FILM
Lynch (One) neemt het bizarre karakter van de meeste films van David Lynch en voegt er nog een vleugje extra surrealisme aan toe. De als documentaire opgevatte film gunt namelijk een blik op het leven van de regisseur via een schijnbaar willekeurige opeenvolging van interviews, setopnames en veredelde homevideo's. Ook fragmenten van de betalende fansite davidlynch.com passeren de revue. Het bevreemdende is dat de prent geen moeite doet om een rode draad te ontwikkelen of te kiezen voor de meest interessante beelden van de periode van twee jaar waarin Lynch gevolgd werd. Lynch (One) lijkt dan ook louter bedoeld voor de die hard-fanaat die zich maar al te graag in nietszeggende pseudokunst laat onderdompelen, want de gemiddelde kijker zal aan deze film hoogstens hoofdpijn, slaap of door saaiheid opgewekte ergernis overhouden.

Waarom Lynch (One) zo'n faliekante mislukking blijkt, is niet moeilijk om te verklaren. Het laatste decennium heeft de regisseur namelijk zijn dédain voor traditioneel filmmaken niet onder stoelen of banken gestoken en dat blijkt ook uit deze 'documentaire', die z'n filosofie in de praktijk brengt. De cineast houdt zich bezig met schilderen, foto's nemen - in een van de weinige interessante delen waarin hij een verlaten Poolse fabriek bezoekt - en het toespreken van zijn onlinefans, maar meer komen we niet over hem te weten. Hij spuit weliswaar een aantal amusante anekdotes, maar omdat je al zodanig murw geslagen bent door de artyfartysfeer missen die impact. De filmmakers adapteren bovendien een afstandelijke houding, waarbij ze Lynch allesbehalve op de huid zitten, zodat ze wel registreren, maar niets zéggen over de filmer.

Het beeldmateriaal zelf is overigens ook erg wisselvallig van aard. Sommige stukken zijn in zwart-wit en bevatten nog een zekere artistieke waarde, andere delen daarentegen worden rechtstreeks van davidlynch.com overgeheveld en zijn zo wazig dat het moeilijk uit te maken is wat de kijker nu precies moet zien. In de opeenvolging van de beelden zit daarenboven geen enkele logica. De vertelling is niet chronologisch, niet gebonden aan een thema, niet aan een locatie, zelfs niet aan één persoon (Lynch lijkt geregeld slechts een bijzaak voor de makers). Het duurt dan ook niet lang eer de frustratie de bovenhand haalt.

Lynch (One) lijkt er dan ook niet zo zeer op gebrand om een blik te gunnen in het hoofd van David Lynch, maar eerder om de mythe die hij bewust omtrent zichzelf heeft gecreëerd in stand te houden. Ergens valt het wel te begrijpen: nu zijn laatste bekijkbare film al weer een decennium achter ons ligt, moet de cineast andere bronnen aanboren om zijn vreemdheid over de wereld te verspreiden. Blijkbaar zijn er genoeg gekken die daarvoor intekenen op een betalende site om Lynch aan ergerlijke artistieke egotripperij te zien doen. En met Lynch (One) hoopt de cineast wellicht diezelfde groep nog een centje lichter te maken. Méér dan een centje zelfs, want blijkbaar wachten ons ook nog Lynch 2 en LYNCHthree. Als dàt geen teken is van een nakende apocalyps!

BEELD EN GELUID
De variatie aan filmtechnieken vergoelijkt de belabberde beeldkwaliteit van deze dvd niet. Grain is ampel aanwezig, in de kleurensequenties vloeien de tinten als in een slechte aquarel over de lijntjes en hoe minder gezegd over scherpte en contrast, hoe beter. Ook de soundtrack lijdt onder de experimentele aanpak. De dialogen zijn (meestal) verstaanbaar, maar daarmee is dan ook alles gezegd.

EXTRA'S
De bonussectie van deze release is aardig gevuld, maar voegt al bij al weinig toe aan de hoofdfilm. Lodz is een fotomontage van foto's die Lynch in een Poolse fabriek nam. Twee artistieke featurettes, Blue Green (3 min.) en What's MySpace? (1 min.) zijn het bekijken nauwelijks waard. In Floor Sander (3 min.) vertelt Lynch een anekdote, terwijl in Work (8 min.) meer 'homemovies' van de regisseur aan het werk getoond worden. Daarnaast bevat de schijf een viertal Trailers en Teasers voor zowel Lynch (One) als Lynch 2 en LYNCHthree.

CONCLUSIE
Zelfs voor devote fans van de regisseur is Lynch (One) niet de makkelijkst te verteren kost. De film doet uitschijnen dat de artistieke nek van de cineast zo dik is geworden dat hij niets liever heeft dan het onderwerp te zijn van een artyfarty documentaire waarin zijn zonderlingheid als een religieuze cultus wordt vereerd. Beeld en geluid scoren op deze dvd ver onder de maat, terwijl de bonussectie redelijk uitgebreid is, maar artistiek volledig in de lijn van de hoofdfilm ligt.