Het kan soms vreemd gaan op de Oscar-uitreiking, want terwijl vorig jaar Das Weisse Band (2009) van de Oostenrijkse regisseur Michael Haneke en Un Prophète (2009) van de Fransman Jacques Audiard favoriet waren na een zegetocht op de Europese festivals, ging de prijs heel verrassend naar de Argentijnse productie El Secreto de sus Ojos, een film die uiteindelijk alleen in de Spaanstalige landen een groot succes werd. Wellicht vond het stemgerechtigde Oscar-publiek Un Prophète te gewelddadig en toegegeven, Audiard leverde een perfecte, doch keiharde en donkere film af die een doorsneepubliek wellicht niet meteen bekoort. Michael Haneke aan de andere kant liet het in Das Weisse Band een beetje blauwblauw op het einde en maakte een film die het vooral van sfeer en geheimzinnigheid moet hebben. El Secreto de sus Ojos daarentegen heeft veel meer te bieden en gaf de beide Europeanen uiteindelijk het nakijken. Voor de eerder kleine Argentijnse filmindustrie is deze overwinning een welkome meevaller en voor regisseur Juan José Capanella is het met een beetje geluk het ticket voor z’n internationale doorbraak in de komende jaren.

 

In het begin van de film maken we kennis met Procureur Benjamín Esposito die na een carrière in Buenos Aires, gevolgd door twintig jaar in de provincie, naar z’n voormalige dienst terugkeert met het voornemen een boek te schrijven over een moordzaak die hem al die tijd bezig heeft gehouden: een jonge vrouw werd op gruwelijke wijze vermoord en Esposito en z’n collega Pablo Sandoval rekenden de dader na korte tijd in. Op verkrachting en moord staat in Argentinië levenslange opsluiting, maar tot hun beider consternatie werd de verdachte, Isidoro Gómez, door een ander departement in vrijheid gesteld en gerekruteerd als informant. Daarmee had ook de jonge bankbediende en echtgenoot van het slachtoffer, Ricardo Morales, het moeilijk, maar hij mocht al blij zijn dat hij uiteindelijk niet het lot deelde van Pablo Sandoval die werd omgebracht door een commando van huurmoordenaars dat het eigenlijk op Benjamín Esposito gemunt had. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de zgn. Vuile Oorlog (1975-1983) die officieel geboekstaafd staat als genocide, een periode die gekenmerkt werd door grootschalige arrestaties, folteringen, verdwijningen en welig tierende corruptie tot op het hoogste niveau van de Argentijnse staat.

 

Tijdens z’n lange carrière in Buenos Aires werd de toen nog veel jongere procureur verliefd op z’n aantrekkelijke (en een stuk jongere) chef Irène Hastings, afgestudeerd aan de Harvard University en dochter van een rijke en voorname Argentijnse familie. Die gevoelens waren wellicht wederkerig, maar gezien het verschil in rang en stand werden sommige dingen niet uitgesproken, mede omdat zij destijds vage huwelijksplannen had en Esposito op het ultieme moment – nl. bij z’n overplaatsing naar de provincie, geregeld door Irène Hastings om z’n veiligheid te garanderen – tijdens het afscheid op het station van Buenos Aires z’n mond hield, ondanks de duidelijke reacties van de jonge vrouw. Nu, 20 jaar later, legt hij haar regelmatig z’n manuscript voor over de zaak-Morales en komen er oude herinneringen en gevoelens aan de oppervlakte.
 

 

Juan José Capanella doet het verhaal over de moord, de zoektocht naar de moordenaar en de afwikkeling van de affaire met heel veel flashbacks en hij keert regelmatig terug naar het kantoor van Irène Hastings of naar een cafeetje in de buurt waar ze met Benjamín Esposito van gedachten wisselt en z’n manuscript becommentarieert. El Secreto de sus Ojos wordt in de handen van de regisseur een stevige misdaadfilm gecombineerd met een onmogelijke liefde tegen de achtergrond van een fascistisch en repressief systeem. Daarvoor doet hij een beroep op een cast van sterke acteurs die het verhaal met hun eigen typische tics een zeer aparte look en sfeer geven. Naast hoofdrolspelers Soledad Vallamil (Irène) en Ricardo Darín (Esposito) steelt vooral Guillermo Francella de show als Esposito’s (meestal) dronken, maar intelligente collega Sandoval, die uit de vele aanwijzingen de juiste conclusie trekt en voor een doorbraak in het onderzoek zorgt. De jonge Javier Godino (Isidoro) komt te weinig aan bod om een definitief oordeel te vellen, maar zijn korte optreden is veelbelovend. Sympathiek en aantrekkelijk is aanvankelijk Pablo Rago (Richardo Morales) die nooit helemaal de moord op z’n jonge vrouw heeft verwerkt en die we 25 jaar na de feiten terugzien als een geheimzinnig en teruggetrokken individu met een groot geheim.

 

 

Juan José Capanella heeft meer dan twee uur nodig om z’n ei te leggen, doch de film gaat op geen enkel moment vervelen, al zijn er wel een paar scènes (het bekvechten tussen de verschillende gerechtelijke diensten) die voor niet-Argentijnen niet helemaal duidelijk zullen zijn. Maar de regisseur weerstaat de verleiding om te veel uit te weiden over nevenaspecten en maakt een zuinige montage die de chronologie van de feiten respecteert. Af en toe trakteert hij de toeschouwer op een spectaculaire opname (voetbalstadion) en hanteert hij een handbewogen camera om flink wat actie te suggereren. El Secreto de sus Ojos bevat m.a.w. genoeg gunstige elementen voor een positieve conclusie, wat evenwel nog niet betekent dat de Oscar voor beste niet-Engelstalige film helemaal terecht is.

 

Capanella hanteert een vrij klassiek kleurenpalet dat evenwel voor de juiste sfeer zorgt in de meeste fragmenten. Af en toe zijn de tinten vrij donker in de heftigere scènes, andere keren spatten de kleuren van het scherm. Het beeld is scherp met veel details m.b.t. huidrimpels en onnauwkeurigheden rond mond en ogen, want de personages worden in de loop van de film zo’n 25 jaar ouder. De geluidsband in 5.1 is vooral actief tijdens de ruigere scènes, maar houdt zich voor de rest eerder op de achtergrond.

Als enige extra is er de Originele Bioscooptrailer.

 

El Secreto De Sus Ojos is een interessante en zelfs spannende misdaadfilm van een veelbelovend regisseur die op de Oscar-uitreiking van 2010 het gouden beeldje voor beste niet-Engelstalige film voor de neus van o.a. Michael Haneke wegkaapte. Het scenario is een beetje ingewikkeld bij momenten, maar ook boeiend en de afloop zonder meer verrassend; de romantische component is misschien een beetje te slap uitgewerkt en te ingehouden, maar de acteerprestaties zijn puik en de kwaliteit van de dvd-presentatie meer dan behoorlijk.