Collega Ellen was zeer voorzichtig toen ze de Blu-ray van The King’s Speech een score van 9 toekende, want eigenlijk verdient die film een 10/10 wegens een zo goed als perfect scenario, een volgehouden dramatische spanning, een uitstekende balans tussen ernst en humor, de voortreffelijk spreiding van de emotionele momenten, een realistische en afgewogen historische situering en een dito decorum, een verantwoorde visualisering (decor en make-up) en zo goed als perfecte acteerprestaties van het trio Colin Firth/Geoffrey Rush/Helena Bonham Carter. De Oscars hebben vaak voor controverse gezorgd sinds het gouden beeldje voor het eerst in 1929 werd uitgereikt, maar over The King’s Speech (bekroond met vier Oscars voor beste film, beste acteur, beste regisseur en beste originele scenario) bestaat geen twijfel: deze film voldoet op alle punten aan de definitie van een uitstekende film.
 

 

Het verhaal begint in 1925 als de Engelse koning George V z’n tweede zoon Albert ‘Bertie’, Hertog van York, verzoekt om de toespraak te houden ter afsluiting van de prestigieuze Empire Exhibition, een evenement dat door de in 1922 opgerichte BBC via de radio wordt uitgezonden in Engeland en in de 58 landen van het Britse Imperium. Maar de hertog van York stottert sinds z’n vijfde levensjaar en wat in de gewone omgang nog min of meer lukt, wordt een ramp eens hij voor de massa in Wembley-stadion en de afschrikwekkende voetbalgrote microfoon staat: hij raakt nauwelijks uit z’n woorden. Negen jaar later is de toestand nauwelijks veranderd: thuis en met z’n kinderen slaagt Bertie er in om zonder stotteren te converseren, maar eens hij zich moet weren tijdens officiële of publieke optredens, laat z’n strottenhoofd hem in de steek. Z’n vrouw Elisabeth besluit dat haar man hulp nodig heeft en maakt een afspraak met ene Lionel Logue, een Australiër die zich in Londen heeft gevestigd en als logopedist z’n boterham verdient. Met tegenzin laat de hertog van York zich overhalen om Logue te consulteren, doch hij is er niet van overtuigd dat de onorthodoxe methode van de Australiër zoden aan de dijk kan zetten. Als hij een tijdje later de 78-toerenplaat beluistert met de stemopname die Logue onder vrij bizarre omstandigheden tijdens hun eerste ontmoeting heeft gemaakt, besluit Bertie alsnog om de logopedist een kans te geven. Wat volgt zijn sessies waarin ademhalingsoefeningen, gymnastiek en spierontspannende technieken een belangrijke plaats krijgen. Maar wezenlijk verandert de toestand nauwelijks: in stresssituaties blijft de hertog van York stotteren en eigenlijk heeft hij geleerd om daarin te berusten.
 

 

De situatie verandert drastisch als zijn oudere broer, kroonprins Edward, z’n vader George V in januari 1936 opvolgt als koning Edward VII van Engeland. Die heeft nl. een liefdesrelatie met de Amerikaanse Wallis Simpson, een vrouw die twee keer gescheiden is en die volgens de Engelse wet onmogelijk koningin kan worden naast een koning die tevens het hoofd is van de Anglicaanse kerk. Als blijkt dat Edward aanstuurt op een huwelijk, dreigt de regering ermee om af te treden en steekt een politieke storm op. In december 1936 kondigt Edward aan dat hij afstand doet van de troon, waardoor die automatisch aan z’n jongere broer toekomt: Bertie. De jaarlijkse kersttoespraak via de radio, massa’s officiële speeches, een door de hele wereld beluisterde kroningsceremonie en een land op de rand van de Tweede Wereldoorlog: koning George VI, alias Bertie, beseft dat hij voor een onmogelijke taak staat en dus wendt hij zich tot de man met wie hij sinds lang een vrij onduidelijke relatie heeft: Lionel Logue, de Australiër wiens onconventionele aanpak, droge humor en spitse onliners Bertie meer dan eens in de gordijnen gejaagd hebben, maar die ook als eerste beseft dat de oorzaak van diens stottergedrag in z’n jeugd moet worden gezocht. Langzaam groeit het vertrouwen tussen twee mannen die van elkaar verschillen zoals water en vuur, licht en donker, maar die door de historische gebeurtenissen geen andere keuze hebben dan hun krachten te bundelen om van Bertie een waardige opvolger te maken voor zijn vader en oudere broer.
 

 

The King’s Speech is in essentie het verhaal over een grote vriendschap tussen twee mannen uit verschillende milieus en met een totaal andere kijk op de wereld. Het is stof die eerder het onderwerp van bioscoopfilms was, maar hier wordt ze met succes gebruikt voor een vertelling die zich op een wel heel aparte plaats afspeelt. De details komen uit de dagboeken van Lionel Logue die door George VI uiteindelijk in de adelstand werd verheven, die bij elke toespraak van de koning aanwezig was tot diens dood in 1952 en met wie levenslang een vriendschappelijke relatie werd onderhouden. Scenarioschrijver David Seidler, die in z’n meer dan 40-jarige carrière vooral voor tv-films aan de slag was, heeft een evenwichtige en emotioneel geladen tekst geschreven met uiteraard een beetje een bekende afloop, maar de scènes met Bertie en Lionel in diens werkkamer in een doodgewone buurt in Londen, zijn zonder meer subliem qua enscenering, cameravoering en taalgebruik en perfect van toon waardoor de afstand tussen twee culturen en twee maatschappelijke standen uitstekend wordt geïllustreerd. De scène waarin Lionel Logue een auditie doet bij een amateurtoneelgezelschap voor een rol in een Shakespeare-voorstelling zal u misschien even de wenkbrauwen laten fronsen, maar ze past naadloos in de karakterschets van een man die niet perfect is, maar die zijn ervaring heeft opgedaan in de praktijk, nl. kort na de Eerste Wereldoorlog tijdens de opvang van Australische soldaten met psychische problemen als gevolg van de onmenselijke omstandigheden in de Westhoek.
 

 

Colin Firth maakt een uitstekende indruk als de stotterende hertog van York, een onzekere man met een laag zelfbeeld en een flinke portie onverwerkte jeugdtrauma’s, die meent dat z’n handicap het resultaat is van een misvormd strottenhoofd, maar die tegelijk weigert om in zichzelf te kijken en die vooral niet beseft dat hij het slachtoffer is van een door de omstandigheden opgedrongen minderwaardigheidscomplex. Het gevolg is een lang en moeizaam revalidatieproces waarvan de uitkomst onduidelijk blijft wegens periodes van psychische en mentale terugval en vooral twijfel over de eigen positie in een familie die zich moet aanpassen aan veranderende tijden en die de speelbal wordt van een proces van interne strubbelingen waardoor de onderlinge verhoudingen grondig dooreengeschud worden. Gelukkig kan hij rekenen op de onvoorwaardelijke steun van zijn vrouw Elisabeth die alles in het werk stelt om een geschikte logopedist te vinden en die via een advertentie in de krant bij Lionel Logue terechtkomt. Net zoals Bertie is ook zij niet meteen enthousiast over de zeer directe en confronterende stijl van de Australiër, gewend als ze is om door gewone burgers met veel egards te worden bejegend. Het is even slikken, maar tegelijk is zij de eerste die ervan overtuigd is dat Logue de juiste persoon is om haar echtgenoot te behandelen. Helena Boham Carter (Potter-liefhebbers herkennen haar beslist als Bellatrix Estrange) kleedt de rol van echtgenote in met veel warmte en betrokkenheid en als intermediair tussen Logue en Bertie heeft haar personage het niet altijd even gemakkelijk om de verschillende belangen en visies van beide mannen met elkaar te verzoenen. Met intelligentie, doorzettingsvermogen en af en toe een geruststellende oneliner houdt ze Bertie en Logue op koers tussen koppigheid en kalm professionalisme en die houding loont.
 

 

Indrukwekkend is ook Geoffrey Rush als de Australische logopedist Lionel Logue, de man die wars van alle wetenschappelijke theorieën een zeer aparte en tegelijk doeltreffende methode heeft ontwikkeld om fysieke klachten te behandelen als aandoeningen van de psyche eerder dan als het rechtstreekse gevolg van fysieke defecten. Z’n onverstoorbaar zelfvertrouwen en resolute aanpak brengen zowel Elisabeth als Bertie uit hun evenwicht. Een dergelijk gedrag hebben ze nooit eerder meegemaakt, zeker niet van gewone stervelingen, laat staan van een autodidact uit het verre Australië. Het is dus even wennen en alle toespelingen van Bertie ten spijt blijft Lionel altijd zichzelf, beleefd en voorkomend dat wel, maar resoluut als het op zijn methode en attitude aankomt. Z’n grapjes scoren niet altijd het gewenste effect, tenzij bij de toeschouwer, want Bertie noch Elisabeth hebben voldoend ervaring met gewone omgangsvormen om de vaak schalkse en ironische ondertoon van Lionels opmerkingen in hun context te plaatsen. Lionel is grappig en dartel, vermetel en sarcastisch, maar zijn manier van doen heeft een duidelijk doel dat het koninklijke echtpaar nog niet kan bevroeden
 

 

’t Kan verkeren, zei Bredero, en dat geldt beslist voor de beeldkwaliteit van deze film, want terwijl die op de Blu-ray schijnbaar zeer te wensen overliet wegens massa’s ruis, is er in het geval van de dvd sprake van een zeer acceptabel niveau met af en toe wat korrelvorming in de donkere scènes, maar nauwelijks opvallende ruis. Het kleurenpalet is veelzijdig, zoals in de scènes in Lionels kantoor en uiteraard in de prachtige paleisscènes, met veel geel en lichtbruin en andere keren met warme donkere tinten voor de interieurs en de kostuums van de hoogwaardigheidsbekleders. Het zwartniveau is goed en van technische ongerechtigheden is totaal geen sprake. Componist Alexandre Desplat hoeven we u niet meer voor te stellen. Hij schreef recentelijk nog de scores voor Harry Potter and the Deathly Hallows Part 1 & 2 (2011), The Tree Of Life (2011) en z’n soundtrack voor The King’s Speech, voorzien van strijkers en veel piano, is tegelijk rustig en onopvallend. Voor de indringendere en heftige scènes is een beroep gedaan op muziek van Beethoven (o.a. de Zevende Symphonie), Mozart (o.a. het Requiem) en Brahms, en het past allemaal precies in de sfeer die regisseur Tom Hooper wil oproepen.

Drie korte Interviews met de hoofdacteurs en de Originele Bioscooptrailer, het is een povere toegift.
 

 

The King’s Speech van regisseur Tom Hooper met Colin Firth en Geoffrey Rush in de hoofdrollen is niet alleen een terechte Oscar-winnaar, het is in zijn genre ook nog een van de beste films van de voorbije jaren. Wie gecharmeerd wordt door historische kostuumdrama’s en een Colin Firth in topvorm, die heeft geen keuze: kopen die dvd.