FILM
"I am a Christian. And as a Christian, I hope for resurrection. And even if you kill me now, it is I who will live again, not your damned apples." (Edward Woodward als Sgt. Neil Howie)

Over The Wicker Man uit 1973 is er al heel wat inkt gevloeid. Over de remake uit 2006 met Nicolas Cage bleven de schrijfstokken eerder in de pennenzak zitten, en ook dat heeft zo zijn reden. Deze horrorfilm is er zo eentje die door iedereen goed onthaald werd, zelfs door critici die doorgaans de neus ophalen voor alles wat met horror te maken heeft. Opmerkelijk is wel dat de maker van dit juweeltje, met name Robin Hardy, nadien niet veel meer heeft gedaan. The Wicker Man is een debuut om u tegen te zeggen, sommige critici bekroonden deze titel zelfs als de Citizen Kane van de horror, maar toch zou het dertien jaar duren vooraleer Hardy met The Fantasist een tweede film zou maken. Een horrorprent die compleet de mist inging, en dat kun je ook enigszins zeggen over zijn derde (en laatste) film: The Wicker Tree. Maar met The Wicker Man had de Britse regisseur goud in handen...

Het was eigenlijk Christopher Lee die aan de basis lag van de film. Lee was ontzettend populair door de vele Hammer-films, maar zelf had hij er schoon genoeg van om alsmaar Dracula te moeten spelen. Lee was op zoek naar iets interessanter en dat gebeurde in 1971 toen hij samen met scenarist Anthony Shaffer overeenkwam om samen iets te gaan doen. Het idee was dat ze een film wilde maken waarin oude religie het onderwerp was, en vooral mochten de films niet te veel lijken op de Hammer-films. Shaffer kreeg het idee van The Wicker Man toen hij de roman Ritual van David Pinner las waarin een christelijke politieagent naar het hol van pluto wordt gezonden om er de rituele moord op een jong meisje te gaan oplossen. Dit boek was in feite eerst een script die een film met John Hurt zou moeten gemaakt worden en dat door Michael Winner, de excentrieke regisseur van o.a. Death Wish. Uiteindelijk liet de cineast dit project varen voor wat het is waardoor Pinner besloot om er maar een roman van te maken. Shaffer en Lee betaalden Pinner meer dan 15.000 pond voor de rechten op de roman en Shaffer ging aan de slag met het scenario, ook al geraakte hij met de pagina verder en verder verwijderd van het oorspronkelijke verhaal.

Shaffer wist wel dat het een horrorfilm ging worden, maar naar eigen zeggen ging hij toch op zoek naar iets intelligenter dan de doorsnee griezelfilm. Geen bloed of geweld, maar wel wilde hij een stijlvolle film die rond het concept van de opoffering zou draaien. Ook religie zou een voorname rol spelen in het verhaal, en dan vooral de tegenstelling tussen trouwe christenen en zij die hun soelaas zoeken in het heidendom. Eens regisseur Hardy erbij betrokken was, wilde men tevens een geloofwaardige en eigentijdse setting waarbij The Golden Bough van de Schotse antropoloog James Frazer een soort van handleiding werd.

De film werd gemaakt in zeer moeilijke tijden. In het begin van de jaren '70 zat de Britse filmindustrie in slechte papieren en ook British Lion Films, dat The Wicker Man zou produceren, verkeerde in financiële problemen. Het bedrijf werd opgekocht door de rijke zakenman John Bentley en dat werd door de vakbonden met grote argusogen bekeken. Om hun ervan te overtuigen dat hij goede bedoelingen had, wilde Bentley snel een film maken en dat werd dus The Wicker Man. Grappig is dat men deze lentefilm veel vroeger ging maken dan voorzien. Alles werd gedraaid tijdens de kille oktobermaanden waardoor men kunstmatige bladeren en bloesems aan de bomen moest gaan plakken zodat alles er uitzag alsof het lente was. Ook Christopher Lee liet zich van zijn beste kant zien want de acteur draaide de hele film zonder ook maar één cent te vragen.

Politiebrigadier Neil Howie (een houterige, maar bijzonder effectieve Edward Woodward) reist per watervliegtuig naar het afgelegen Summerisle om er de verdwijning van een jong meisje, Rowan Morrison, te gaan onderzoeken. Howie is een vrome christen en hij is meteen van de kaart als hij merkt hoe de eilandbewoners hulde brengen aan de heidense Keltische goden van hun voorouders. De inwoners, die zo hun eigen gewoontes hebben, zijn helemaal niet opgetogen met de komst van Howie en op iedere manier lijken ze zijn onderzoek te willen dwarsbomen door te beweren dat Rowan nooit heeft bestaan. Bij zijn verblijf in de Green Man Inn ziet Howie een reeks foto’s hangen die gemaakt zijn naar aanleiding van de jaarlijkse oogst en met telkens een jong meisje dat verkozen is als de meikoningin. Howie merkt dat de foto van de meest recente viering ontbreekt en hij vermoedt dat dit wel iets met de verdwijning van Rowan zou kunnen te maken hebben.

De film valt het best te omschrijven als muzikale folkhorror. Niet dat het om een musical gaat, maar toch zit de film boordevol folksongs die het macabere karakter van deze film extra onderlijnen. Het wordt nooit bloederig, maar wel is er een finale die zo onmenselijk hard is dat je het nooit meer zal vergeten. We geven geen spoilers weg, maar wie het verhaal niet goed kent, raden we zelfs aan om niet te veel naar de filmaffiche te kijken. De vertolkingen zijn op en top Brits. De vertolking van Woodward is misschien net iets te theatraal, ofschoon dat ook kan zijn omdat we anno 2021 weinig of geen mensen treffen die woorden uit het evangelie citeren als ze geconfronteerd worden met het vagevuur. Naar Britse normen is The Wicker Man ook vrij gewaagd. Ingrid Pitt is er in haar blootje te zien, maar ook Britt Ekland kun je in al haar vormen bewonderen. Of toch bijna! Ekland, die iedereen kende als de vrouw van Peter Sellers maar ondertussen het liefje van popzanger Rod Stewart was geworden, was op dat moment zwanger en had niet veel zin om in haar blote poep te paraderen. Gelukkig bestond er zoiets als een body double, maar ook dat zinde Stewart niet die er alles aan deed om de film te boycotten. Zonder succes want tot op de dag van vandaag staat The Wicker Man geboekstaafd als één van de meest intrigerende, en vooral visueel verbluffende Britse horrorfilms die er zijn. Een film die later vele anderen zou inspireren waaronder Ari Aster en zijn Midsommar.

BEELD EN GELUID
Wie niet onmiddellijk nood heeft aan Engelse ondertitels kan het overwegen om de Duitse versie in huis te nemen want het gaat om dezelfde release van Studio Canal en je vindt hem vaak goedkoper. De kwaliteit van de film hangt sterk af van welke versie je bekijkt. Als je kiest voor de langste, de director’s cut van 100 minuten dan heb je een paar scènes die niet gerestaureerd zijn en die een ontzettend groot korrelig beeld hebben. Het is een groot contrast met de gerestaureerde scènes die qua kleur en details oogverblindend mooi zijn en waar geen vuiltje in te bespeuren valt. De geluidsband is een zeer zuivere LPCM monotrack vol met memorabele folktracks (Willow’s Song zou later door heel wat gothbands gecoverd worden) en is voorzien van Duitse ondertiteling.

EXTRA'S
The Wicker Man wordt gepresenteerd op twee schijfjes en de kijker kan kiezen tussen maar liefst drie versies. Er is de bioscoopversie van 88 minuten, de latere final cut van 93 minuten en er is ook de fameuze director’s cut die aftikt op 100 minuten. Qua extra’s is er allereerst een trailer en er is ook (kwestie om wat te kunnen pochen) een vergelijkend beeld tussen de originele en de gerestaureerde versie. De andere bonusfilmpjes zijn voorzien van Duitse ondertiteling en hebben gelukkig de Engelse audio. In het 20 minuten durende Der Kult Um Wicker Man vraagt men aan verschillende regisseurs (o.a. Ben Wheatley en Eli Roth) welke plaats deze klassieker inneemt in het horrorgenre. Grappig is dat Wheatley weet te vertellen dat deze film een typisch voorbeeld is van titels waar je geen remake kan van maken. Hoe kon hij het weten! In Die Musik hebben diverse specialisten het over deze opmerkelijke folkscore die nu compleet cult is. Het was allesbehalve gemakkelijk om deze film op vinyl en CD uit te brengen omdat de auteursrechten bij diverse mensen versnipperd lagen, als iemand al wist wie er rechten op had! Ten slotte is er nog een interview met Robin Hardy waarin de regisseur bijna acteur na acteur overloopt en trots terugblikt op zijn film, en dat mag!

CONCLUSIE
The Wicker Man is ondertussen bijna 50 jaar oud, maar hij oogt nog even angstaanjagend en macaber als toen. Een horrorfilm zonder bloedvergieten, maar wel één waar je achteraf niet al te goed van bent. Must-see classic!