FILM
You complete me. Show me the money. You had me at hello. Het zijn maar een paar kleine zinnen in een scenario, maar indien de regisseur en de acteurs hun job goed doen, kunnen ze pure, functionele dialoog overstijgen. De drie citaten die ik aanhaalde, hebben dat met verve gedaan. Ze worden veelvuldig gebruikt in parodieën en hommages. Je hoeft ze maar uit te spreken en iedereen in de kamer zal herkennend knikken. Ze zijn deel gaan uitmaken van het dagelijkse taalgebruik van arrogante zakenlieden of verliefde tieners. De zinnen zijn eveneens alledrie ontsproten aan het brein van één persoon: Cameron Crowe. Meer zelfs. Ze komen uit dezelfde film, de prent die als enige Hollywoodfilm in 1996 een oscarnominatie voor Beste Film in de wacht wist te slepen: Jerry Maguire.

Het titulaire personage is een succesvolle impresario van sportlieden, een arrogante yuppie van het zuiverste soort. Hij heeft geld, seks, roem en alles anders wat je maar kan wensen. Maar toch voelt hij zich niet honderd procent gelukkig. Hij wil het roer omgooien, het belang van zijn klanten als prioritair beschouwen ten opzichte van zijn eigen fortuin. En die plotse idealistische ommekeer komt hem duur te staan. Het agentschap waar hij werkt, ontslaat hem stante pede en zijn klanten laten hem een voor een vallen. Enkel de nauwelijks bekende american football speler Rod Tidwell en secretaresse Dorothy Boyd lijken nog vertrouwen te hebben in Jerry Maguire. Met hen aan zijn zij probeert de impresario op eigen kracht een zelfstandige carrière uit de grond te stampen, de ware liefde te vinden en The American Dream ten volle te beleven. Nodeloos te zeggen dat dit niet over een leien dakje loopt.

Uit deze synopsis valt aan de oppervlakte misschien een zoveelste moralistische Amerikaanse romcom af te leiden. En tot op zekere hoogte is Jerry Maguire dat ook wel. De protagonist ontdekt in de loop van twee uur film immers waardevolle lessen over zichzelf, leert zijn vrienden waarderen en triomfeert ondanks vele tegenslagen. Maar regisseur-scenarist Cameron Crowe laat het verhaal gelukkig nooit verzanden in torenhoge clichés en weet binnen de vaste conventies van het genre toch enkele originele structuurelementen en scènes toe te voegen. Zo is de moeizame liefdesrelatie tussen Maguire en Dorothy Boyd heel wat franker en realistischer dan wat overgeromantiseerde Hollywoodproducten doorgaans voorschotelen, op het netjes afgehaspelde einde na. Waar de cineast echter faalt, is in het creëren van een volledig overtuigende sportwereld. Crowe groeide op als muziekliefhebber, wat hem enkele na deze prent tot het superieure Almost Famous zou inspireren, en kan nooit verhullen dat zijn hart niet echt in de arena van american football ligt.

Dit maakt het als kijker niet altijd even gemakkelijk om emotioneel betrokken te raken bij enkele personages, en dan vooral Cuba Gooding Jr.’s Rod Tidwell. De acteur mag dan wel een (onverdiende) oscar hebben overgehouden aan zijn werk, de kern van zijn karakter is holler dan een bodemloze put en hij verwart schreeuwerige excentriciteit al te vaak met gemeende diepgang. Dan komt Tom Cruise in de titelrol er een stuk beter van af. De superster zet een verbazend gelaagd personage neer, met goede én slechte kantjes. Maar ook hij legt het theatrale sentiment er soms te dik op, gekenmerkt door rood aanlopende ogen en een overdreven serieuze blik.

Neen, de échte sterren van Jerry Maguire moeten gezocht worden in de supporting cast. Eerst en vooral verdient Renee Zellweger een flinke pluim. De Texaanse grossiert de laatste tijd in ongeloofwaardige, over-the-top performances, maar weet hier voor de volle honderd procent te overtuigen. Haar Dorothy is ontegensprekelijk het emotionele centrum van de prent. Zonder haar warme, subtiele acteerwerk zou de film als een waggele pudding in elkaar zakken. Ook memorabel, als komische distractie, zijn Jay Mohr en Bonnie Hunt. Hun karakters dienen slechts als respectievelijk sprechhund (waartegen de protagonisten hun hart kunnen luchten) en antagonist, maar beide acteurs bezitten een flinke dosis komische timing die hun personages prominenter van het scherm doen stralen dan in het scenario de bedoeling moet zijn geweest. En ieders hart zal ongetwijfeld gestolen worden door Jonathan Lipnicki, die ik hierbij officieel uitroep tot 'Cutest Kid In A Movie Ever'™.

Jerry Maguire is zeker geen meesterwerk, maar biedt genoeg aangenaam vertier om twee uur lang de wereld rondom je te vergeten. Cameron Crowe speelt overduidelijk leentjebuur bij zijn grote voorbeeld Billy Wilder in zowel de structurering van zijn plot als het manoeuvreren van de goed gekozen personages hierin. De cineast vergeet bovendien nooit dat hij een film maakt voor een groot publiek, waardoor de ruwe kantjes een beetje te fel afgeveild werden. Toch houd je, alle kritiek ten spijt, een oerdegelijke, emotioneel efficiënte film over, met een goede cast, een gedegen script, smetteloze technische afwerking en een uitstekend gekozen muzikale soundtrack. Meer moet dat soms niet zijn.

BEELD EN GELUID
Muziek speelt in alle films van Cameron Crowe een erg belangrijke rol en dus mag het niet verwonderen dat de audiotrack vol popsongs een prima kwaliteit haalt. Het is een ongewoon dynamisch 5.1-spoor, waarbij de bassen optimaal in de verf gezet worden om de snaren van je hart te doen trillen. De dialoogcentrische aard van de prent laat de achterste speakers weliswaar wat verweesd achter, maar dat is slechts muggenziften op een erg aangename audio-ervaring. Het beeld is eveneens van een goede kwaliteit, met prima zwartniveaus, heldere kleuren en nauwelijks beschadigingen of grain. Minpunten zijn de scherpte, die bij momenten te veel naar een dromerige waas overhelt (waarschijnlijk een bewuste artistieke ingreep, maar toch), en het contrast, dat in de duistere scènes te weinig uit de verf komt.

EXTRA'S
Na een eerdere, quasi vanilla versie van de film, krijgt Jerry Maguire een dvd-behandeling die ontegensprekelijk de naam Special Edition verdient. Verspreid over twee discs bestaat het bonusmateriaal uit de volgende onderdelen.

Disc 1
Hierop vinden we maar één extra terug: een Audiocommentaar. Aan het woord zijn cineast Cameron Crowe en acteurs Tom Cruise, Renee Zellweger en Cuba Gooding Jr. Het moet gezegd, dit babbelspoor behoort zeker niet tot de beste die ik al heb mogen aanhoren. In plaats van inzicht te geven in de film, houden de vier sprekers zich liever bezig met gezellige, nietszeggende praatjes.

Disc 2
Deze schijf bevat opnieuw het audiocommentaar van disc 1, maar dan verpakt als een Videocommentaar. Dat betekent dat de dvd-makers een videocamera in de studio plaatsten tijdens de opname van het babbelspoor en je dus de vier sprekers in comfortabele sofa’s hun gedacht over de film ziet spuien, waarvan de scènes onderaan in beeld voorbijrollen. Let vooral op Tom Cruise, die krampachtig cool probeert over te komen in een belachelijk hoedje. Vervolgens biedt de dvd vijf Deleted Scenes (9 min.), mét optioneel commentaar van regisseur en monteur. Geen van de geknipte sequenties kan overtuigen. Enkel de Jay Mohr scène, toevallig de langste van de vijf, is vrij entertainend. Rehearsal Footage (2 min.) biedt dan weer precies wat de titel belooft: amateuropnames van drie korte scènes, ook weer met optionele input van Cameron Crowe.

Veel leuker is dan weer Rod Tidwell’s First Commercial (50 sec.), een pseudo-reclamespot voor Reebok van het karakter uit de film. Als je dit op MTV zou draaien, zou je best wat schoenen verkopen, denk ik. In How To Be A Sports Agent (4 min.) wordt vervolgens een échte sportimpresario ten tonele gevoerd, die in zijn tomeloze arrogantie prompt alle negatieve clichés over het beroep bevestigt. De obligatoire Making Of (7 min.) is naar slechte gewoonte niet veel meer dan wat veredeld EPK-materiaal, zonder enige diepgang of interessante invalshoeken. Ook vrij standaard is de videoclip voor Bruce Springsteens Secret Garden (4 min.). Deze muziek overheerst trouwens, tot nagelbijtende ergernis toe, de voor de rest vrij leuk uitziende geanimeerde menu’s.

Onder de hoofding Mission Statement krijgen we daarna een flinke portie tekst voor de kiezen. Iedereen die de film heeft gezien, weet dat Jerry zijn idealistische plannen neerpent in een lijvig document. Deze extra toont dat volledige document, zoals door Cameron Crowe geschreven. De Trailer vertoont duidelijk tekenen van ouderdom qua aanpak, want ik kan me niet voorstellen dat dit de huidige generatie bioscoopgangers en dvd-kijkers nog erg zou aanspreken. De spirit van de prent komt er alvast niet adequaat in tot uiting. Beknopte Filmografieën van cast en regisseur nemen dan weer onnodig plaats in op de schijf, aangezien ik niemand ken die dit soort extra ooit doorneemt op een dvd. En een Fotogalerij herbergt zo’n zestig zwart-wit foto’s, genomen tijdens de opnames van Jerry Maguire. Tenslotte wordt de weinig gebruikte dvd-rom optie nog eens van onder het stof gehaald. Steek je de disc in je computer, kan je het complete scenario van de film doorlezen.

CONCLUSIE
Jerry Maguire was tien jaar geleden een gigantisch succes in bioscopen, maar ondanks enkele knappe vondsten, leuke dialogen en amusante karakters, is de film niet veel meer dan een goed gemaakte twee uur amusement. Anderzijds straalt de prent wel een emotionele warmte uit die hem moeilijk te weerstaan maakt. Beeld en geluid zijn met veel kwalitatieve zorg op de dvd geperst en ook de extra's zijn talrijk genoeg om de disc het predikaat Special Edition mee te geven. Als je nog geen cadeau voor moederdag hebt gevonden, is deze dvd misschien geen slecht idee.