FILM
Eeuwen geleden sloten de mensen en de elfen een wapenstilstand nadat koning Balor (Roy Dotrice) een verschrikkelijk wapen had ingezet om zijn tegenstanders uit te roeien: het onoverwinnelijke Golden Army, 70 maal 70 onverwoestbare mechanische tuigen zonder gevoel of genade. Om ervoor te zorgen dat niemand dit cataclysmische wapen meer zou hanteren, verdeelde hij de kroon waarmee het leger kan gecommandeerd worden in drie stukken...




Flashforward naar het heden. Eén van de drie stukken van de kroon wordt in New York op een veiling te koop aangeboden. Prins Nuada (Luke Goss), die meent dat de wereld van de elfen en sprookjesfiguren bedreigd wordt door de ongebreidelde expansiedrift van de mensen, komt met geweld de kroon opeisen, en richt een slachting aan onder de veilinggangers. De Amerikaanse geheime dienst heeft maar één mogelijk wapen in te zetten: de agenten van het officieel onbestaande Centrum voor Paranormale Wetenschappen, dat na de dood van professor Broom geleid wordt door de nurkse agent Manning (Jeffrey Tambor). Manning heeft zijn handen vol met het uit de publiciteit houden van het centrum en het bestaan ervan in alle toonaarden te ontkennen in de media; de ster van de show, de gevallen en door mensen opgevoede demon Hellboy (Ron Perlman) is echter het leven in de schaduwen kotsbeu, en drijft Manning tot de wanhoop door onder meer ongegeneerd handtekeningen te gaan uitdelen in het park en te gaan poseren voor foto's. Hij heeft bovendien constant woordenwisselingen met zijn vriendin, de pyrokinetisch aangelegde Liz Sherman (Selma Blair), en ook zijn collega en vriend, amfibiemens Abe Sapien (Doug Jones) kan hem niet meer soelaas brengen dan eens af en toe stevig met hem door te zakken.




Op de plaats van het delict treffen Hellboy en de agenten een horde Tooth Fairies aan, monstertjes uit een andere wereld die Nuada als wapen heeft gekocht op de Trollenmarkt. Hellboy en Abe dalen samen met hun nieuwe baas, de enkel uit ectoplasma bestaande vrolijke Duitser Johann Krauss (James Dodd, John Alexander met de stem van Seth MacFarlane), af naar de mysterieuze parallelle onderwereld die schijnt te bestaan  op plekken waar het daglicht nooit schijnt. Naast een onzachte kennismaking met Mr. Wink (Brian Steele), een gewelddadig wezen dat in dienst van Nuada werkt, ontmoeten ze er de doodsbange prinses Nuala (Anna Walton), de tweelingzus van Nuada, die de waanzin van haar broer wil doen stoppen én over het derde deel van de kroon beschikt. Nuala wordt ondergebracht in het CPBR, maar het duurt maar eventjes vooraleer Nuada haar achterna komt. Nuada probeert op Hellboys gemoed te werken omdat hij ook nog een wezen uniek in zijn soort is dat door zijn medeburgers uitgespuwd wordt. Hij is vastbesloten om het Gouden Leger aan zich te binden, en er is niet veel wat de agenten tegen hem kunnen uitrichten: als tweeling is Nuada namelijk zodanig verbonden met Nuala dat alle verwondingen die hem overkomen ook zijn zuster rechtstreeks deren.




Regisseur Guillermo Del Toro is het lieverdje van menig filmliefhebber. Toen Peter Jackson er voor het draaien van de Lord Of The Rings-prequel The Hobbit wegens financiële discussies met New Line Cinema aanvankelijk de brui aan gaf en Del Toro naar voren werd geschoven als mogelijke vervanger, had de Mexicaan blijkbaar van de filmstudio's een cheque gekregen waar hij de cijfertjes nog zelf mag op invullen om eender welk project naar keuze te realiseren, alhoewel Jackson uiteindelijk toch zelf de Hobbit-trilogie zou op zich nemen. In 2004 verraste de regisseur me nog aangenaam met de levendige live-adaptatie van Mike Mignola's gothische comicbook Hellboy, waarin we het reilen en zeilen volgen van de sarcastische, sigaren paffende duivel die per ongeluk door een parallelle poort in onze wereld is beland, en voor een ultrageheime eenheid werkt die wordt ingezet vanaf het ogenblik dat er aan een zaak een paranormaal randje kleeft. In plaats van te kiezen voor het ongenschijnlijk veel lucratievere Harry Potter And The Half-Blood Prince of de Will Smith-film I Am Legend koos Del Toro voor het draaien van een sequel van zijn felbepamperd lievelingskindje. Sony liet echter productiemaatschappij Revolution Studios vallen en het hele Hellboy II-project stond in de etalage van de uitverkoop todat Universal er zich over ontfermde.




Hellboy wordt vertolkt door de voor zijn leeftijd ongelofelijk vitale cultacteur Ron Perlman, nog net geen zestiger, eerder te zien in onder meer The Name Of The Rose en Blade II en in één van de twee titelrollen van de televisiereeks Beauty And The Beast, die een ongelofelijk geinige interpretatie weet te geven van zijn van azijn doordrongen personage, dat het niet kan laten om telkens met één welgemikte oneliner zijn inschatting van de situatie aan de wereld kundig te maken. Lezers van deze pagina weten ook dat ik maar een koele minaar was van Del Toro's zwartgallige sprookje Pan's Labyrinth, dat uiterlijk nochtans veel kenmerken gemeen heeft met deze Golden Army, zoals gotische decors en exotische sprookjeswezens met ogen op de verkeerde plaats die uit de diepste nachtmerries van de regisseur schijnen te stammen. In tegenstelling tot Pan's Labyrinth ben ik over deze tweede film uit de Hellboy-franchise veel meer te spreken. Alle lof voor de ongebreidelde fantasie en de fantastische creaturen die Del Toro uit zijn camera tovert, maar ik vind nog steeds dat die meer passen bij een flamboyante comicverfilming als deze dan in een zichzelf (te) ernstig nemend drama. Méér dan in de eerste Hellboy-film komt Del Toro boven water met een schare aan exotische wezens waarvan George Lucas een natte droom zou krijgen, met als absolute hoogtepunt de scènes op de Trollenmarkt, nochtans welbeschouwd maar een zeer korte scène in het grotere geheel. Het is echter écht niet moeilijk om parallellen te trekken tussen de Angel Of Death en de demon uit Pan's Labyrinth, die net als Abe Sapien uit deze film en Pan uit laatstgenoemde allemaal worden vertolkt door de bewegingskunstenaar Doug Jones, die een patent schijnt te hebben voor dit soort spoken van de opera die letterlijk ogen op hun gat hebben. Jones krijgt bovendien in deze film voor het eerst een speaking role, nadat hij in de eerste film werd overdubd door David Hyde Pierce, en met zijn uptight snotty Englishman-accent relativeert Jones zijn personage redelijk wat; vooral de scène waarin hij samen met Hellboy zich teut heeft gezopen, is aandoenlijk grappig.




Alle tenoren uit de eerste film zijn terug: Perlman, Jones, Blair, Tambor; zelfs de in de eerste film overleden professor Broom (John Hurt) wordt door middel van een flashback nog eens in de openingsscèene opgevoerd. Alleen agent Myers werd op een nogal onhandige manier uit het scenario geschreven (hij zit nu pinguïns te tellen op Antarctica) door een scheduling conflict in de agenda van acteur Rupert Evans. Zijn rol als favoriete pispaal van Hellboy wordt nu overgenomen door het ietwat enigmatisch personage van Johan Krauss, die gevoicet wordt door Seth MacFarlane uit Family Guy, die hiermee voor de eerste keer in een grote filmproductie optreedt.

De derde Hellboy-film met Del Toro en Perlman zou er nooit komen. In de plaats daarvan kregen we een R-rated versie van Neil Marshall die de twee films van Del Toro geen eer aandoen.

BEELD EN GELUID
Een goed contrast hebben is voor dit duistere sprookje van Del Toro onontbeerlijk, en de UHD levert wat dat betreft goed werk af. Scènes zoals de trollenmarkt zijn buitengewoon rijkgedetailleerd, en de scène waarin Hellboy het opneemt tegen een wouddemon die onder Brooklyn Bridge huishoudt, ziet er een stuk helderder uit dan op de Blu-ray. Ook aan de make-up van Luke Goss en Anna Walton is de detaillering goed te zien, met elke oneffenheid in de schmink die er uitsteekt. De geluidtrack is dan weer opgewaardeerd naar DTS:X, en die is niet helemaal in orde: weliswaar biedt deze een mooie ruimtelijke spreiding met scènes zoals die waarin de Tooth Fairies onze helden belegeren, die eruit springen, maar toch zijn er af en toe zeer kleine drop-outs te horen in de soundtrack, en dat zou toch echt niet mogen bij een film van dit kaliber.




EXTRA'S
De Blu-ray bevatte eertijds nog een dvd met een allesomvattende documentaire van tweeëneenhalf uur. Deze is hier weggelaten, en dat is toch een gemistte kans. Daardoor worden ook op de hoes enkele extra's aangekondigd die er niet staan. De Blu-ray bevat twee audiocommentaartracks. De eerste wordt, bijna evidenterwijs, ingesproken door regisseur Del Toro. De flamboyante Mexicaan heeft het onder meer over het veranderen van studio en het moeten werken met een relatief bescheiden budget, en kan honderduit vertellen over zijn favoriete onderwerpen, waaronder het creëren van mytische fantasy-creatures. Del Toro is artistiek erg onderlegd en hij kan de commentaartrack moeiteloos vullen met interessante weetjes. De tweede track is oppervlakkiger, bevat bijdragen van acteurs Jeffrey Tambor, Selma Blair en Luke Goss. De hoofdrolspeler is op deze track opvallend afwezig. Zoals Selma Blair overigens zélf suggereert is de track met Del Toro een stuk interessanter. Een niet zo geweldige extra is de Comic Book Builder, waarmee je zelf een "stripverhaal" kan samenstellen aan de hand van screenshots. De mogelijkheden hiervan zijn beperkt, en de meerwaarde is me een raadsel. Via een U-Control optie kan je tijdens het afspelen van de film onder meer storyboards bekijken, door het notitieboekje van de regisseur bladeren of de befaamde Schufften-bril op-of afzetten. De schijf besluit met een rij conceptuele galerijen en een easter egg.

CONCLUSIE
Leg die Blu-ray toch maar niet te ver weg, want de documentaire die op de bijhorende dvd staat is bij de UHD-versie missing in action. Het beeld van deze uitstekende Hellboy II is de film waardig, de audiotrack heeft een paar kleine minpuntjes.