Dankzij Isabelle Huppert (Nue Proproriété, 2006) wordt Villa Amalia van de Franse regisseur Benoit Jacquot een film die net boven het gemiddelde uitsteekt. Jacquot rekent wel vaker op Frankrijks succesvolste actrice om z’n films onder de aandacht te brengen - dit is hun vijfde samenwerking – want qua scenario zijn ze zelden overtuigend genoeg om een ruimer publiek aan te trekken. In Villa Amalia kiest de regisseur voor een vrij moeilijk thema naar de gelijknamige roman van Pascal Quignard (Tous les Matins du Monde, 1993), waarbij de dialogue intérieur van het hoofdpersonage grotendeels plaatsmaakt voor beelden uit de prachtige Italiaanse natuur (het eiland Ischia in de buurt van Napels). Wat overblijft is een verstilde film waarin alleen de gelaatsuitdrukkingen en veel meer nog de hoekige lichaamstaal van Isabelle Huppert verraden wat het hoofdpersonage doormaakt.

 

 

Het hoofdpersonage in Villa Amalia is Ann Hidden, een joodse vrouw van middelbare leeftijd die een existentiële crisis doormaakt nadat ze haar echtgenoot Thomas, met wie ze 15 jaar getrouwd is, betrapt met een andere vrouw. Terwijl ze het stelletje bespioneert, wordt ze aangesproken door Georges (Jean-Hugues Anglade) die haar als kind in Bretagne heeft gekend en die haar meeneemt naar zijn huis in de buurt. Twee geesten die elkaar toevallig ontmoeten, grapt Georges, want ook hij is er niet helemaal bij sinds de dood van zijn moeder minder dan twee weken eerder. Hij heeft altijd voor de oude vrouw gezorgd en zij heeft altijd voor hem gekookt. Het verbaast Ann een beetje, maar pas later zal ze merken dat Georges gay is. Hij merkt haar eenzaamheid en voegt er de zijne aan toe, maar op een uitnodiging voor een etentje gaat Ann niet in.

 

Een paar dagen later biedt ze haar excuses aan via de telefoon. Ondertussen heeft ze haar concertafspraken afgezegd, haar huis te koop gesteld, de piano’s laten schatten (ze is concertpianiste van beroep) en maakt ze zich op om te verdwijnen in het niets: ze zegt haar telefoonabonnement op, sluit haar bankrekeningen, levert haar creditcard in en vraagt Georges om het geld voor haar te bewaren. Ze vertelt hem dat ze zijn tuinhuis wil kopen, maar hij vindt het goed dat ze het opnieuw inricht om er zo vaak te logeren als ze zelf nodig acht. Omdat ze niet anoniem naar Amerika kan vliegen, besluit ze om onder te duiken in Tanger, Noord-Afrika en op de trein naar Brussel Zuid en vervolgens naar Tienen, belt ze Georges om hem te zeggen dat ze op het punt staat ter bestemming aan te komen. Dan spoelt ze haar mobieltje door het toilet, waarmee ze de laatste sporen van zichzelf uitwist. Uiteindelijk komt ze via Duitsland en de Alpen in Italië terecht en huurt er een oud en verweerd huisje op een rots in de buurt van Napels. Ze knapt Villa Amalia op, leeft er zo eenvoudig mogelijk met Georges als enige verbinding met de buitenwereld en probeert er een nieuw leven op te bouwen.

 

Villa Amalia is een roadmovie waarin Benoit Jacquot ons een blik gunt op de poging van een jonge vrouw om uit de bekende wereld te ontsnappen en tot rust te komen. Naast de hoofdverhaallijn introduceert de regisseur een aantal kleinere verhaallijnen die zonder oplossing blijven, waardoor er een zekere mate van geheimzinnigheid over de situatie en over het hoofdpersonage blijft hangen. Zo vernemen we niets over de relatie tussen Ann en Georges in een ver verleden in Bretagne of over de dood van haar zesjarig broertje Nicolas, evenmin over haar vluchtige relatie met een donkerharige Italiaanse schone kort na een bijna fatale zwempartij, noch over de verstandhouding met haar moeder die ze voor haar vlucht naar het zuiden nog één keer opzoekt, maar met wie ze geen gesprek kan voeren omdat de oude vrouw zichtbaar het spraakvermogen verloren heeft. Onderweg pikt ze een oudere kerel op met wie ze het bed deelt voor één nacht, maar ook daarover wijdt de regisseur niet uit en ook niet over het eventuele verband met de vaderfiguur die op de begrafenis van haar moeder uit het niets opduikt nadat hij z’n gezin meer dan veertig jaar geleden van de ene op de andere dag in de steek heeft gelaten. In z’n verhaal herkent ze zichzelf: hetzelfde soort vlucht uit de werkelijkheid in een poging met zichzelf in het reine te komen, zichzelf terug te vinden, een nieuw begin te maken. Maar de bejaarde man beweert dat hij niet verder gekomen is dan een leven van uur tot uur, of erger: van halfuur tot halfuur.

 

Wat er ontbreekt in Villa Amalia is de eerder genoemde dialogue intérieur van het hoofdpersonage. Jacquots oplossing om de innerlijke beweegreden van Ann zichtbaar te maken via haar roadmovieavontuur en de bloedmooie opnamen van de Alpen en het eiland Ischia, is niet helemaal geslaagd. Het vrij lange fragment (of de combinatie van fragmenten) is te vrijblijvend, te anekdotisch, te weinig dramatisch en dat leidt tot een flinke dip halfweg de film wegens te langdradig. Nadien bereikt de spanning nooit meer hetzelfde niveau en kabbelt Villa Amalia een beetje stuurloos naar de slotscène, die niemand overigens zal verbazen omdat de relatie tussen Ann en Georges ondertussen al z’n geheimen prijsgegeven heeft.

 

Mooiste elementen die overblijven zijn het prachtige acteerwerk van Isabelle Huppert, soms een beetje ruw als een ongeslepen diamant, andere keren breekbaar, intens of ongeïnteresseerd en in gedachten verzonken, en de prachtige muziek als Ann Hidden haar minimalistische composities een aantal keren op de vleugel uitvoert of op papier probeert te zetten. Die fragmenten hebben we te danken aan schrijver Pascal Quignard, zelf een begenadigd musicus (cello) en oprichter van het Festival d'Opéra et de Théâtre baroques de Versailles. De tintelende muziekscore is van de hand van componist Bruno Coulais (The White Planet, 2006).

 

 

De kleuren zijn fel in deze film die zich grotendeels in Italië afspeelt, doch het licht van Italiaanse regisseurs kan Benoit Jacquot nooit vangen. Blauw, geel en groen domineren het palet. De binnenopnamen zijn een stuk ingetogener en scherper dan de panoramische natuurbeelden, die vaak geplaagd worden door verwaterde en/of door elkaar vloeiende kleurenvlakken. Details blijven meestal goed overeind in de close-ups en de iets ruimere fragmenten. Muziek speelt een belangrijke rol in deze film en dus is er heel veel aandacht besteed aan de soundtrack, met speciale zorg voor de pianomuziek. De bijgeluiden zitten vooral in de achterste speakers en er is sprake van een opvallend stereo-effect.

 

Geen

 

Villa Amalia van regisseur Benoit Jacquot is net iets te mager qua scenario om een ruimer publiek te bereiken. Arthouseliefhebbers met een voorliefde voor verstilde portretten komen beslist aan hun trekken, maar de ferme dip halfweg de productie zal uiteraard niemand ontgaan. Isabelle Huppert speelt opnieuw de sterren van de hemel en de muziek is bij momenten wondermooi.