FILM
Rechter Claude Frollo (Tony Jay) wil de stad Parijs zuiveren van het kwaad, en de zigeuners zijn zijn geliefde doelwit. Wanneer hij in zijn overijver een jonge zigeunerin van een trap laat vallen, en de vrouw een vreselijk mismaakt kind bleek te dragen, wil Frollo hem zich van het onfrisse zaakje ontdoen en het kind in een waterput gooien. De aartsbisschop heeft echter de zaak voor zijn ogen zien gebeuren, en hij verplicht Frollo moreel om toch tenminste het kind te onderhouden. Frollo sluit hem op in de toren, waar hij, als hij ouder zal zijn, de klokken kan luiden, en noemt hem Quasimodo, de half gevormde. Quasimodo (Tom Hulce) leeft een eenzaam leven, waar zelfs zijn drie vriendjes-waterspuwers hem niet gelukkig kunnen maken. Tijdens het carnaval waagt de mismaakte bultenaar zich naar beneden, in de waan verkerend dat zijn misvorming zal aanzien worden als een carnavalsmasker. De zaken lopen wat uit de hand: Quasimodo wordt achtereenvolgens tot Zot van het Jaar gekroond en dan door het publiek bespot, nadat de zigeunerin Esmeralda (Demi Moore) hem op het podium heeft gesleept. Esmeralda's vrijpostige houding is een doorn in het oog van Frollo, die langs de andere kant een ziekelijke begeerte voor haar koestert. Quasimodo kan haar kerkasiel verlenen, en wanneer Esmeralda door Quasimodo weer naar buiten, voorbij de wachters wordt geloodsd, ontlaadt Frollo's woede zich in alle hevigheid. Hij beveelt zijn nieuwe kapitein, Phoebus (Kevin Kline) om de stad te zuiveren van zigeuners, en niets of niemand te ontzien om hem Esmeralda te brengen. Phoebus weigert om onschuldige burgers te executeren, en wordt zelf geroyeerd. Door een list van Frollo verraden Phoebus en Quasimodo per ongeluk de locatie van het Hof der Wonderen, waar Esmeralda zich schuilhoudt, en ze wordt, na een laatste poging van Frollo om haar tot de zijne te maken, tot de brandstapel veroordeeld.


Alhoewel dit zeker één van de betere Disney's is, doet The Hunchback of Notre Dame absoluut geen recht aan het oorspronkelijke boek van Victor Hugo. Begrijp ons niet verkeerd: het is geen slechte film, maar heeft weinig of niets meer te maken met Hugo's oeuvre, behalve dan de toevallige overeenkomst van enkele namen. Dit is een klassieke Disney-productie, in die zin dat alle clichés die bij een dergelijke prent horen, voor deze film waar zijn in het kwadraat: drie zingende en soms te irritante sidekicks en toch wel iets te veel liedjes om bij momenten nog serieus over te komen. De thema's uit het verhaal, zoals seksuele frustratie en Esmeralda's afwijzen van Quasimodo en haar liefde voor Phoebus, hadden misschien toch een iets serieuzere aanpak verdiend. Sommige scènes zijn voor de allerkleinste kinderen toch minder geschikt, zoals het roemloze einde van Frollo. Deze prent paste overigens naadloos in de pogingen van de Disney-studio's om voorzichtig meer volwassen elementen in hun films te introduceren. De vele wervelende carnavalscènes en de impressionante animatie van het kathedraalgebouw zijn technisch nagenoeg perfect, en de casting is zoals bij de meeste Disney's weer voortreffelijk uitgekiend, met vooral een opvallende rol voor Tom "Amadeus" Hulce als de vreselijk lelijke maar hypergevoelige en mensenschuwe Quasimodo. Het mooiste aan de film zijn wel de massascènes, zoals de woedende menigte die op het einde van de film de kathedraal bestormt, of de duizenden feestvierders op het Feest van de Zotten.

BEELD EN GELUID
Beeld en geluid zijn beiden weer van vrij goede maar niet van superieure kwaliteit, en zoals bij alle Disney's zien de kleuren er ronduit prachtig uit. Er is tijdens de wervelende en bewegings-intensieve carnavalscènes opvallend weinig interlacing aanwezig, wat op zijn minst aangeeft dat ze de technische kant van de zaak goed hebben overdacht. Wat soms wel irriteert, is het feit dat nergens de bewegingen echt vloeiend te noemen zijn (kijk bijvoorbeeld maar eens goed naar de windmolen) - maar dat is een ziekte waar animatiefilms raar of zelden echt geen last van hebben. Over het geluid blijven we ons verbazen dat de Nederlandse dubbing bij Disney steevast wél een 5.1-spoor krijgt en het Vlaamse slechts een 2.0-spoor. De echte Disney-fan prefereert natuurlijk de originele Engelse 5.1-klankband, en die klinkt zeer harmonieus met veel gebruik van de ruimtelijke mogelijkheden van Dolby Digital, waarbij een perfecte balans tussen dialoog en achtergrondrumoer nooit uit het oog verloren wordt.


EXTRA'S
Uiteraard begint ook deze disc, net als alle andere Disney-discs met een verplichte reeks cross-promotionele trailers. Wanneer gaan ze het daar eindelijk eens leren om die er alleen als extra optie op te zetten? We leven niet meer in het videotijdperk. Wat niet zo fraai is, is het schokkende menubeeld, waarbij uit de mist de kathedraal van Notre Dame opdoemt. Voor de rest zijn de extra's wat dun gezaaid, maar daarom niet slecht; alleen moet je weer kiezen tussen Nederlands overdubd, wat niet te bekijken of alleszins niet te beluisteren is, en de originele versie, waar weer niet alles ondertiteld is. De sectie "The Making Of" bevat zes kortere filmpjes, waarin onder meer het idee van de verfilming van het boek wordt aangebracht, enkele zeer premature en partiële test screenings worden getoond, en een scène wordt geanalyseerd in vier verschillende stadia van afwerking. Niets wat we niet al elders gezien hebben, maar het blijft natuurlijk leuk om kijken. Hetzelfde kan gezegd worden van de multi language-video, waarin een liedje wordt gezongen in de verschillende talen waarin de film gemaakt is. Dit hadden we al eens gezien bij films als Anastasia en The Prince Of Egypt, maar het blijft toch altijd wel weer leuk. Interessant is een verwijderde scène, een langere versie van God Help The Outcasts voorzien van commentaar van de makers, maar feitelijk een collage van storyboards met de originele test-soundtrack. En tot slot is er weer het inmiddels klassiek geworden interactief spelletje, wat je meestal na een paar keer beu bent.

CONCLUSIE
The Hunchback of Notre Dame is een zeer klassieke Disneyfilm, met alle vertrouwde ingrediënten: liedjes, een lach en een traan en vooral superieure animatie. Weer een mooie aanvulling op je collectie, terwijl je collectie videobanden langzaam afsterft...