FILM
Gangsterfilms proberen hun protagonist altijd een sympathiek kantje te geven. Logisch, want dat is de beste manier om de kijker in het verhaal te slepen. Ook The General portretteert zo'n sympathieke crimineel, maar met één cruciaal verschil: in deze film krijg je nooit het gevoel dat de aangename kantjes van Martin Cahill een verzinsel van de scenarist zijn. Je kan je best voorstellen dat deze man, die o.a. banken overviel en de grootste kunstroof uit de Ierse geschiedenis op zijn actief heeft, écht een soort moderne Robin Hood moet zijn geweest. Een Robin Hood die weliswaar stal van de rijken, maar de buit slechts verdeelde onder een selecte groep armen: hij en zijn bende.

De prent begint met het revolverschot dat Martin Cahill in 1994 het leven kostte en doet daarna een aantal essentiële passages uit zijn leven uit de doeken. Van zijn Noord-Ierse jeugd, toen hij aardappels en ander klein grut stal, tot de kunstroof die hem niet enkel de meest geviseerde man van het land maakte, maar hem ook in het vizier van het IRA bracht. Schrijver-regisseur John Boorman kiest niet voor één rode verhaaldraad, maar pikt interessante momenten uit Cahills leven en 'carrière' die vooral iets zeggen over de mens Martin Cahill. Als er dan toch een leitmotiv in The General zit, is het dat de protagonist zich vooral in criminele zaakjes mengt om zijn familie en vrienden een financieel zorgeloos leven te geven. Dat komt prachtig tot uiting in een scène, vroeg in de film en begeleid door muziek van Van Morrison, waarin Cahill speelgoed steelt uit een gegoed huishouden en vervolgens een speelgoedtreintje als cadeau dropt op de lakens van zijn slapende zoon. Heel even denkt de kijker zelfs dat misdadiger ook een nobel beroep kan zijn.

Die gedachte probeert Boorman de ganse film in het hoofd van zijn publiek te verankeren. Hij slaagt daar ook wonderwel in, hoewel het nooit helemaal duidelijk wordt of dat nu zijn verdienste is of die van Martin Cahill en zijn liederlijke leven. Wat er gedurende de twee uur allemaal qua anekdotes passeert is namelijk te mooi om waar te zijn. De gangster zoekt steevast het politiebureau op als hij een alibi nodig heeft voor een roof, organiseert een betoging onder het motto 'criminelen tegen drugs' en misleidt op poepsimpele wijze keer op keer zowel de pers als de Gardai (de Ierse politie). Slechts éénmaal krijgen we de duistere kant van Cahill te zien, als hij iemand van zijn bende christusgewijs aan een snookertafel nagelt. Het blijkt slechts een minimale smet op zijn sympathieke blazoen, zeker omdat de politie het spel al even smerig speelt door een stel fretten los te laten in de duiventil van het gezin Cahill. De tranen die de zoon om zijn geliefde beesten huilt en de troostende woorden van zijn vader, ze hameren er nogmaals de boodschap in dat familie op de eerste plaats komt voor deze misdadiger.

The General is gedraaid in kleur, maar John Boorman verkoos de film in zwart-wit in de zalen te brengen. Een geïnspireerde keuze, die de prent niet enkel een tijdloosheid geeft die kleur nooit had kunnen brengen, maar die ook de brug slaat naar de klassieke Warner-gangsterfilms uit de jaren dertig. Qua beeldvoering houdt de regisseur het bij ingetogen shots die nooit de aandacht op zich vestigen, maar die louter het verhaal dienen. Die stijl draagt bij tot het quasi documentaire karakter van de film en dus aan het realisme van de prent. De focus op een aantal anekdotes heeft wel het onaangename neveneffect dat de kijker zich niet altijd bewust is van hoeveel filmische tijd er verstrijkt tussen Cahills klim naar de misdaadtop en zijn onvermijdelijke val.

Gelukkig heeft Boorman één ijzer in het vuur dat de kleine minpuntjes meteen doet vergeten. Brendan Gleeson speelt als Martin Cahill de rol van zijn leven. De bijna verontschuldigende wijze waarop hij het personage gestalte geeft, is aandoenlijk. Hij loopt steeds lichtjes gebogen, de vingers strategisch over zijn gezicht gedrapeerd opdat toch maar niemand hem zou herkennen. Gleeson is zonder twijfel een van de beste acteurs van zijn generatie, die tegenwoordig vooral de show steelt als nevenpersonage in Hollywood blockbusters à la Harry Potter, maar meer kansen verdient als leading man, zoals The General ampel bewijst. Ook de rest van de cast zet zijn beste beentje voor, hoewel er weinig namen zijn die de kijker bekend in de oren zullen klinken. Enkel Jon Voight - herenigd met Boorman, 25 jaar na Deliverance - doet wellicht een belletje rinkelen. Hij trekt zich overigens goed uit de slag met een Iers accent als de politie-inspecteur die Cahill tracht te klissen.

Van films over sympathieke gangsters zijn er natuurlijk dertien in een dozijn. Dus waarom weet The General de clichés van het genre te doorbreken terwijl de plot en de personages diezelfde clichés toch grotendeels belichamen? Misschien is het de verbluffende rol van Brendan Gleeson. Of het feit dat je met je neus op het feit wordt gedrukt dat realiteit altijd straffer is dan wat de beste schrijver kan verzinnen. Volgens mij steekt The General echter boven andere moderne genrefilms uit omdat de prent in alles de outcast veruiterlijkt waarmee het centrale personage zich zo graag vereenzelvigt. Of we het nu hebben over de Ierse setting en accenten, de zwart-witfotografie of de no-nonsensefilmstijl: allemaal zijn het dingen die we niet zo vaak meer tegenkomen in films. En dus is The General misschien niet uniek, maar tenminste opvallend anders in de beste zin van het woord.

BEELD EN GELUID
Deze dvd dateert nog van de eerste reeks releases op het medium, waardoor de film geen anamorfische transfer heeft. Ook de beeldkwaliteit is niet van het hoogste niveau. Het ontbreekt de print aan scherpte, terwijl er ook te weinig contrast is tussen de zwarte en de grijze vlakken van het beeld. Printbeschadigingen en grain zijn weliswaar grotendeels afwezig, maar dat neemt niet weg dat deze prima film dringend nood heeft aan een betere dvd-release (of waarom geen Blu-ray?). De soundtrack gooit evenmin hoge ogen. In plaats van de originele Dolby 5.1-track krijgen we namelijk een stereospoor geserveerd met dialogen die soms moeilijk te verstaan zijn omwille van een mix die geen evenwicht vindt tussen de verschillende audiosporen.

EXTRA'S
De disk bevat geen extra's.

CONCLUSIE
The General biedt een amusante kijk op het leven van een van Ierlands meest notoire criminelen. Sympathie creëren voor iemand die misdaden begaat, is in films niet zo moeilijk, maar zelden slaagden makers er zo goed in als in deze prent. Beeld en geluid stellen helaas teleur op deze dvd-release, die het ook zonder bonussectie moet stellen.