SERIE
Natuurlijk zijn er de fantastische, literaire scripts. De acteurs die stuk voor stuk perfect gecast zijn. De eigenzinnige schoonheid van Alaska als decor – of tenminste de bossen en bergen van de staat Washington, die Amerika's vijftigste staat moeten imiteren. Maar wat Northern Exposure tot zo'n uitmuntende reeks maakt, is vooral toe te schrijven aan de onbevreesde manier waarop de makers ongewone paden durven te bewandelen. Dit vierde seizoen bevat gastoptredens van bizarre performancekunstenaars, apocalyptische dromen, een 60-plusser die terug naar de middelbare school gaat en een plotse verliefdheid op een pater die een gelofte van stilte heeft afgelegd. Weinig series zouden dergelijke off-beat ballen succesvol kunnen jongleren, maar Northern Exposure lukt het, met frivoliteit en charme bovendien.



Maar de moedigste zet van de schrijvers van het vierde seizoen is hun bereidheid de kip met de gouden eieren te slachten. Of toch eventjes op non-actief te zetten. Gedurende de eerste drie seizoenen was de seksuele aantrekkingskracht tussen dokter Joel Fleischman en pilote Maggie O'Connell – de gezamenlijke begerige incompatibiliteit zoals ze het zelf definiëren in een van de episodes – de kapstok waaraan de meeste memorabele gebeurtenissen in Cicely, Alaska werden opgehangen. De eerste helft van het vierde seizoen wordt de relatie tussen het twistende duo echter in de ijskast gestopt. De nevenpersonages krijgen zo een groter deel van de scenariokoek toebedeeld en grijpen die kans om hun karakter nog verder uit te diepen. Wat een riskante gok lijkt, levert rijkelijk dividend op, en de wetenschap dat Northern Exposure ook bestaansrecht heeft zonder de oerdynamiek van het centrale duo geeft aan welk een zeldzaam mooi beestje de serie is.

Na twaalf afleveringen pikken de makers de seksuele spanning tussen Joel en Maggie echter opnieuw op, en ze gooien een extra moersleutel in het raderwerk: het personage Mike Monroe (Anthony Edwards), een groene advocaat met extreme chemische allergieën, die in een artificiële koepel in het woud woont en een relatie met Maggie aanknoopt. De ongewone verhouding tussen Joel en Maggie verandert zo in een bizarre driehoeksrelatie, eentje die enkel kan gedijen in een uniek plaatsje als Cicely. Een vijftal afleveringen diept deze spanningsboog verder uit, met fantastische komische en dramatische gevolgen. Dat we als kijker een half seizoen op de climax van het succulente zullen-ze-of-zullen-ze-niet-verhaal hebben moeten wachten, maakt de pay-off des te bevredigender. Deze episodes behoren dan ook tot de allerbeste van de ganse reeks. Ze zitten vol emotie, pathos, hilarische gebeurtenissen, onverwachte wendingen en karakterhumor. Kortom: ze zijn een typevoorbeeld van alles wat zo aanstekelijk is aan Northern Exposure.

Het nadeel van de resolutie waarmee de schrijvers op de proppen komen, is dat de energieke dynamiek in de Fleischman-O'Connellrelatie vanaf episode 59 voorgoed tot het verleden behoort. De makers trachten met kunst- en vliegwerk de vonken artificieel weer op te wekken, maar het succes hiervan varieert en leidt tot enkele wisselvallige, onwennige afleveringen. De kwaliteit van de reeks blijft dan wel behouden, dankzij de onuitputtelijke fantasie die de scenaristen aan de dag leggen, de emotionele kern van de serie, de heldere zon die alle personages en plotlijnen rond zich verenigde, straalt net dat beetje zwakker. Niettemin is seizoen vier van Northern Exposure nog steeds beter dan 99 procent van alles wat ooit tv-schermen wereldwijd heeft gesierd, een feit dat tot uiting kwam niet alleen in de hoge kijkcijfers van de jaren 1992-1993, maar ook in een resem Emmynominaties. Van de zestien nominaties werd er helaas geen enkele verzilverd. Het zou een teken aan de wand blijken voor een serie die nog altijd in de hoogste klasse speelde, maar met de afwikkeling van de Joel-Maggieromance een sterspeler naar de bank verwees en daardoor zijn eigen toekomst onnodig hypothekeerde.



AFLEVERINGEN
39. Northwest Passages
Maggie heeft geen complexen over haar nakende dertigste verjaardag… tot de bewoners van Cicely haar op andere gedachten brengen. Op Eds aanraden vertrouwt ze haar verleden toe aan de rivier, wat tot een confrontatie met haar dode ex-liefjes leidt. Maurice jaagt ondertussen iedereen de gordijnen in met de taperecorder waarin hij zijn memoires dicteert. En Marilyn krijgt filosofische rijlessen van Chris.

40. Midnight Sun
Onder invloed van de nachtloze midzomerdagen schiet Joels libido met een ruk de hoogte in en weet hij met zijn energie geen blijf. Maurice krijgt hem zelfs zover het plaatselijke basketbalteam te coachen. De rondreizende kledingverkoper Gillis Toomey passeert in Cicely en laat zijn oog vallen op Ruth-Anne. Shelly is het beu dat Holling opgewonden raakt van haar cheerleaderpakje.

41. Nothing's Perfect
Chris wordt verliefd op een wiskundige, de eigenares van een hond die hij dood reed. Als niet veel later ook haar parkiet sterft, eist ze dat ze ook iets wat Chris dierbaar is, mag vernietigen. Een Duitse punker installeert een antieke klok bij Maurice, die kwaad wordt als het eeuwenoude ding achter blijkt te lopen.

42. Heroes
De gitarist van een rockband passeert in Cicely. De sfeervolle opgeving inspireert hem, en hij zet een concert op poten met Indiaanse drummers, op film vastgelegd door Ed. Holling ziet de rocker minder graag komen: hij houdt niet van Shelly's idolatrie voor hem. Het lijk van een van Chris' oude vrienden bereikt het stadje, maar Chris weet niet of crematie, begrafenis of iets anders het best bij zijn dode vriend zou passen.

43. Blowing Bubbles
Cicely mag een nieuwe inwoner verwelkomen. Mike Monroe lijdt echter aan chronische chemische allergieën, waardoor hij zich noodgedwongen moet terugtrekken in een steriel huis in het woud. Maggie heeft medelijden met hem en zoekt naar oplossingen voor zijn ziekte. Matthew, Ruth-Annes zoon, is het leven als beursmakelaar beu en wil zich in Alaska vestigen. Maar als Maurice hem een zakenvoorstel doet, krijgt hij ontwenningsverschijnselen.

44. On Your Own
'Vliegende Man' Bob Bellati keert terug naar Alaska, met een troep performancekunstenaars. Marilyn blijft hardnekkig zijn avances afslaan. Ed zit creatief in een dipje, tot hij een ring vindt die misschien aan Federico fellini heeft toebehoord. Maar de ring blijkt eerder een vloek dan een zegen. Maggie en Mike spenderen veel tijd samen om Maurices testament aan te passen. De vonk slaat over.

45. The Bad Seed
Holling krijgt onverwacht bezoek van de liegende, bedriegende dochter waarvan hij het bestaan niet vermoedde. Marilyn trekt uit het ouderlijk huis, maar geen van de nieuwe woningen die Maggie aan haar voorstelt, kunnen haar bekoren. Ed zorgt voor een kraanvogel, die als een dochter voor hem is.

46. Thanksgiving
De voornamelijk Indiaanse bevolking van Cicely houdt er eigenaardige gewoonten op na op Thanksgiving. Joel krijgt te horen dat hij wegens inflatie nog een jaar langer in Alaska moet blijven om zijn studielening af te betalen. Chris voelt een emotionele leegte en tracht die op te vullen met industriële dozen bonen in tomatensaus.



47. Do The Right Thing
Een Russische ex-spion verkoopt het KGB-dossier over Maurice. De ex-astronaut wil ten allen koste voorkomen dat de inhoud ervan lekt: het dossier bevat immers een mogelijke passage van landsverraad. Een gezondheidsinspecteur controleert de hygiëne in Hollings café, zeer tegen diens zin. Als een piloot sterft op een vlucht die zij had moeten nemen, besluit Maggie het leven positiever te zien. Helaas maakt haar dat juist zo ziek als een hond.

48. Crime and Punishment
Chris wordt in de boeien geslagen voor het schenden van zijn paroolovereenkomst in een andere staat. Hij neemt Mike in de arm als advocaat. Die pleit dat de Chris van het aanhoudingsbevel en degene die nu voor de rechter moet verschijnen, niet dezelfde zijn. De rechter en Ruth-Anne worden inmiddels goede vriendinnen.

49. Survival Of The Species
Maggie ontdekt oude Indiaanse artefacten in haar tuin. Wanneer Maurice zich als een haai op de archeologische opgraving stort, voelt Maggie zich tekort gedaan. Ed heeft futuristische nachtmerries en werpt zich op als een milieuactivist. Een jonge, thuis weggelopen knaap belandt in Cicely, waar hij tot over zijn oren verliefd wordt op Shelly.

50. Revelations
Chris gaat een week op retraite bij een groep monniken, maar voelt zich bizar aangetrokken tot een van hen, iemand die een gelofte van stilte heeft afgelegd. Ruth-Anne betaalt haar winkeltje af, wat tot tegenwerking van Maurice leidt en Ed tussen twee vuren zet. Joel is gefrustreerd nu al twee weken geen enkele Ciceliaan zich in zijn dokterspraktijk meldde.

51. Duets
Na een gezamenlijke trip wisselen Maggie en Mike een eerste kus uit. Ed krijgt bezoek van zijn voor anderen onzichtbare sjamaan. De man zegt Eds vader opgespoord te hebben. Een blinde pianostemmer dringt zich op aan Holling. Die durft niets in te brengen tegen de tactloosheid van zijn gast uit vrees dat het als kritiek op zijn handicap geïnterpreteerd zou worden.

52. Grosse Point, 48230
Maggie wil dat Joel haar als 'vriendje' vergezelt naar haar ouderlijk huis in Detroit, waar haar grootmoeder haar 80ste verjaardag viert. Joel reageert negatief, tot Maggie hem omkoopt met tickets voor een basketbalwedstrijd. In Detroit aangekomen verloopt het feestje echter niet over rozen, want grootmoeder weigert de badkamer te verlaten, een ex-liefje van Maggie zoekt hommeles met Joel en Maggies schoonzus wil scheiden van haar broer.

53. Learning Curve
Holling wil Shelly verrassen door zijn eindexamen van de humaniora alsnog af te leggen. Maar of hij zal slagen is niet zeker. Zijn lerares raakt in een dispuut met Maggie over vrouwelijke gevechtspiloten. En Joel is doodongerust wanneer Marilyn in haar eentje op vakantie gaat naar Seatlle.

54. Ill Wind
Nadat Maggie Joel een gebroken neus heeft geslagen, vechten de twee een bittere vete uit, met een onverwachte resolutie. Chris redt Maurice van een dodelijke val, maar weigert hardnekkig iedere beloning. Eds vragen over manieren om te sterven doet vermoedens van nakende zelfmoord rijzen. En een passerende schaapherder stelt zich vragen over het nut van zijn carrière.



55. Love's Labour Mislaid
Maggie onderdrukt het feit dat ze met Joel heft geslapen: de seks is volledig uit haar geheugen verdwenen. Holling en Ruth-Anne trekken de natuur in, op zoek naar een zeldzame mees die gesignaleerd is. Ed wordt uitgehuwelijkt aan een nichtje van oom Anku. Zij heeft echter al een vriendje.

56. Northern Lights
Joel gaat in staking wanneer zijn wettelijke 14 dagen vakantie hem ontzegd worden. Gans Cicely daagt hem echter voor het gerecht wegens contractbreuk. Chris' jaarlijkse innovatieve skulptuur gaat niet zo vlot vooruit als anders. Maurice kijkt ineens heel anders tegen een landloper aan als die een ex-marinier blijkt te zijn. En Maggie wil met Mike onder de lakens duiken, maar heeft schrik dat hij dan ten prooi zal vallen aan haar vloek.

57. Family Feud
Een totempaal voor Marilyns familie rakelt een decennia oude vete tussen de clan van de Raven en de Beren op. Shelly hallucineert: ze ziet overal dansers opduiken. Indianendokter Leonard beweert dat een trouwpartij met Holling de hallucinaties zal verdrijven. Joel en Maggie zoeken een begrip dat hun ongewone houding t.o.v. elkaar kan uitdrukken.

58. Homesick
Shelly geeft Hollings slaapkamer een make-over, maar het resultaat is niet naar Hollings wens. Maggie steekt een pluim op haar hoed als de allergieën van Mike als sneeuw voor de zon verdwijnen. Zijn beslissing om in Siberië voor Greenpeace te gaan werken, kan ze echter moeilijk slikken. Maurice laat zijn ouderlijk huis overbrengen naar Cicely. Het gebouw roept oude herinneringen op.

59. The Big Feast
Maurice houdt een gigantisch banket om de 25ste verjaardag van radiostation KBHR te vieren. Gans Cicely is welkom, alleen Joel vond geen uitnodiging in de post. Shelly breekt een peperdure wijnfles en hoopt dat een vervanging van de inhoud niet zal opvallen. Adam en Eve passeren in Cicely. Adam bemoeit zich meteen met het feestmaal, terwijl Eve als de dood is dat hun pasgeboren baby een ziekte zal opdoen.

60. Kaddish, For Uncle Manny
Joels ooms sterft. Omdat hij niet op de begrafenis kan zijn wil hij de kaddisj in Cicely opzeggen. Maar daarvoor moeten er eerst tien andere joden gevonden worden. En dat is geen sinecure. Chris en Bernard willen een oude vete tussen Millers en Stevens met de vuisten beslechten. Marilyn kiest Holling uit als haar nieuwe danspartner.

61. Mud and Blood
Maurice laat een varken overkomen om naar truffels te zoeken. Chris sluit meteen vriendschap met het logge dier. Joel wordt geplaagd door de jaarlijkse toevloed van lentemuggen. Holling voelt de behoefte om zaadjes te planten en gaat aan de slag op een boerderij. Maggies vernieuwde, positieve kijk op het leven, bezorgen haar helende gaven.

62. Sleeping With The Enemy
Maurice's Koreaanse zoon Duk-Won komt toestemming vragen om te huwen. Als zijn verloofde de dochter van een Noord-Vietnamese ex-kolonel blijkt, plaatst dat Maurice voor een dilemma. Holling weet met zichzelf geen blijf nu Shelly hem seks ontzegt tijdens haar zwangerschap. Ed wil filmklassieker The Prisoner of Zenda dubben in het Tlingit, een met uitsterven bedreigde Indianentaal.

63. Old Tree
Vicki, de oudste boom van Cicely, is stervende. Joel moet een diagnose stellen en het al dan niet kappen van de boom aanbevelen. Maggie tracht vriendelijk te zijn tegen de dokter, maar brengt hem hierdoor lichamelijke schade toe. Chris schaft zich een headset aan, zodat zijn uitzendingen niet langer aan de radiostudio gebonden zijn. En Shelly praat niet meer, ze kan alleen nog maar in melodieuze liedjes converseren.



BEELD EN GELUID
De goede beeldkwaliteit van het derde seizoen wordt in episodes 39 t/m 63 geëvenaard. Scherpte en contrast kunnen dan niet opboksen tegen nagelnieuwe transfers van recente blockbusters, maar voor een vijftien jaar oude tv-reeks, ziet het beeld er meer dan behoorlijk uit. Grain en enkele digitale artefacten zijn echter onvermijdbaar. Het geluid bestaat uit een stereotrack die steeds helder klinkt, de dialogen uitstekend weergeeft en de verschillende geluidselementen tot een aangenaam geheel smeedt.

EXTRA'S
Net zoals de voorgaande seizoenen bevat deze boxset als een resem Deleted and Extended Scenes als extra, gelijkwaardig over de schijven verspreid. Disc 1 vormt jammer genoeg de uitzondering, zodat geknipte scènes uit aflevering 39 t/m 43 afwezig blijven. De laatste schijf bevat bovendien twee amusante Gag Reels (7 min. elk) en drie Promo’s (1 min. het stuk), inclusief outtakes.

CONCLUSIE
Het vierde seizoen van Northern Exposure pikt de draad op waar het vorige eindigde. De episodes staan nog steeds bol van de inventiviteit, doen je vaak grinniken, stralen grootse charme uit en profiteren van het uitmuntende talent van het schrijvers- regie en acteerteam achter de reeks. Samen met seizoen 3 is dit een van de hoogtepunten van de Amerikaanse televisie van de voorbije twee decennia. Beeld en geluid kunnen bovendien op een goedkeurend gegrom rekenen en de uitgebreide selectie verwijderde scènes en bloopers vormen een leuke extra.