Deze film maakt deel uit van de tiendelige Chaplin Collectie, waartoe ook nog The Kid, A Woman Of Paris, The Gold Rush, The Circus, The Great Dictator, Modern Times, Monsieur Verdoux, A King In New York en City Lights behoren.

FILM
In de laatste film die Charles Chaplin op Amerikaanse bodem maakte, kijkt de komiek zowel met een nostalgische blik terug op zijn eigen carrière als vooruit naar zijn schemerjaren. Chaplin speelt Calvero, een variétéartiest wiens hoogdagen al enkele jaren achter hem liggen. Wanneer hij de zelfmoord van de jonge danseres Terry voorkomt, zet de genereuze artiest zich ten volle in om haar talent met de wereld te delen. Hij zorgt ervoor dat ze gecast wordt in de hoofdrol van een prestigieuze balletproductie en krijgt zelf een kleine bijrol als clown. Maar Calvero neemt geen genoegen met kleine rollen. Hij is ervan overtuigd dat hij nog steeds kan schitteren, dat de ster van weleer nog altijd een publiek kan begeesteren. In de schaduw van een jongere generatie leven kan zijn gekrenkte ego niet aan en zelfs de oprechte liefde die Terry voor hem voelt, wijst hij af. Ook al voelt Calvero zich langzaam afglijden op de ladder van het succes, met zijn ongebreidelde optimisme hoopt hij nog één keer een volle zaal in lachen te doen uitbarsten.

Sommige commentatoren noemen Limelight een ijdele, zelfs arrogante film. Daar valt iets voor te zeggen aangezien Chaplin soms iets te nadrukkelijk het komische talent van zijn alter ego bewierookt. Anderzijds kan niemand ontkennen dat de Brit wellicht de grootste entertainer van de twintigste eeuw was en dat het portret dat hij schetst van Calvero dus louter accurate geschiedschrijving is. De komiek is trouwens niet bang de controversiële bladzijden van zijn leven te belichten, zoals zijn vele huwelijken, een drankverslaving en zijn voorkeur voor jongere vrouwen. In de terugblik op zijn carrière is Chaplin helaas niet beknopt. Hij lardeert vooral de eerste helft van de prent met droomsequenties waarin hij zijn grootste succes op de planken recreëert. De scènes zijn amusant maar hebben een nefaste invloed op het tempo. Als kijker wil je immers voornamelijk weten hoe de relatie tussen Calvero en Terry evolueert. Of de oude rot in het vak zijn jonge protégé naar de top kan brengen.



Eenmaal de film deze plot meer belicht, gaat de kwaliteit er met rasse schreden op vooruit. Je wordt meegesleurd door Calvero’s onbaatzuchtigheid en wilt zelfs geloven in de romantische idolatrie van Terry voor haar mecenas. Sentimentaliteit komt voortdurend om het hoekje kijken maar dat past deze keer perfect binnen het kader dat Chaplin voor ogen heeft. Andere aspecten van de prent zijn minder geslaagd en situeren zich grotendeels op het vlak van de cast. De hoofdrollen – Chaplin en Claire Bloom – worden met verve vertolkt maar in hun periferie valt een aantal ondermaatse prestaties te noteren. Dat geldt in de eerste plaats voor Nigel Bruce. De acteur bouwde zijn ganse carrière op hetzelfde eendimensionale karakter met de zachte stamelende stem. Dat werkte goed in een sublieme reeks Sherlock Holmesfilms, maar in Limelight valt Bruce genadeloos door de mand. Ook Chaplins zoon Sydney zet een saai en zielloos personage neer als een componist die verliefd is op Bloom. Klasbakken als Norman Lloyd en Marjorie Bennett verkommeren bovendien in onderontwikkelde bijrollen.

Op de technische kwaliteit van de film is echter nauwelijks iets aan te merken. In de studio’s van United Artists bouwden Chaplin en zijn art director een geloofwaardig Londen anno 1914-1915 na. Niet overdreven realistisch, maar consequent met wat voor realisme moest doorgaan in het studiosysteem van de jaren vijftig. In de beeldvoering beperkt de regisseur zich niet tot het standaardpakket van shot en tegenshot, maar durft hij ook dolly’s en kranen gebruiken. Als regisseur was Chaplin wellicht nooit beter dan in Limelight. Nooit ook oversteeg hij zo merkbaar de zelf opgelegde beperkingen van de stille film. Limelight is immers in de beeldvoering een talkie pur sang. Dé ultieme beloning voor Chaplins veelzijdigheid viel hem echter op muzikaal vlak te beurt. De beroemd geworden composities voor de film leverden hem zijn enige competitieve oscar op. Die ontving Chaplin echter pas in 1973, twintig jaar nadat Limelight in de Amerikaanse bioscopen had moeten spelen. De release werd omwille van Chaplins vermeende communistische sympathieën – en zijn daaropvolgende verbanning uit de Verenigde Staten – twee decennia uitgesteld.

Het beste bewaart Limelight voor het laatst, wanneer Calvero – geholpen door rijzende ster Terry – een benefietavond mag openen voor een volle zaal. De komische diversiteit die Chaplin in eerdere sequenties al tentoonspreidde, kent hier een fenomenale climax. Het punt dat de komiek met zijn film tracht te maken – dat men mensen met talent niet mag afschrijven omwille van hun leeftijd – komt dan ook subliem tot uiting in een tien minuten durend fragment dat ook nu nog op de lachspieren werkt. Het is historisch relevant dat Chaplin in de act het scherm deelt met Buster Keaton, voor de eerste en enige keer in hun beider carrière. Met hun verschillende stijlen vullen de twee grootste stille komieken elkaar perfect aan, zonder dat één van beiden de show steelt. Op die manier vertaalt Calvero’s generositeit zich ook in een groot respect van Chaplin voor de man die eens zijn bitterste rivaal was in het tijdperk van de nickleodeons.



BEELD EN GELUID
Krassen en andere beeldbeschadigingen werden met een minutieus proces haast allemaal weggewerkt, zodat de dvd ons een nagenoeg gave print kan presenteren. Helaas oogt het beeld te vaak te donker waardoor het contrast niet volledig tot zijn recht komt. Ook zien diverse sequenties er wat wazig uit. Niettemin is dit een zeer degelijke transfer, die echter geen superlatieven verdient. De soundtrack biedt de keuze uit het originele monospoor en een DD 5.1-remix. Brekend met mijn traditionele opvattingen zou ik het 5.1-spoor aanbevelen. Deze track is immers een gulden middenweg tussen de charme van mono en de meersporenaanpak van de moderne filmbeleving.

EXTRA'S
Er bestaat een Speciale Editie van Limelight waaraan een tweede schijf vol extra’s werd toegevoegd. Deze bespreking gaat echter over de uitgave met één disk, zoals die in de Charlie Chaplin Collectie zit, waarop geen bonussectie aanwezig is.

CONCLUSIE
Limelight is de laatste topper uit Charlie Chaplins carrière. Sentimentaliteit is weliswaar troef in de vertelling van een aan lager wal geraakte artiest en zijn jonge protégé, maar de film behoudt een opmerkelijke zin voor realisme. Beeld en geluid zijn respectievelijk degelijk en subliem, maar een bonussectie is niet aanwezig.