HOWL
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2011-12-05
FILM
In oktober 1955 leest de Amerikaanse dichter Alleen Ginsberg voor het eerst voor uit z’n nog niet-gepubliceerde eerste dichtbundel Howl And Other Poems (1956) in een alternatieve kunstgalerij in San Francisco. Het publiek gaat uit de bol en een bevriende dichter noemt Howl een baanbrekend werk uit de Amerikaanse poëzie. Kort na de publicatie door City Lights Bookstore wordt het lange gedicht in de ban gedaan wegens het rauwe en obscene taalgebruik en in 1957 wordt Bookstore-oprichter Lawrence Ferlinghetti voor de rechtbank gedaagd wegens het uitgeven van een werk waarin de auteur volgens de openbare aanklager een smerige, vulgaire, obscene en walgelijke taal hanteert. Waarmee hij eigenlijk verwees naar de onverholen passages over hetero- en homoseksuele handelingen terwijl sodomie in de jaren vijftig in de VS als een crimineel feit geboekstaafd stond. Tijdens de procesgang worden de literaire kwaliteiten van Howl in vraag gesteld, maar de vraag of het gedicht eeuwigheidswaarde heeft, krijgt van nogal wat literaire getuigen een positief antwoord, niet zozeer wegens de inherente kwaliteit van het werk, maar als gevolg van het schandaal en de wereldwijde aandacht voor het proces. Howl is Ginsbergs succesvolste werk gebleken en tot in onze tijd z’n best verkopende.
In Howl reconstrueren de regisseurs Rob Epstein en Jeffrey Friedman de procesgang tegen Lawrence Ferlinghetti en de City Lights Bookstore, tonen ze Allen Ginsberg (James Franco) tijdens z’n allereerste voorlezing voor een select publiek in 1955 in San Francisco en illustreren ze z’n gedicht met heel veel toepasselijke animatie. Ginsbergs gedachtegoed wordt zichtbaar gemaakt via een lang interview in z’n appartement, waaruit blijkt dat de stof voor z’n gedicht rechtstreeks verband houdt met ervaringen uit zijn jeugd, contacten met o.a. Jack Kerouac en Carl Salomon en het weinig benijdenswaardige lot van z’n ziekelijke moeder die op 47-jarige leeftijd overlijdt na een lobotomie waarvoor hij de toestemming gaf. De hetero- en homoseksuele toespelingen in de tekst zijn het resultaat van z’n twijfel aangaande de eigen seksuele voorkeur en de onmacht om zich te verzoenen met de wetenschap dat hij inderdaad op mannen valt en niet op vrouwen.
Met Gus Van Sant in de producerstoel wordt
Howl een veelzijdig en intrigerend portret waarin de persoonlijkheid van Allen Ginsberg systematisch wordt doorgelicht en ontleed. James Franco, die u eerder aan het werk kon zien in
Milk (2008) van Gus Van Sant en uiteraard ook in
Spiderman 3 (2007), kruipt in de huid van de jonge Allen Ginsberg en brengt het personage op unieke wijze tot leven, waardoor een breed en ruim beeld ontstaat van de Amerikaanse dichter en zowel z’n artistiek kunnen als de meer donkere en twijfelende kantjes van zijn persoonlijkheid perfect worden belicht. In de belangrijkste bijrollen herkent u John Hamm (Don Draper uit
Mad Men, 2007-2010) als Jake Ehrlich, de advocaat van de verdediging, een rol die Hamm als het ware op het lijf geschreven is, en David Strathairn (
Good Night, And Good Luck (2005) als openbare aanklager Ralph McIntosh, niet meteen een dankbare rol, maar wel uitstekend vertolkt.
Meest opvallende onderdeel van de film is uiteraard de animatie waarin een uitgerekt en smal personage de hoofdrol speelt en de vaak cryptische dichtregels uit Howl voor de kijker aanschouwelijk maakt. Vooral in combinatie met de uitleg van de feiten zoals ze zich in werkelijkheid hebben voorgedaan – en die vaak achteraf komt – wordt het duidelijk wat Ginsberg allemaal bedoelt en hoe de vaak nihilistische of zelfs dadaïstische frasering moet worden geïnterpreteerd. Het is geen gemakkelijke oefening, maar Allen Ginsberg is dan ook niet de meest toegankelijke auteur. Zoals Epstein en Friedman het aanpakken moet het voor elke kijker van goede wil evenwel mogelijk zijn om grip te krijgen op de verhaalstof van deze mooie en intrigerende film.
BEELD EN GELUID
De zwart-witopnamen van de jonge Allen Ginsberg in de jaren vijftig zijn bewust een beetje grauw gemaakt om ze in overeenstemming te brengen met het echte materiaal uit die tijd en met de foto’s uit het Ginsberg-archief. De kleurenopnamen zijn realistisch van toon en helder. De animatie baadt in tinten van geel, beige en lichtbruin en is geconcipieerd naar animatiemateriaal uit dezelfde periode. De technische afwerking van de dvd is zo goed als perfect zonder ongerechtigheden of technische storingen. De originele soundtrack van componist Carter Burwell (
True Grit uit 2010,
Twilight uit 2008) klinkt rustig en trekt zelfs af en toe de aandacht, maar is vooral functioneel. Het stemmetje en de uitspraak van het Engels op de animatie zijn apart en soms erg grappig.
EXTRA’S
Een aantal Andere Trailers, o.a. voor Milk.
CONCLUSIE
Howl over het leven en het werk van een van Amerika’s succesvolste dichters uit de vorige eeuw, is een film met ballen waarvoor u beter rustig gaat zitten als de kinderen naar bed zijn. De regisseurs maken er een boeiend spektakel van en wie geïnteresseerd is in de figuur van Ginsberg als vooraanstaand lid van de zgn. beatgeneratie, die zal zich de aanschaf van deze dvd niet beklagen.
Studio:
A-Film
Regie:
Rob Epstein, Jeffrey Friedman
Met:
James Franco, Todd Rotondi, Jon Prescott, Aaron Tveit, David Strathairn, Jon Hamm, Andrew Rogers, Bob Balaban, Mary-Louise Parker, Heather Klar, Kaydence Frank, Treat Williams
Beeldformaat:
1:85.1 anamorfisch PAL
Geluid:
Engels Dolby Digital 5.1
Ondertitels:
Nederlands
Extra's:
• Andere t
railers