FILM
Deze negenvoudig Oscarwinnaar is een sfeervolle verfilming van de gelijknamige bestsel­ler van Michael Ondaatje, die ons terugvoert naar het einde van de Tweede Wereldoorlog. De Canadese verpleegster Hana (Juliette Binoche, Chocolat) heeft recent haar verloofde in een veldslag verloren, en kort daarop rijdt haar beste vriendin op een mijn. Ze denkt dat ze door het lot vervloekt is, en dat iedereen van wie ze houdt, gedoemd is om te sterven. Ze brengt het leeuwendeel van haar tijd door met het verzorgen van een zwaar verbrande Engelse piloot (Ralph Fiennes, Harry Potter) die aan geheugenverlies lijdt en stervende is. Omdat de man de kara­vaan van de geallieerden ophoudt, besluit Hana om hem in een klooster in de buurt van het Italiaanse Li­vor­no in Toscanie te verzorgen tot het einde.

Stukje bij beetje komen bij de Engelse Patient de herinneringen weer bovendrijven die hij heeft proberen te verdringen: hij is in feite graaf Laszlo de Alma­sy, een Hon­gaar­se graaf, een expert in trek­toch­ten door de Egyptische woes­tijn. Op een dag krijgt hij daar het bezoek van een team carto­grafen, waaronder Geoffrey Clifton (Colin Firth, The King's Speech) en zijn aan­trekkelijke vrouw Kathe­rine (Kristin Scott Thomas, Four Weddings And A Funeral), met wie hij een expeditie onder­neemt in de woestijn. Per toeval ontdekken ze een prehistori­sche grot, de Grot der Zwem­mers, vol muur­schil­de­rin­gen. Wanneer een van de jeeps door onachtzaamheid van een van de expeditiele­den stuk gaat, en de andere auto voor reser­ve-onder­delen naar de stad rijdt, verblijven Almasy en Ka­therine nood­gedwon­gen een nacht samen opgesloten in de auto terwijl een zand­storm de omge­ving hertekent. Ze worden verliefd op elkaar; Katheri­ne vertelt Almasy dat haar man niet zomaar een rijke avonturier is, maar in dienst staat van de Britse geheime dienst, met als opdracht zo veel mogelijk kaarten van de woestijn te tekenen met het oog op een eventue­le woestijnoorlog tegen nazi-Duitsland en het fascistische Italië. Wanneer Geoffrey terugkeert met de onderdelen, en Katherine doet alsof er tussen haar en Almasy niets gebeurd is, begint er bij de graaf iets te knagen dat als jaloezie kan gecata­logeerd worden. Hij kan zijn gevoe­lens niet bedwingen, en ook na de terugkeer in de stad blijft hij Kathe­rine in het geheim ontmoeten. De dreiging van de oorlog werpt hoe langer hoe meer zijn schaduw over de expeditiele­den en hun onderlinge verstandhoudingen.

In het klooster krijgen Hana en de stervende Almasy het bezoek van David Caravaggio (Willem Dafoe, Spiderman), een dief die door toedoen van Almasy tijdens de oorlog zijn duimen is kwijtgeraakt. Caravaggio heeft zijn vermoedens over de werkelijke identiteit van de zwaar verbrande patient, en steelt regelmatig dosissen morfine om zijn eigen pijnen te kunnen verzachten. Hana is intussen verliefd geworden op Kip (Naveen Andrews, Lost), een sikh die voor de geal­lieer­de ontmijningsdienst werkt. Naarmate de toestand van Almasy verslech­tert, neemt haar verlangen toe om samen met hem een nieuw leven op te bouwen. Kip geraakt echter danig onder de indruk wanneer zijn collega-ontmijner Hardy (Kevin Wha­tely, die we vooral kennen als sergeant Lewis, de kwieke rechterhand van de norse Inspector Morse), wordt gedood door een bom.

In Almasy's laatste gedachten spelen zich opnieuw de dramatische gebeurtenissen af voor zijn vliegtuigongeluk: Geoffrey, die klaarblijkelijk zijn relatie met Katherine heeft ontdekt, probeert hem met zijn vliegtuig omver te vliegen, maar crasht en komt hierbij om het leven. Katherine is zwaar gewond, en Almasy verstopt haar in de Grot der Zwemmers terwijl hij te voet hulp gaat halen. Door zijn achternaam vermoeden de geallieerden echter dat hij Duitse sympathieen heeft, en hij wordt in de cel gestopt. Uit woede voor de verlo­ren gegane kostbare tijd, stapt hij dan ook recht naar de nazi's, en vraagt hen hulp in ruil voor enkele belangrijke strategische kaarten van de woestijn.

Ondanks de vele flashbacks en de veelvuldigheid van personages, is The English Patient een zeer gestructureerde film, die onwillekeurig herinneringen oproept aan epische David Lean-films zoals Lawrence Of Arabia en mooi full circle eindigt. Meer dan zomaar een liefdesverhaaltje is het een beschouwing over het leven, en meer bepaald de vergankelijkheid ervan, en de verschil­lende manieren waarop mensen daarop reageren: de verpleegster Hana, die voor haarzelf wil bewijzen dat ze toch van iemand kan houden zonder de angst om haar geliefde weer te verliezen, graaf Almasy, die lijdzaam moet toekijken hoe zijn geliefde aan een ander behoort, terwijl noch hijzelf, noch Katherine, elkaar willen "bezitten". Het acteerwerk in deze prent is van hoog niveau en bevat enkele uitstekende bijrollen, waarvan we vooral Willem Dafoe onthouden, en ook de fotografie van Anthony Minghella is buitengewoon doordacht. Er zitten geen misplaatste humorfragmenten in deze prent; waar je aanvankelijk denkt dat Kip en Hardy de vrolijke Jan gaan uithangen, blijken het zeer gedreven ontmijners.

BEELD EN GELUID
In tegenstelling tot de versie van E1 Entertainment is deze double layer-release wél aan te raden. Het beeld is tenminste zoals het hoort in 1080p uitgevoerd, en de print ziet er niet beschadigd uit alsof die uit het achterste van een varken werd getokken. Het contrast is veel fijner, de zwarttinten zijn veel duidelijker onderscheiden en bijvoorbeeld de kleuren in de blauwe lucht boven de woestijn zien er veel gecontroleerder uit. Perfect is het allemaal nog niet: er zit bijvoorbeeld duidelijk tegenover de onscherpte van de Benelux-release hier dan weer meer edge ehnacement in het beeld, en ook het detail van bijvoorbeeld de huidtextuur is niet altijd zo diep als het zou mogen zijn. Het geluid is in een Engelse DTS-HD MA 5.1-track en in een Duitse dubbing te beluisteren. De track klinkt erg ruimtelijk, alhoewel er met speciale effecten redelijk spaarzaam wordt omgesprongen. Het beschieten van het vliegtuig van d'Almasy, de explosies die deel uitmaken van het werk van de ontmijners en het geratel van de tanks klinken zeer natuurlijk en dynamisch. Vooral de muziektrack van Gabriel Yared komt weer eens mooi uit de verf.

EXTRA'S
Eindelijk bevat deze disk het bonusmateriaal dat totnogtoe op geen enkele release hier te vinden was. Na het opstarten van de disk en het verplicht doorworstelen van de cross-promotionele trailers (de disk bevat er nog meer, Léon in het Duits is echt wel voer voor masochisten), krijgen we twee schermen vol met documentairemateriaal dat al gauw enkele uurtjes van uw tijd in beslag neemt. Daarnaast bevat het audioselectiescherm twee audiocommentaartracks, ééntje waarop regisseur Anthony Minghella aan het woord komt, en ééntje waarop hij zijn microfoon deelt met schrijver Michael Ondaatje en producent Saul Zaentz. Het bonusmateriaal is voor het merendeel Engels gesproken met Duitse ondertitels, op twee documentaires na die exclusief voor deze versie zijn gemaakt. De disk opent met twee trailers (2 min.), één in het Engels en één in het Duits. Daarna volgt al dadelijk het koninginnestuk: de uitstekende documentaire Black + White to Colour: The Making of the English Patient (53 min.), een mooie afwisselende documentaire waarin achter de schermen-materiaal wordt afgewisseld met castinterviews, filmfragmenten en filosofische overpeinzingien over de film. Regisseur Anthony Minghella leidt verder een twintigtal minuten aan verwijderde scènes in, die wellicht de nu al reeds lange film nodeloos zouden belast hebben. Vervolgens krijgen we behoorlijk wat interviewmateriaal voorgeschoteld. Vijf interviews met en over de romanauteur Michael Ondaatje (22 min.) focussen onder meer op het winnen van de Booker-prize, en het vertalen van de roman naar het grote witte doek. Daarna volgen nog vier aparte interviews met Michael Ondaatje (7 min.), regisseur Anthony Minghella (31 min.), producent Saul Zaentz (21 min.) en cameraman Walter Murch (27 min.), die allen de film langs een andere invalshoek bekijken. Er volgen nog twee galerijen (4 min.) één met lobbyfoto's en één met plaatjes van op de set, en een pagina met de omvangrijke credits voor de film.

De tweede pagina met extra's dan. Voor wie de Duitse taal geen belemmering volgt zijn er twee uitstekende achtergronddocumentaires voorzien, Trügerischer Sand – Auf der Spur des 'Englischen Patienten' (51 min.) en Verschollen im Meer der Trockenheit - Die Wüste des 'Englischen Patienten' (43 min.), twee substantiële werkstukken waarin veel aspecten van deze bijzonder veelzijdige film aan bod komen: de literaire inslag, het filmen in de woestijn, de speciale effecten en de rijke cast. Enige belemmering kan misschien de taal zijn, maar deze twee documentaires zijn bij mijn weten op geen enkele andere versie van The English Patient terug te vinden, en bieden een erg grote meerwaarde. De cast en crew worden verder nog aan het woord gelaten in enkele interviews (7 min.), waarvan vooral de bijdrage van Willem Dafoe is blijven hangen. Dan volgen er nog vier kortere (Engelstalige) documentairestukjes: Über den Produzenten Saul Zaentz (2 min.) is wellicht een iets te vrijblijvende bewieroking van de man, Die Arbeit des Productiondesigners Stuart Craigh (4 min.) en Die Augen des Standfotografen Phil Gray (3 min.) belichten twee van de medewerkers die anders niet echt aan bod zouden komen, en Ein historischer Blick auf den realen Graf Almasy (8 min.) geeft ons een korte impressie over de echte graaf Laszlo van Almazy, alhoewel zijn personage, een amalgaam van een historisch personage en flink wat romantische fictie, eerder verschilt van het personage dat Ralph Fiennes speelt dan ermee overeenkomt. Tot slot nog even melden dat de schijf een BD Live-optie bevat.

CONCLUSIE
Spreekt u een mondje Duits en kan u het voor wat de film betreft zonder of met Duitse ondertiteling stellen? Flikker dan dadelijk de Benelux-versie buiten en ga voor deze superieure, Duitse film, die u gelijkaardige klank biedt, maar een veel beter beeld, 1080p in plaats van 1080i en prachtig bonusmateriaal, en dat allemaal voor een prijs die misschien een paar euro (maar niet veel meer) hoger is dan wat u voor de lokale versie betaalt.