FILM
Ligt het aan de aard van de mensen of is er iets met het water in het noorden van Europa? Feit is dat Scandinavische filmmakers er keer op keer in slagen om met intrigerende films op de proppen te komen, die een natuurlijk evenwicht vinden tussen een subversieve premisse en een hartverwarmende vertelling. Neem nu Troubled Water. De Noorse prent heeft een plot die druipt van de verdrongen schuldgevoelens, verborgen geheimen en sluimerende vooroordelen. Maar centraal staat evenzeer het verhaal van een man die niets liever wil dan te worden aanvaard door zijn omgeving en van een vrouw die hoopt de zorgen in haar leven soms te kunnen vergeten. Het duistere en het hoopvolle met elkaar combineren is een logische dramatische zet, maar erin slagen om de combinatie te laten werken, is slechts weinigen gegeven. Daarom verdient Troubled Water heel wat respect, ook als is het zeker geen perfecte film.

De prent wordt op gang geschoten met de vrijlating van Jan Thomas uit de gevangenis. Enkele jaren eerder ontvoerden hij en een vriend een jongen van vier die vervolgens bij een jammerlijk ongeluk het leven liet. Met zijn straf achter de rug, kan Jan nu aan de slag als organist in een kerk. Hij hoopt vooral dat niemand ongemakkelijke vragen over zijn verleden stelt. En dat lijkt zowaar te lukken. Zijn orgelspel ontroert de gemeenschap en er bloeit zelfs iets moois tussen Jan en pastor Anna. Door zich als een tweede vader over haar zoontje Jens te ontfermen, slaagt Jan er bovendien in om de demonen uit zijn verleden stukje bij beetje te verbannen. Maar een ongelukkig toeval wil dat Agnes, de moeder van het dode kind, ontdekt dat Jan organist is. Zij begint de - in haar ogen - moordenaar van haar zoon te stalken en ziet tot haar ontzetting de ontluikende band tussen Jan en Jens. Agnes zet alles op alles om te voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt.

Als je weet dat Troubled Water veel weg heeft van een Griekse tragedie, hoef ik niet te zeggen dat het noodlot zich niets aantrekt van de nobele bedoelingen van de protagonisten. Hoewel hoop voortdurend door de prent meandert, groeit immers met de minuut het besef dat de geheimen zullen uitkomen en de maskers afvallen. Dat zorgt voor een geleidelijk opbouwende spanning, die de kijker van de eerste tot de laatste minuut meezuigt in het verhaal. Nochtans kiezen de makers, en met name de scenarist, ervoor om halverwege een structurele ingreep te doen die de spanningsboog even doet verslappen. Ik ga de wending hier niet uit de doeken doen, maar wil enkel zeggen dat het de prent bijna de kop kost. Uiteindelijk komt alles op zijn pootjes terecht, maar de vraag blijft of de structuurgimmick Troubled Water beter of slechter maakt dan de film kon zijn. Een klassiekere aanpak had wellicht de oerdegelijke regie van Erik Poppe beter gecomplementeerd en zou de film, die nu iets te lang aanvoelt, ook minstens een kwartier hebben ingekort.

Omdat de psychologie van de personages voortdurend intrigeert, zijn die ingrepen in het scenario bovendien nergens voor nodig. Pål Sverre Valheim Hagen geeft een ingetogen vertolking als Jan Thomas, die met vallen en opstaan zijn leven weer op orde tracht te krijgen. We geloven als kijker in zijn goodwill, waardoor wij bereid zijn z'n jeugdzonde te vergeven en we emotioneel aan zijn zijde staan wanneer andere personages daartoe niet bereid zijn. De andere kant van de medaille wordt vertolkt door Trine Dyrholm: zij laat zich als Agnes te vaak leiden door abrupte gevoelens, waardoor het rationele van Jan Thomas gecounterd wordt ten voordele van het psychologische drama. Ellen Dorrit Petersen is ontroerend als de pastor die niet op de hoogte is over het verleden van de organist en Fredrik Grøndahl vertolkt haar zoontje met veel authenticiteit.

Helaas schuilt net op dat laatste vlak een addertje onder het gras in het laatste kwartier. De filmmakers zijn er zo op gebrand om de twee protagonisten met elkaar te confronteren, dat ze de geloofwaardigheid deels overboord gooien. De emotionele impact is uitstekend in die laatste vijftien minuten, maar ze druist regelrecht in tegen de authenticiteit van de rest van de prent. Ook het feit dat het einde iets te gemakkelijk open wordt gelaten, vormt een smet op een voor het overige uitstekende film. En ja, Troubled Water grossiert in de voorspelbare symboliek (de rol van de kerk als vergevende instantie, de titel die naar de bekende Simon and Garfunkel-song verwijst, de reinigende kracht van water) en betreedt paden die andere films al eerder betraden (Vertigo, Boy A). Maar als dat een film oplevert die zowel entertaint als maatschappelijke vraagstukken behandelt en emotionele impact genereert, waarom zouden we dan klagen?

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van deze release is dik in orde, zonder dat we de superlatieven boven moeten halen. Beeldruis of beschadigingen zijn volledig afwezig, het digitale beeld oogt erg scherp en het monochrome kleurenpalet komt eveneens goed uit de verf. Iets minder is het contrast, dat in de duistere scènes te weinig detail weergeeft. Ook het niveau van de zwarttinten kon beter. De soundtrack bestaat uit een Dolby 5.1-spoor dat voor een intieme film erg sterk uit de hoek komt. De focus ligt weliswaar op de dialogen, maar de audiotrack geeft voldoende omgevingsambience weer om van Troubled Water meer dan een praatfilm te maken.

EXTRA'S
Naast een nogal onopvallend Alternatief einde (1 min.) bevat de schijf een Fotogalerij met een dozijn foto's en een uitstekende Trailer (2 min.).

CONCLUSIE
Troubled Water vindt een mooi evenwicht tussen Grieks drama en maatschappelijke relevantie met een universeel verhaal van een man die al dan niet terecht boete doet voor een jeugdzonde. Beeld en geluid halen een prima niveau op de schijf, maar de bonussectie is slechts karig gevuld.