In 1957, bij de lancering van de eerste Russische Spoetnik, realiseerde zich niemand hoe satellieten ons leven voor altijd zouden veranderen. De eerste kunstmanen waren ontworpen om te spioneren. Het was de tijd van de Koude Oorlog tussen Oost en West en beide supermachten (Sovjetunie en U.S.A.) zagen elkaar als een bedreiging. Spionage via satellieten zou op termijn de spionageballonnen en –vliegtuigen vervangen. De eerste commerciële toepassing leverde Telstar in 1962 en de eerste satelliet voor transatlantische toepassingen (in een zgn. geostationaire baan) werd in 1964 in gebruik genomen.

 

Sindsdien zijn satellieten gemeengoed geworden en hebben ruim 20 landen kunstmanen voor allerlei toepassingen in een baan om de aarde gebracht. De meeste zijn communicatiesatellieten, maar ook weersatellieten en kunstmanen voor wetenschappelijk onderzoek van de aarde én de ruimte en uiteraard worden er nog voortdurend spionagesatellieten gelanceerd met steeds verfijndere snufjes aan boord, want moderne oorlogsvoering en terrorismebestrijding steunen grotendeels op waarnemingen vanuit de ruimte.

 

 

Satellieten zijn niet meer weg te denken uit ons leven van alledag. Het doorseinen van televisiebeelden uit de rest van de wereld, het volgen van gebeurtenissen aan de andere kant van de aardbol in real time, telefoonverbindingen, mobiele communicatie en gps-navigatie, ze zijn ondenkbaar zonder de Ogen in de Lucht die 24 uur op 24 uur klaar staan om de gevraagde informatie te leveren. Maar het jarenlang onafgebroken kijken levert wetenschappers ook bruikbare informatie over natuurfenomenen (overstromingen, aardbevingsgebieden, ontbossing, etc.) waardoor haarfijn kan worden bepaald waar veilig woonzones kunnen komen, waar vruchtbare gebieden liggen, hoe woestijnen zich uitbreiden, over welke afstanden en in welke richting zich bedreigde olifantenkuddes bewegen en hoe wordt voorkomen dat ze in conflict komen met mensen die in hun leefgebied zijn doorgedrongen. Vliegtuigen en schepen op de oceaan, ze zijn allemaal afhankelijk van het gps-systeem dat oorspronkelijk is ontwikkeld voor het Amerikaanse leger en dat gebruik maakt van 24 satellieten die voortdurend in een baan om de aarde cirkelen.

 

Eyes In The Sky is een documentaire waarin een beeld geschetst wordt van de commerciële toepassing van satellieten in het alledaagse leven van iedere burger, want globalisering heeft niet alleen te maken met het vrije verkeer van goederen en diensten, maar ook met de penetratie van technische en technologische mogelijkheden. Tijd en afstand spelen in het satelliettijdperk nog nauwelijks een rol, want draadloze communicatie ligt nu ook in het bereik van de meest afgelegen dorpen in de Amazone of op het Indiase platteland. En ook de handel maakt handig gebruik van de nieuwe mogelijkheden: in Texas wordt vee via een satellietveiling aan de man gebracht en de handelaren zien de runderen in real time via een camera die op een ranch in Florida of Montana is opgesteld. De dieren worden pas op transport gezet op het moment dat de deal is gesloten. Het spaart tijd, arbeid en dus kosten.


 

Het beeld is van uitstekende kwaliteit en uiteraard in kleur. De opnamen zijn scherp met een uitstekend zwartniveau en behoud van detail. Ongerechtigheden zijn afwezig. De soundtrack heeft een ondersteunende functie.

Eyes In The Sky is een interessante documentaire over satelliettoepassingen die ons leven grondig hebben veranderd. De film is in 1996 gemaakt en levert een portret van ontwikkelingen waarmee we vooral in de voorbije tien jaar op grote schaal kennis hebben gemaakt (mobiele telefoon en gps). De tijd staat evenwel niet stil en ondertussen is de evolutie gewoon doorgegaan. Wat er in de voorbije 15 jaar op het terrein van satelliettechnologie is bereikt, dat ziet u in deze documentaire niet. Dat is het enige minpuntje.