irons), in de hoogdagen van de Watchmen bekend als Ozymandias, heeft een gigantische inktvis op New York laten neerstorten, met drie miljoen doden tot gevolg. Een klein offer in vergelijking met wat het heeft opgebracht: de ruziënde staten hebben de handen in elkaar geslagen om de buitenaardse dreiging het hoofd te bieden, en telkens Veidt er tijd en zin voor heeft, laat hij het nog wat kleine onschuldige octopusjes regenen, al was het maar om te vermijden dat de twee supermachten met hun nucleair speelgoed er maar zouden over denken om de mensheid uit te moorden.

Na Nixon wordt echter Robert Redford president met een uiterst links programma. Als herstelbetalingen voor het geleden rassengeweld, de zogenaamde Redfordarations, wordt iedereen die maar een beetje rechts denkt, onteigend, en zijn of haar bezittingen worden aan de zwarte gemeenschap geschonken. De blanken pikken dit niet langer, en de Ku Klux Klan steekt de kop terug op, alleen heten ze dit keer de Seventh Kavalry. Uniform vermomd met een Rorschach-masker plegen ze op White Night een razzia op zwarte politieagenten, van wie ze de gezinnen vermoorden, en als gevolg daarvan opereert de politie voortaan alleen nog maar gemaskerd.




We schrijven intussen 2019, en dit is waar het verhaal aanvangt. Angela Abar (een voortreffelijk op dreef zijnde Regina King) is zo'n vigilante die bij de politie werkt. Na White Night heeft ze officieel haar job bij de politie opgegeven en is ze een bakkerij begonnen, maar in werkelijkheid opereert ze als gemaskerde agente onder de naam Sister Night nog steeds aan de goede kante van de wet. Ze is goed bevriend met politiecommissaris Judd Crawford (Don Johnson) en zijn vrouw, en het komt dan ook als een schok wanneer de commissaris op een nacht gevonden wordt, opgehangen aan een boom. Aan de voet van de boom zit de volwassen Will Reeves (Louis Gossett Jr.), die bij hoog en bij laag beweert dat hij de commissaris heeft opgehangen. Dit lijkt enigszins verwonderlijk, want Will is intussen een honderdjarige in een rolstoel, en hij kan onmogelijk de kracht hebben op het op te nemen tegen een gezonde commissaris, laat staan hem ophangen. Vooraleer Angela de bizarre ontdekking kan melden, verdwijnt Will met de noorderzon.

Angela gaat dan maar op eigen houtje op onderzoek uit, en ontdekt onder meer dat Judd in een geheim compartiment van zijn kantoor een Ku Klux Klan-kostuum heeft hangen. Ze wordt verwikkeld in een bizarre samenzwering waarbij de rechtse senator Joe Keene (James Wolk) niet alleen plannen heeft om president Redford een voetje te lichten, maar als het even kan wil hij ook dr. Manhattan van op Mars weglokken om met een helse machine zijn superkrachten over te nemen.




Wanneer je de eerste afleveringen van deze Watchmen bekijkt, dringt de vraag zich al snel op what the fuck je nu weer in je pollen hebt laten duwen. HBO gaf aan Damon Lindelof de kans om een bijzonder project rond de strip van Alan Moore en Dave Gibbons te maken. Lindelof heeft hierbij dezelfde magisch-surrealistische aanpak die we nog kennen van The Leftovers niet geschuwd, zij het dat dit seizoen een perfect afgesloten verhaal is zonder losse eindjes - dat is, Lost indachtig, voor Lindelof een prestatie - en na negen afleveringen kan je niets anders dan concluderen dat de man verdomd goed weet waar hij mee bezig is. Watchmen is niet zo zeer een hervertelling van de film van Zack Snyder, dan eerder een sequel, waarbij slechts twee van de personages uit de originele film, dr. Manhattan en Ozymandias, een belangrijke rol in de plot spelen. Lindelof kent daarbij het bronmateriaal zeer goed, en details zoals de geheime homoseksuele relatie tussen Hooded Justice (Cheyenne Jackson) en Captain Metropolis (Jake McDorman) maken integraal deel uit van het verhaal.

Lindelof weet langs de andere kant de actualiteit, en dan in het bijzonder de rassenrellen van de Black Lives Matter-beweging netjes in het geheel te verweven, wat des te verwonderlijk is aangezien de reeks een jaar voordien is geschoten. Toen een paar weken geleden het nieuwsbericht passeerde dat in Amerika enkele zwarten als herstelbetaling eisten dat enkele blanken hun huis en bezit vrijwillig zouden opgeven, kan je onmogelijk de parallel niet trekken met de soortgelijke beslissing die president Redford (!) in de serie maakt. Ofwel heeft Damon Lindelof dus een kristallen bol, ofwel weet hij verdraaid goed de vinger aan de pols van de maatschappij te houden. Wat alleszins wél overgeërfd werd uit de film van Snyder is het gore-gehalte. Een personage als dr. Manhattan kan met een vingerknip de hoofden van zijn tegenstanders doen exploderen, en deze weinig verfijnde aanvalstechniek gebruikt de man dan ook.




Watchmen is géén standaard kijkvoer voor iemand die houdt van een lineaire plot en clichéwendingen waarvan het superheldengenre stijf staat. Wanneer uiteindelijk het stof gaat liggen en alle puzzelstukjes op hun plaats zijn gevallen, kan je niet anders dan besluiten dat Lindelof een intellectueel provocerend werkstuk heeft afgeleverd. Of er nog een tweede seizoen komt is op het moment van schrijven nog niet bekend, maar allicht leent de reeks zich tot het maken van meerdere, los op zich staande anthologie-seizoenen zoals bijvoorbeeld ook bij True Detective het geval is.

BEELD EN GELUID
Watchmen staat op een mooie HD-transfer waarbij primaire kleuren, vooral blauw en geel, primeren. In de meer donkere texturen gaan geen details verloren. Zo zijn de inegaliteiten en de poriën nog steeds te zien op het gelaat van Sister Night, zelfs als ze haar zwarte make-up aanbrengt. De kleuren zijn allemaal kunstmatig bijgetweakt, en hier en daar wordt er zelfs wat mee geëxperimenteerd, zoals in de zesde aflevering, This Extraordinary Being, waarin de hallucinaties die worden opgeroepen door een drug die het verleden doet herbeleven, uitgevoerd worden in zwart-wit, met occasioneel een gekleurde tint, zo'n beetje in de stijl van Sin City. De titels van de afleveringen worden overigens steevast in de achtergrond verwerkt. De DTS-HD MA 5.1-geluidstrack is zeer ruimtelijk en immersief. De film bevat heel wat surrealistisch sciencefictiongeweld, en dat wordt met de nodige bravoure uitgevoerd. Ook onder meer het gefluit in de oren na een zelfmoordaanslag wordt netjes weergegeven. In de soundtrack vinden we nummers terug die telkens in het juiste tijdvak horen telkens we een flashback te zien krijgen, en dat gebeurt nogal eens. De bijkomende score werd verzorgd door Trent Reznor en Atticus Ross, en die is zonder meer interessant.




EXTRA'S
Watchmen bevat een hele wastlijst korte en veelal interessante featurettes. De eerste schijf bevat drie Character Trailers (3:06) waarin Sister Night, Blonde Man en Looking Glass worden voorgesteld. It's Raining Squids (1:58) toont ons hoe de speciale effecten van de neerregenende inktvisjes werd gerealiseerd. Watchmen: Masked and Dangerous (2:20) schetst hoe deze miniserie zich verhoudt tot de graphic novel van Moore en Gibbons, en op de 2019 New York Comic Con Panel (36:49) wordt Damon Lindelof vergezeld door enkele leden van de cast, waaronder Regina King, Jeremy Irons, Jean Smart, Louis Gossett, Jr., Hong Chau, Tim Blake Nelson en Yahya Abdul-Mateen II, samen met uitvoerend producent/regisseur Nicole Kassell en striptekenaar Dave Gibbons. In Becoming Sister Night (1:03) zien we het kostuumdesign van het personage, en Watchmen: Alternate History (2:04) staat stil bij hoe de geschiedenis in werkelijkheid anders is verlopen dan in de reeks.




Schijf twee vangt aan met Watchmen: Unmasked (16:33), waarin enkele interessante bedenkingen worden geformuleerd over het dragen van maskers, en dan in het bijzonder door politiediensten, een branden actueel thema. Andrij Parekh on Directing (1:03) schetst een kort profiel van de regisseur van de aflevering If You Don't Like My Story, Write Your Own. In Squid Shelter with Tim Blake Nelson (2:31) leidt de acteur ons rond in zijn schuilkelder, en Anatomy of a Fight Scene (2:32) verraadt ons dat, alhoewel een vechtscène uit één take lijkt te bestaan, dit vaak visueel bedrog is.

De derde schijf start met Immortal Vigilante - Hooded Justice (11:47), een portret van één van de belangrijkste burgerwachten uit het verleden, die een cruciale rol in de reeks heeft, terwijl Adrian Veidt: The Colossal King (12:36) hetzelfde doet voor Ozymandias, één van de weinige personages die uit de film terugkeert. Glimpses - The Visual Effects of Watchmen (3:04) toont enkele sequenties in verschillende stadia van afwerking, en Notes from the Watchmen Graphic Novel Artist Dave Gibbons (1:49) brengt de striptekenaar in kwestie onder de aandacht. Rorschach (1:40) legt het verband tussen het personage dat niet in deze serie voorkomt maar in de originele film wel, en de Seventh Kavalry. Tot slot besteedt Sadiqua Bynum Runs, Jumps, and Falls for Sister Night (1:03) aandacht aan de stuntman die Regina King in bepaalde sequenties vervangt.




Als er hier en daar nu nog een audiocommentaar was toegevoegd, dan had deze schijf een topstatus kunnen bereiken.

CONCLUSIE
De film Watchmen voortzetten als een televisieserie die de klok dertig jaar verder draait, is een gedurfde gok, maar één die opbrengt. Het is opmerkelijk hoe een reeks die zich afspeelt in een alternatieve realiteit zoveel rake observaties maakt over actuele zaken die zeker niet fictief zijn. Warner levert bovendien een mooie Blu-ray af.