FILM
John Ford wordt terecht beschouwd als één van ‘s werelds grootste regisseurs. Hij is dan ook één van de weinige cineasten die erin geslaagd is om met vier films (The Informer, The Grapes Of Wrath, How Green Was My Valley en The Quiet Man) een Oscar te veroveren. Raar genoeg kreeg hij nooit een beeldje voor het genre waarvan hij misschien wel de uitvinder is: de klassieke western. Wie het woord western in de mond neemt, mompelt natuurlijk meteen ook die van John Wayne. Ford kon The Duke overhalen om in een trilogie te spelen die begon met Fort Apache en She Wore A Yellow Ribbon (wellicht de bekendste van de drie films) en waarvan Rio Grande de afsluiter is. Het verhaal doet de ronde dat Ford niet echt enthousiast was om dit laatste luik te draaien, daar hij al zijn zinnen had gezet op de verfilming van The Quiet Man, maar toch stonden de filmstudio’s van RKO erop dat John Wayne en Maureen O’Hara opnieuw samen een affiche zouden delen. Rio Grande mag dan wel de typische Ford-ingrediënten bevatten, toch kan je er niet om heen dat deze prent aanvoelt als een klus die Ford zo snel mogelijk wilde klaren. Niet alleen maakte Ford gebruik van het klassieke westernspelletje waarin de brave cowboys de stoute indianen vermoorden, ook gaf de regisseur zijn karakters niet genoeg diepgang waardoor Rio Grande één van de weinige films is waarin macho Wayne (inclusief een afschuwelijke snor!) zijn typische cowboyrol niet overtuigend speelt. Nu goed, Ford en Wayne is en blijft een combinatie die nooit tot een echte mislukking kan leiden en ofschoon deze western eerder een voetnoot is in Fords gigantische filmografie, blijft het toch voor zowel de cinefiel als de westernliefhebber een zegen om de grootmeester van het genre aan het werk te zien.
 

 

 

Net zoals in de vorige films speelt Wayne in Rio Grande de rol van luitenant Kirby York die samen met enkele overgebleven soldaten aan de grens van Texas de lokale bevolking moet beschermen tegen de wreedaardige Apaches. Iedereen (van paardendieven tot moordenaars) is welkom om het front te versterken, maar toch moet Kirby even slikken als zijn bloedeigen zoon Jeff (Claude Jarman Jr.) opdaagt. Alhoewel de luitenant zijn nakomeling in vijftien jaar niet heeft gezien, koesterde de officier toch de ijdele hoop dat zijn zoon wiskunde zou studeren. De jongen blijkt echter hetzelfde bloed als zijn vader te hebben, want het is zijn droom om als oorlogsheld de geschiedenis in te gaan. Hem ompraten heeft geen zin, want de soldaat staat er zelfs op dat zijn vader hem salueert. Kirby laat maar begaan,want hij weet als geen ander dat een man zich pas een man voelt als hij aan het front is (tja, het is nu eenmaal een John Wayne-film). Zijn vrouw Kathleen (Maureen O’Hara, de Iers-Amerikaanse actrice wier grootste rol een jaar later in The Quiet Man was) is allesbehalve opgetogen met de beslissing van de jonge snuiter en reist de knaap achterna in de hoop hem van gedachten te kunnen veranderen. De verstoorde relatie tussen Kathleen en Kirby wordt nog zuurder wanneer de luitenant koeltjes vertelt dat hij geen hulp zal bieden bij het uitvoeren van het plan van de radeloze moeder. Na heel wat gekwebbel duiken de eerste Apaches op en je mag driemaal raden wie de winnende held wordt.

John Ford is een geniale cineast en dat merk je zelfs in een routineuze film als Rio Grande. Ook al werd hij in 1950 geregisseerd, koos Ford toch om er een zwart-witfilm van te maken en zoals we van hem gewoon zijn, oogt ieder shot prachtig. Het onbenullige verhaal moet je er maar bij nemen en als het allemaal te saai wordt, dan laat Ford gewoon enkele cowboys vertrappen door op hol geslagen paarden. Ford doet geen enkele moeite om morele vraagstukken in zijn film te stellen, want in zijn visie is de cowboy immers de eeuwige macho die steeds wint en de indiaan de onderdaan die moet luisteren naar de wetten van de nieuwe "beschaving". John Wayne loopt een beetje verloren in deze western die jammer genoeg bij momenten te veel lijkt op het romantische gezwets van How The West Was Won.
 

 

BEELD EN GELUID
John Ford bleef zijn zwart-witfilms lange tijd trouw. Af en toe duiken er enkele troebele beelden of een paar schrammen op, toch is de restauratie van deze klassieker meer dan geslaagd. De klank is heel wat minder en wordt bovendien ontsierd door oubollige musicaldeuntjes die de tand des tijds niet hebben overleefd, doch zorgen de vele pijlen van de Apaches voor voldoende afwisseling.

EXTRA'S
Er staan jammer genoeg geen extra's op deze dvd, want een extra documentaire over de geniale Ford was mooi geweest.

CONCLUSIE
Rio Grande is zeker niet het sterkste wapen uit het arsenaal van het duo Ford-Wayne, want daarvoor zijn zowel het verhaal als de acteerprestaties te slap. Wie echter houdt van het klassieke westernconcept met stoere cowboys die opstandige indiaantjes een kopje kleiner maken, zal zich ongetwijfeld met Rio Grande 90 minuten amuseren.