FILM
In zijn derde langspeelfilm voert de Deens regisseur Anders Thomas Jensen de toeschouwer mee naar het Deense platteland, naar een parochiekerk met bijgebouwen in strakke Scandinavische stijl uit de vijftiende eeuw, wit geschilderd en met in de boomgaard een prachtige appelaar. Wanneer Adam Pederson (Ulrich Thomsen), ex-gevangene, neonazi en skinhead, er arriveert voor een portie verplichte gemeenschapsdienst, stelt hij zich als doel om een appeltaart te bakken. Dominee Ivan (Mads Mikkelsen), gewend aan de vreemde ideeën van zijn gasten, ziet in het idee geen graten en stelt Adam aan als bewaker van de appelboom want de appels zijn nog groen en hebben nog een paar weken nodig, tot in september, dan kan Adam aan de slag met zijn taart.



Anders Thomas Jensen kiest voor Adam's Apples een al even geïsoleerd decor als voor zijn eerdere films Flickering Lights en The Green Butchers, een wereld die alle visuele kenmerken heeft van de werkelijkheid, maar die net zoals een theaterstuk wordt bepaald door de begrenzingen van plaats en ruimte. Het biedt de regisseur vergelijkbare mogelijkheden qua dialogen en handelingen, zonder dat de toeschouwer meteen in de gaten heeft dat hij is binnengetreden in een unieke biotoop waar niets is wat het lijkt en waar de grenzen van het acceptabele en logische grondig zijn verlegd. Jensens initiële trucje is een parel: Adam stapt uit de lijnbus, kijkt ongeïnteresseerd en doelloos om zich heen, pakt het zakmes in zijn broekzak en maakt een flinke kras in het lakwerk van de vertrekkende bus. Z'n norse blik, de tatoeage op zijn linkeronderarm en z'n kale kop vertellen de rest: Adam is geen brave jongen. Dan arriveert dominee Ivan, een beetje zenuwachtig en zich excuserend omdat hij te laat op de afspraak is, een praatvaar die wil handjes schudden en Adams tas pakken, maar die weert de dominee haast brutaal af. Daarmee zijn de posities bepaald en de toon gezet, voorzichtig, maar met een niet mis te verstaan gevoel van ongemak en gêne.

In de domineewoning leert Adam z'n beide lotgenoten kennen, de modderdikke Gunnar (Nikolas Bro), een ex-tennisspeler die na een afgekeurde bal het circuit vaarwel heeft gezegd en aan de drank is geraakt en Khalid (Ali Kazim), een ex-gevangene, veroordeeld wegens het beroven van Statoilbenzinestations, uit wraak wegens discriminatie, zoals hij zelf beweert. Tot Adams verbazing kunnen beiden vrijelijk en openlijk hun gang gaan, Gunnar met six-packs bier en Khalid met zijn gewapende nachtelijke uitstapjes en kijkt de dominee, te pas en te onpas vermanende opmerking en verwijzing naar Satan makend, werkloos toe. Als het hem te veel wordt, trekt Adam zich terug op zijn kamer waar de bijbel die de dominee er heeft achtergelaten steevast op de grond terechtkomt als de deur met een zucht dichtvalt. Het duurt even voor Adam in de gaten heeft dat het boek telkenmale op dezelfde pagina openligt: het Boek van Job.

Met de appelboom gaat het inmiddels niet echt goed: er is een vlucht kraaien gearriveerd die de rijpende vruchten aanpikt. Niets schijnt te helpen om de diertjes op andere gedachten te brengen, zelfs de vogelschrik niet die Adam met behulp van een houten crucifix en stro onder de boom heeft neergezet. In de keuken brandt hij zich aan de kookplaat die Gunnar aan heeft laten staan en dominee Ivan wijst Adam er tijdens een ernstig gesprek op dat het de duivel is die toeslaat: Satan wil niet dat hij die appeltaart bakt. Het was de duivel niet, zegt Adam, het was die vetzak die ze vergat af te zetten. De dominee ontsteekt in één van zijn waanzinnige preken en Adam besluit z'n kompanen van de neonazibende te bellen voor een revolver: er moet een eind komen aan al dat gezeur over de duivel. Als ie de dag nadien met z'n revolver bij de appelboom staat, is de dominee helemaal niet verbaasd wapens in de buurt van zijn kerk te zien. Als dat de oplossing is, dan doe ik het wel, zegt Khalid en hij schiet in één beweging de kraaien uit de boom, waarbij hij toevallig ook Gunnars witte poes, Lambert, doodschiet die eerder in de boom was gezet om de kraaien te vangen. Ze is dood, zegt Gunnar jammerend. Ach nee, zegt Ivan, het was een oude kat. Ze viel toevallig uit de boom net toen het schot afging…



De inktzwarte humor, het tomeloze sarcasme, de bizarre plotwendingen, de onwaarschijnlijke verzinsels, de grappige situaties en de aandoenlijke personages maken van Adam's Appels een bitterzoet sprookje waarbij de maffe, grappige en surrealistische situaties de parabels zijn die de verborgen thematiek van Anders Thomas Jensen moeten illustreren. De draadjes van Jensens bedoelingen komen samen in het personage Ivan, een man die alle toevalligheden moeiteloos in de schoenen van Satan schuift, maar die de plotse dood van zijn moeder en de zelfmoord van zijn vrouw na de geboorte van hun totaal gehandicapte zoontje, heeft verdrongen. Bovendien is Ivan terminaal wegens een ernstige aandoening en daar kan zelfs Anders Thomas Jensen nog maar weinig aan veranderen, tenzij hij een beroep zou doen op een deus ex machina, wat in deze film probleemloos tot de mogelijkheden behoort. Adam's Apples is ondanks zijn sarcastische en ironiserende toon en z'n meer dan realistische kadrering een malle komedie met een rijke stroom gevoelige en emotionele karakters die tegelijk intrigeren, aantrekken en afstoten op de tonen van de Bee Gees, die als nooit te voren tot de verbeelding spreken.

BEELD EN GELUID
Adam's Apples heeft net zoals zijn voorgangers iets heel erg Scandinavisch, nl. de inrichting van het decor, zelfs als het de natuur betreft. Dat hoeft niemand te verbazen, want zelfs de appelboom is speciaal voor de film geconcipieerd en met een tractor annex kraanwagen ter plaatse neergezet zodat de appels er net zo uitzien als in Sneeuwwitje, groen en rood, met fotogenieke wormpjes die zich naar buiten wurmen wanneer de boom door een zoveelste tegenslag wordt getroffen. Heel apart ook voor een Deense film: weinig regen en veel zonneschijn, overdadig veel zon zelfs zodat het strakke en kale landschap met zijn al even strakke gebouwen eruit ziet als een plaatje in een toeristische brochure. Jensen hanteert een breed kleurenpalet in Adam’s Appels, voor het eerst, want zijn vorige films gingen grotendeels schuil onder grauwe en metaalblauwe kleuren. Dat blauw komt terug in de steriele ziekenhuiskamer die even goed een slachthuis had kunnen zijn. De transfer is helemaal in orde, zonder ongerechtigheden of vuiltjes, zoals we dat gewoon zijn van Filmfreakreleases. De Bee Gees trekken alle aandacht naar zich toe. In deze dialooggestuurde film krijgt het geluid sowieso een ondergeschikte rol toegewezen met ruimte voor wat dreigende tonen die het goed doen in de surround.



EXTRA'S
Net zoals bij de vorige Jensenfilms worden we op deze dvd verwend met een interessante Making Of waaraan bijzondere aandacht is besteed en die dus zinvolle informatie bevat, een aantal Weggelaten Scènes, met minstens twee fragmenten die de film niet hebben gehaald terwijl ze essentiële informatie bevatten over een aantal belangwekkende zijdelingse ontwikkelingen. Er is ook nog de Originele Bioscooptrailer.

CONCLUSIE
In Adam's Apples bouwt Anders Thomas Jensen gestaag voort aan z'n zeer aparte en originele Deense universum van rare typetjes in heel bijzondere omstandigheden. Of hij de truc nog een vierde en vijfde keer kan herhalen is een open vraag, maar driemaal is scheepsrecht en dus is er voor deze film nog niets aan de hand, zij het dat dominee Ivan wel heel dicht in de buurt komt van slager Svend. Voor de rest is dit een wonderlijke vertelling die de liefhebbers niet zal ontgoochelen: een beetje geweld, een beetje bloed, een beetje animositeit en onbegrip, redelijk wat reden tot hilariteit en dus munitie voor de lachspieren, een formidabele Ulrich Thomson als Adam en een uitstekende Mads Mikkelsen (Casino Royale, 2006) als dominee Ivan.