A Letter To Three Wives is het tweede deel van een drie dvd’s tellende reeks rond Joseph L. Mankiewicz, die onder het Green Cow label verschijnt. De andere twee titels zijn Dragonwyck en Five Fingers.

FILM
Drie goede vriendinnen maken samen een uitstapje op een boot. Deborah Bishop is een simpel boerenmeisje dat trouwde met een gesofisticeerde militair. Rita Phipps schrijft luisterspelen en heeft daarover voortdurend intellectuele ruzies met haar echtgenoot, een leraar. En Lora Mae Hollingsway stapte in het huwelijksbootje met haar man, niet omdat ze van hem hield, maar omwille van zijn fortuin. Vlak voor het drietal inscheept, overhandigt een koerier hen een brief, waarin een vierde vriendin, de enigmatische Annie Ross, hen vertelt er vandoor te zijn van één van hun echtgenoten. Zijn naam wordt niet vermeld. De ganse dag wachten de drie vrouwen dan ook bang af. Wie van hen is gedumpt zonder het te beseffen? Wie komt die avond thuis in een lege woning? In levendige mijmeringen over hun relaties – en de problemen die daarmee gepaard gaan – proberen ze hierop een antwoord te zoeken.

Het is met deze intrigerende premisse dat A Letter To Three Wives van wal steekt. Joseph Mankiewicz’s komisch drama heeft echter meer te bieden dan louter een goed instapmoment. Het hele scenario is ingenieus opgebouwd, op een manier die zelfs vandaag nog goedkeurend applaus voor originaliteit oplevert. De prent is opgedeeld in vijf segmenten van elk zo’n twintig minuten. Het eerste deel introduceert de personages en de plot, vervolgens krijgt iedere protagoniste een flashback over een cruciale fase uit de relatie met hun echtgenoot, waarna in segment vijf de ware toedracht van de brief onthuld wordt. Elk deel wordt bovendien gekruid met de geestige dialogen waar de cineast bekend voor staat en bevat nauwelijks een grammetje overbodig vet. Ook het feit dat katalysator Annie Ross enkel in voice-over te horen is – en nooit in beeld verschijnt – is een slimme ingreep van Mankiewicz.

Toch zijn er ook minpunten aan deze manier van vertellen. De rigoureuze opdeling in aparte vakjes maakt het de kijker niet eenvoudig mee te gaan in het verhaal. De prent voelt bij momenten meer aan als een reeks thematisch verwante korte films dan als een coherente langspeler. Ook de inhoud van de flashbacks is eigenlijk geen materiaal voor het grote scherm. De mijmeringen van de vrouwen handelen over banale zaken, die eerder kleine strubbelingen dan potentiële doodsteken in de huwelijken aan het licht brengen. Het zijn amusante plotlijntjes, maar zo lichtvoetig uitgewerkt dat ze eerder thuishoren in een sitcom. De originaliteit en de banaliteit vechten met andere woorden voortdurend een schaduwgevecht uit in het script. De winnaar blijkt uiteindelijk Mankiewicz zelf te zijn, die erin slaagt iets wat op papier niet echt werkt alsnog als een troef uit te spelen in de verfilming. Zijn scenario was een interessante gok die ultiem de opperste beloning oplevert: een goede film én een oscar voor zijn schrijftalent.



Mankiewicz kreeg overigens nog een tweede gouden beeldje voor de prent: hij werd onderscheiden met de Acadamy Award voor de beste regie. Ondanks enkele leuke vondsten – het gebruik van een lekkende kraan als overgang tussen heden en flashback is een goed voorbeeld – zal het toch niet zijn visuele stijl geweest zijn die hem die accolade opleverde. Een regisseur die nog steeds een ongefocuste camera als oeroud cliché voor dronkenschap gebruikt, is niet bepaald een natuurtalent. Maar hij excelleert dan weer in het tempo dat hij A Letter To Three Wives meegeeft. De prent draait volledig om de dialogen, waardoor het niet eenvoudig is de aandacht van een publiek vast te houden, zeker als de plot zo banaal is als in deze film. Hoe de cineast het doet weet ik niet, maar hij houdt vaart in zelfs de meest tempoloze scènes, zodat je je geen moment verveelt.

Ook de acteursregie van Mankiewicz is uitstekend. Hij zou de geschiedenis ingaan als een van beste regisseurs van vrouwen en bewijst waarom in A Letter To Three Wives. Bij de casting werd niet gekozen voor grote namen, maar alle actrices in de film tonen hoe goed ze zijn in hun vak. Jeanne Crain vertolkt perfect de onschuld van een naïef boerenmeisje dat plotseling in een heel andere wereld terechtkomt. Ann Sothern geeft haar schijnbaar zelfverzekerde carrièrevrouw een vleugje charmante twijfel mee. En Linda Darnell is ideaal gecast als de gewiekste ‘golddigger’, die haar charmes gebruikt om een amoureus web rond rijke mannen te spinnen. De mannen zitten opgezadeld met nevenrollen, maar leveren niettemin memorabele vertolkingen af. Vooral Kirk Douglas – die vlak voor zijn grote doorbraak stond met Champion – en Paul Douglas laten ruimte voor empathie in hun karakterspel.

A Letter To Three Wives is een film die vandaag de dag waarschijnlijk niet meer de bioscopen zou halen. De plot zou eerder gebruikt worden voor een tv-film, of als basis voor een sitcom. Maar in de traditie van het Amerikaanse speelfilm-melodrama springt de prent eruit als een originele kijk op een weinig vernieuwend genre. De twee oscars die de film ontving, mogen dan iets te flatterend zijn – ik kan minstens een half dozijn superieure films opnoemen uit 1949 – ze leggen wel bloot dat Mankiewicz talent had en waardering genoot onder zijn collega’s. Iets wat een jaar later bevestigd zou worden toen hij opnieuw de dubbelslag regie-scenario realiseerde bij de Oscars, voor All About Eve ditmaal. Tot op heden is er niemand die hem die triomfen in opeenvolgende jaren heeft nagedaan. Alleen al daarom verdient A Letter To Three Wives het opgenomen te worden in ieders collectieve filmgeheugen.



BEELD EN GELUID
Ondanks de prestigieuze status van de film, is de print op deze dvd geen toonbeeld van klasse. Filmgrain is voortdurend aanwezig, het beeld oogt vaak te donker, met tegenvallende contrasten en is af en toe onderhevig aan storende vuiltjes of brandmerken. Dat heeft ook zijn weerslag op de scherpte. Sommige sequenties zijn er erger aan toe dan andere, een handvol ziet er zelfs uitstekend uit, maar de wisselvalligheid van de print maakt het kijken niet altijd even aangenaam. Het geluid bestaat uit de originele monotrack die zonder moeite steeds duidelijke en heldere dialogen weergeeft. Toch is ook regelmatig sprake van achtergrondruis en occasioneel zelfs een luid gekraak in het spoor. Kortom: een dvd-presentatie die de leeftijd van de film niet kan verdoezelen.

EXTRA’S
Net zoals bij Dragonwyck neemt de dvd de extra’s over van een Franse boxset rond Mankiewicz. Een grenzeloze cineast (14 min.) levert verhelderende wetenswaardigheden op over de regisseur, op charmante wijze verteld door een filmkenner. Vier hedendaagse Franse cineasten komen dan weer aan het woord in Het Leven Dicteert Het Scenario (28 min.). Zij zoeken naar morele en psychologische diepgang in het verhaal dat Mankiewicz in de film vertelt. Een Postergalerij met vier nagenoeg identieke afbeeldingen en een amusante Trailer (3 min.) zijn ook aanwezig, evenals Cross-promotionele Trailers voor Five Fingers, Carmen Jones en Witchfinder General.

CONCLUSIE
A Letter To Three Wives is een originele film, die het gebrek aan flair in de plot compenseert met knappe dialogen, goede vertolkingen en een intrigerende structuur. De prent legt een solide thematische basis voor de beste jaren uit het oeuvre van Joseph Mankiewicz. Beeld en geluid stellen helaas teleur op deze dvd, maar de extra’s mogen er best zijn.