FILM
Anne Elliot (Sally Hawkins), dochter van een adellijk Engels geslacht, is op haar zevenentwintigste nog altijd niet getrouwd. Ze is een buitenbeentje in alle opzichten want ze is volgens haar omgeving niet alleen op weg om een oude vrijster te worden, men is ook op de hoogte van haar scherpzinnigheid op allerlei terreinen en haar sterk ontwikkelde intelligentie waarmee ze zich onderscheid van haar leeftijdgenoten. Maar als niet getrouwde vrouw staat ze in haar milieu onderaan de sociale ladder: ze mag voor gezelschapsdame spelen en kinderoppas. In het normale sociale leven van de rich & famous wordt ze geacht haar mond te houden en discreet op de achtergrond te blijven. Voor haar dus geen weelderige en luxueuze avondkledij. Anne Elliot kleedt zich sober en onopvallend en ze went stilaan aan het idee dat ze voor altijd vrijgezel zal blijven. Acht jaar geleden werd ze verliefd op de aantrekkelijk zeemachtofficier Frederick Wentworth (Rupert Penry-Jones), maar de jonge kerel was arm en dus geen partij voor een artistocrate en Lady Russell (Alice Krige), Anne’s buurvrouw en vriendin, raadde haar af om z’n huwelijksaanzoek te accepteren. Sindsdien heeft ze elke nieuwe kandidaat afgewezen. Ondertussen heeft haar vader Sir Walter Elliot (Anthony Head) af te rekenen met financiële problemen, want hij lette na de dood van z’n echtgenote niet meer op de kleintjes. Om een faillissement te vermijden is hij verplicht Kellynch Hall, het riante familiebuitenhuis in Somerset, te verhuren aan admiraal Croft (Peter Wight) en tegelijk zijn uitgaven te saneren. Sir Walter, zijn dochter Elisabeth (Julia Davis) en zijn minnares Mrs. Clay (Mary Stockley) zoeken hun toevlucht in het mondaine Bath en Anne brengt een bezoek aan haar ziekelijke jongere zus Mary (Amanda Hale), haar echtgenoot Charles Musgrove (Sam Hazeldine) en hun beide tieners Louisa en Henrietta. De komst van admiraal Croft en zijn echtgenote Mrs Croft (Marion Bailey) bezorgt Anne een schok wanneer blijkt dat Mrs. Crofts jongere broer, wie anders dan Frederick Wentworth, ondertussen gefortuneerd, ook op Kellynch Hall zijn intrek neemt.



Wie het werk van Jane Austen kent weet uiteraard welke richting het verhaal zal uitgaan: de oude vrijster is ondanks de afwijzing van het huwelijksaanzoek acht jaar geleden altijd verliefd gebleven op de goeduitziende marineofficier en het weerzien rijt oude wonden open. Frederick Wentworth, inmiddels met stip op de lijst van de gegeerde vrijgezellen, moet tot zijn verbazing vaststellen dat zijn gevoelens voor de adellijke jonkvrouw niet zijn afgenomen ondanks de wrok die hij jegens haar koestert. Maar beide jongelieden kunnen elkaar moeilijk bereiken: de conventies in het begin van de 19de eeuw zijn erg strikt wat de omgang van mannen en vrouwen betreft en de etiquette van beleefdheid en vormelijkheid laat een ongedwongen en open gesprek niet toe. Frederick heeft zijn handen vol met de dochters van Anne’s oudere zus, Louisa en Harrietta, beiden naarstig op zoek naar een goede partij en Anne wordt benaderd door haar neef William die zijn bedoelingen evenmin onder stoelen of banken stopt. Komt het er voor regisseur Adrian Shergold dus op aan om de misverstanden op te ruimen en de voormalige geliefden opnieuw bij elkaar te brengen. Want daar gaat het over in de boeken van Jane Austen die zelf ooit een huwelijksaanzoek onder geheimzinnige omstandigheden afwees en voor de rest van haar leven alleen bleef.

Persuasion is een volwaardig kostuumdrama dat zich afspeelt in het begin van de 19de eeuw na de oorlog tegen Frankrijk en de val van Napoleon. De Britse adel beleeft hoogdagen en bij gebrek aan moderne communicatiemiddelen spelen de sociale contacten zich af in rijkversierde salons ten huize van degenen die het zich kunnen permitteren. Er wordt gepraat over kunst en politiek, er wordt muziek gemaakt en beluisterd en jonge aristocratische tieners krijgen er de kans om elkaar te leren kennen en er zich binnen de strikte regels van de etiquette te amuseren en te flirten. Anne Elliot voelt er zich niet op haar plaats. Ze is te oud voor dit soort spelletjes. Ze houdt zich afzijdig en verschijnt er meestal in het gezelschap van Lady Russell. In de salons doen de recente schandaaltjes en roddels de ronde en wie op de hoogte wil zijn moet dus regelmatig acte de présence geven. Ook Frederick Wentworth verschijnt op de feestjes, in het gezelschap van zijn zuster en admiraal Croft. Alle ogen zijn op hem gericht, want zijn omgang met Louisa (Jennifer Higham) en Henrietta (Rosamund Stephen) trekt uiteraard alle aandacht. Wentworth is evenwel een stille man die zich in het mondaine gezelschap nauwelijks op zijn gemak voelt. Net als Anne Elliot is hij een beetje een vreemde eend in de bijt. Omdat het gezelschap vooral met zichzelf en de uitgelaten jonge dames bezig is, merkt niemand de spanning tussen Anne en Frederick op, zelfs Mrs. Croft niet, die beweert haar jongere broertje heel erg goed te kennen.

Wanneer Anne Elliot klaar is met haar taak als ziekenzuster en gezelschapsdame bij haar zusje Mary blijft er niets anders over dan af te reizen naar Bath, naar het huis van haar vader. Wentworth ziet haar met lede ogen vertrekken, maar hij krijgt het hoge woord er voorlopig niet uit, bang voor een tweede afwijzing. Ten einde raad besluit hij om de admiraal en zijn vrouw te vergezellen naar Bath in de hoop Anne Elliot opnieuw te ontmoeten en de geruchten over zijn aanstaande huwelijk met Louisa Musgrove de kop in te drukken. Maar Jane Austen zou Jane Austen niet zijn indien ze zou nalaten een nieuwe valkuil voor haar gefrustreerde hoofdpersonage te graven: tijdens een toevallige ontmoeting in Bath stelt Frederick vast dat hij te laat komt, want William Elliot is op het vrijerspad en Anne Elliot lijkt hem meer dan aardig te vinden.



Roddels, intriges, koppelarij en schone schijn daar gaat het over in Persuasion, niet de bekendste en populairste roman van Jane Austen, maar beslist degene waarin ze het best de smalle kantjes van de Britse adel uit het begin van de 19de eeuw beschrijft en in beeld brengt. Aanzien, een goed huwelijk en geld zijn de basisingrediënten van de gesprekken en wie daar niet mee bezig is veroordeelt zichzelf tot een leven in de rand. Dat geldt voor Anne Elliot, maar evenzeer voor de niet zo sociaalvaardige Frederick Wentworth en beide hoofdfiguren zijn heel lang nevenfiguren in hun eigen liefdesverhaal. Dat wordt vooral gedomineerd door degenen die mondig zijn en een zekere status hebben. Zij bepalen de gespreksonderwerpen, zij staan in het zonnetje en zij bepalen de hiërarchie. Anne Elliot en Frederick Wenworth zijn in dit verhaal muurbloemetjes die voornamelijk toegesproken worden en zelf weinig aan het woord komen. Ze worden in beslag genomen door een opdringerig gezelschap en kunnen zelf nauwelijks hun contacten en gesprekspartners kiezen zonder een schandaal uit te lokken of roddels op gang te brengen. Bovendien behoort Frederick Wenworth uiteraard diep gekwetst te zijn door de afwijzing van zijn aanzoek, maar gelukkig is dat acht jaar voordien eerder discreet en in stilte verlopen en is het nauwelijks bekend in zijn omgeving.

Regisseur Adrian Shergold neemt risico’s bij de verfilming van Persuasion. Zijn figuren zijn niet per se mooie mannen en vrouwen en hun karakters zijn ook niet per se aantrekkelijk. Anne Elliot is geen stoeipoes, noch een droomprinses, maar eerder een zakelijk geklede jonge vrouw, verzorgd en netjes, een kleine beetje een oude vrijster al. Frederick Wenworth is de echte held in dit verhaal, de mooie jongen, de halfgod à la Colin Firth ofte Mr. Darcy uit Pride And Prejudice ***LINK*** (1993). Bovendien bouwt Shergold ook nauwelijks hoopgevende cliffhangers in omtrent de relatie tussen Anne en Frederick, maar sleept hij het verdriet van zijn vrouwelijke hoofdfiguur ruim 90 minuten lang mee. Van romantiek is er dus weinig of geen sprake, wel van emotie, te over zelfs, maar dan van het type dat de toeschouwer doet nagelbijten uit frustratie eerder dan als gevolg van de idyllische spanning. Adrian Shergold neemt de camera vaak op de schouder en vergroot de emoties op de gezichten van zijn hoofdpersonages uit: wat ze niet gezegd krijgen door omstandigheden, toont hij aan de hand van de blik in hun ogen en de nauwelijks merkbare trekjes om hun mond. Op het einde van de film laat hij Anne Elliot rennen voor haar geluk, een procédé dat in dit soort romantische drama’s nooit eerder is getoond. Het is even wennen, maar het zorgt voor spanning en emotie waardoor het boeket aan het einde van de film zoveel mooier is.

BEELD EN GELUID
Het prachtige landschap van Somerset, de grauwe lucht boven Bath bij stormweer, de rijkelijk gedecoreerde interieurs van de upper class, de feestbanketten en de weelderige toiletten geven regisseur Adrian Shergold overvloedige mogelijkheden om met het licht te spelen en een gevarieerd palet van kleuren en tinten te gebruiken om zijn verfilming een intense uitstraling te geven. Hij laat dan ook niets onverlet om de pracht en de praal van het milieu in beeld te brengen met veel wit en beige in jurken en hoedjes, groen en grauw voor de omgeving en bruin en zwart voor de kleding van de heren van stand. De gebruikte master is vrij van vuiltjes en storende ongerechtigheden met een zacht zwart-witcontrast en heel veel details, ook in de donkere scènes.
Het geluid staat in een 5.1-versie en dat leidt tot mooie effecten in de kwebbelscènes met grote groepen personages. De muziek is rustig, soms lichtvoetig, dan weer dramatisch, maar meestal onopvallend aanwezig want Persuasion is vooral een dialooggestuurde film.



EXTRA’S
De dvd bevat geen extra’s.

CONCLUSIE
Persuasion is net zoals Pride And Prejudice, Sense And Sensibility, Emma, Northanger Abbey en Mansfield Park een topper uit het oeuvre van de vroeg 19de eeuwse Britse schrijfster Jane Austen. Haar naam wordt in één adem genoemd met Charles Dickens, de gezusters Brontë en Thomas Hardy. In haar werk gaat de aandacht naar het lot van de jonge aristocratische vrouwen uit het begin van de 19de eeuw dat ze als geen ander met trefzekerheid beschrijft en dat medebepalend is voor het beeld dat we vandaag over die periode hebben. Persuasion is het opwindende verhaal over een jonge vrouw die verliefd is op de man die ze ooit als 19-jarige onder druk van haar milieu afwees maar die ze niet kan vergeten. Nu ze hem opnieuw ontmoet onder andere omstandigheden moet ze toezien hoe veel jongere en aantrekkelijke vrouwen zich voor zijn voeten werpen. Jane Austen maakt er een spannend en meeslepend verhaal van dat romantische zielen beslist niet mogen missen.