SERIE
Koning Henry VIII (Jonathan Rhys Meyers) heeft zichzelf op niet al te zachtzinnige wijze verlost van zijn tweede vrouw Anne Boleyn, en met zijn nieuwe verovering Jane Seymour (Annabelle Wallis) aan zijn zijde vindt hij een tweede adem om zijn rijk te besturen. Zelfs de protesten van de burgerbeweging in het noorden, die zich niet kan vinden in de inbeslagname van de eigendommen van kerken en kloosters, treedt hij welwillend tegemoet, en hij belooft zelfs dat York een eigen deelstaatparlement krijgt met zeggenschap over religieuze zaken. De zachtmoedige Jane bepleit zelfs met succes een verzoening tussen de koning en Mary Tudor (Sarah Bolger), zijn dochter uit zijn eerste huwelijk. Het geluk blijft echter niet duren, want Jane overlijdt na de complicaties bij het zorgen voor een mannelijke troonopvolger. Henry reageert zijn frustraties af op zijn religieuze tegenstanders, en hij laat een wet stemmen op de zuiverheid van het geloof die de privileges van de reformatie grotendeels terugdraait. Spanje en Frankrijk maken zich op om Engeland de ultieme nederlaag toe te brengen die Henry over zich heeft afgeroepen. Zijn laatste kans op politiek vlak ligt bij een unie met de Protestantse Unie. Na een mislukte koppelingspoging met de hertogin van Milaan dringt Henry's eerste minister Cromwell (James Frain) er lichtjes op aan dat de vorst hertrouwt met de Duitse adellijke Anna van Cleves (Joss Stone). De koning walgt echter al van bij de eerste aanblik van die puriteinse trut, en datgene wat geacht wordt tijdens de huwelijksnacht te gebeuren, gebeurt niet. Cromwell krijgt de rekening gepresenteerd, en voor diefstal van het gigantische fortuin dat hij al die jaren bij de koninklijke inbeslagnames heeft afgeroomd, komt hij op het schavot terecht. Het vierde huwelijk wordt al na een paar maanden geannuleerd, en de koning heeft zijn oog op iets jongers laten vallen: de zeventienjarige Catherine Howard (Tamzin Merchant).

Het derde seizoen van The Tudors bevat alleszins weer genoeg passie, verraad, intriges en blote tetten om het decadentste aller tijdperken uit de Engelse geschiedenis weer te geven. Wie onpasselijk wordt van het zien van een bloot stuk vrouwenlichaam, gelieve zich te onthouden. Seks was blijkbaar hét betaalmiddel om hogerop te komen in de hiërarchie. Zo werkt Sir Francis Bryan (Alan Van Sprang) zich op tot adviseur van de koning omwille van zijn bijzonder passionele relatie met Lady Ursula Misseldon (Charlotte Salt), en de maniakale éénoog blijkt de geknipte persoon te zijn om al wie de koning een strobreed in de weg legt, of nog maar familie is van iemand die zulks heeft gedaan, zonder pardon naar de Tower te verschepen en na een lange martelsessie toe te vertrouwen aan de brandstapel. Bryan geniet zodanig veel van zijn sadistische spelletjes dat hij de beul die Cromwell moet onthoofden de avond voor de executie bewust zodanig dronken voert dat hij er drie keer naast slaat.

Het acteerwerk van deze reeks is prachtig. Jonathan Rhys-Meyers is nog altijd een seksueel roofdier, maar dan één dat geplaagd wordt door een niet aflatende wonde in zijn been, waardoor hij, tegen alle verwachtingen in, het wat rustiger aan zou moeten doen. Aan charisma heeft de acteur zeker geen gebrek, en zoveel kan ook gezegd worden van de schare vertrouwelingen die de koning omringen, die er allemaal een hidden agenda op nahouden. De vrouwelijke component in de casting is iets meer naar de achtergrond verdrukt, omdat Henry op 8 afleveringen maar liefst 3 liaisons begint. Die met Jane Seymour eindigt met haar overlijden, en het is vrij duidelijk dat hij zich van al zijn echtgenotes hier het meest betrokken bij voelde. Van Anna van Cleves walgt hij, en ondanks het feit dat de Amerikaanse soulzangeres Joss Stone fantastisch haar rol heeft ingestudeerd, inclusief het praten van Engels met een Duits accent, is haar rol te kort om te kunnen overtuigen. Het was overigens voor Stone, in tegenstelling tot wat de makers van The Tudors wilden doen geloven, niet haar eerste filmrol; haar eerste rol op het grote doek was een weliswaar bescheiden bijrol in Eragon, maar op de keper beschouwd was de rol niet veel belangrijker dan deze hier. Anders dan de meeste acterende popprinsesjes heeft Joss Stone overduidelijk veel talent, alleszins genoeg om de redelijk vernederende rol van koningin-tegen-wil-en-dank Anna van Cleves tot een goed einde te brengen. In de laatste aflevering verschijnt dan ook nog voor het eerst Catherine Howard (Tamzin Merchant), de seksueel libertijnse tegenpool van van Cleves. En wat de oude clerus betreft: na Sam Neill en Peter O'Toole is het ditmaal de beurt aan filmmonument Max Von Sydow om gestalte te geven aan Cardinal Von Waldburg, een aanhanger van de paus die probeert dankzij zijn mannetjes in Engeland de Koning zo veel mogelijk het vuur aan de schenen te leggen.

Het blijft echter zo dat niet alleen het acteerwerk de reeks een pluspunt geeft: op een paar artistieke vrijheden na (zoals een duidelijk jongere en minder pafferige Henry) zitten de historische details redelijk goed op hun plaats, zoals de opkomst en ondergang van mindere figuren aan het hof, de verweving van Henrys liefdesleven met de internationale politiek, en vooral de historische details, zoals de kostuums en de gebouwen, zijn adembenemend. De acteurs lopen elkaar ook niet danig voor de voeten, in de zin dat je geen kluwen krijgt opgelepeld waarin je niet meer weet wie wie is; in elke aflevering treden er een paar belangrijke spelers naar voren, om dan weer netjes in het achterdecor te vervagen tot ze nog eens acte de présènce moeten geven. De casting is dus redelijk ordelijk. Je kan de makers van The Tudors alleszins niet verwijten dat ze hun huiswerk niet gemaakt hebben. Over de verschillende series gespreid krijgen de zes koninginnen van Henry de schermtijd die ongeveer recht evenredig is met het belang dat ze in de politiek hebben gespeeld. De historische details kloppen, maar dé grote toegift aan de realiteit is het veelvuldige gebruik van rauwe seksscènes die nietsomhullend op de kijker worden losgelaten, waarbij je je afvraagt of het er op het hof van Henry VIII ook zo aan toe ging. Alleszins dienen de seksscènes niet als alibi om de rest van het verhaal aan op te hangen.

Kortom: Het derde seizoen van The Tudors is opnieuw een zeer evenwichtig en goedgespeeld kwaliteitsdrama dat iedereen die ook maar een beetje geïnteresseerd is in het wel en wee van de Europese vorstenhuizen in de 16e eeuw zal doen schuimbekken van plezier.

BEELD EN GELUID
Ook dit derde seizoen is goed bedeeld van oren en poten. In plaats van een Dolby TrueHD 5.1-track werd er ditmaal geopteerd voor het concurrerend formaat, een DTS-HD MA 5.1-track. Deze klinkt levensecht, laat een mooie ruimtelijke ambiance na in de scène waarin o.a. de koning een bal houdt, en de hallucinante muziek, onder meer waneer Jane Seymour in het kraambed sterft, is beslist een meerwaarde. De subwoofer mocht af en toe iets meer van stal gehaald worden. Het beeld is niet altijd even egaal: in de donkerdere scènes treedt er al wel eens wat ruis op die volgens mij niet artistiek bedoeld is; de scènes bij daglicht, die wel schaarser en schaarser worden nu de koning een teruggetrokken kluizenaarsbestaan gaat leiden en zijn rijk bestuurt vanuit zijn kasteel, zijn wél ruisvrij. Zo heeft de koning een plan opgevan een megalomaan paleis te bouwen om Versailles naar de kroon te steken, en pas in de laatste aflevering krijgen we voor het eerst een magnifieke blik op het bouwwerk.

EXTRA'S
Opnieuw een bescheiden trio van featurettes vormen de hoofdbrok van de extra's. In On Set With The Tudors: Three Scenes In Production (18 min.) vormt een soms rommelig boeltje waarin het schieten van drie scènes uit het derde seizoen centraal staat. In Henry's Magnificent Palace: An Exclusive Tour Of Hampton Court (8 min.) krijgen we de decors te zien waar de film werd opgenomen, en Soul Queen Meets Tudor King: Joss Stone As Anna Of Cleves (7 min.) gaat over de manier waarop de jazz-zangeres, toch niet dadelijk de meest evidente keuze voor de rol, zich de manieren van Anna van Kleves heeft eigen gemaakt, niet in het minst het rare accent waar ze mee spreekt.

CONCLUSIE
Terwijl ik dit stukje schrijf is het vierde en laatste seizoen van The Tudors in de Verenigde Staten reeds uitgezonden. De reeks is netjes afgesloten - men kan moeilijk om er nog een seizoentje mee door te gaan nog een paar vrouwen van Henry VIII bijverzinnen. De hoge kwaliteit van de verhaallijn en de artistieke integriteit waarmee de makers hun onderwerp benaderen maakt van The Tudors een blijvertje.