Regie: François Ozon
Met: Fabrice Luchini, Ernst Umhauer, Kristin Scott Thomas, Emmanuelle Seigner, Denis Ménochet, Bastien Ughetto, Jean-François Balmer, Yolande Moreau, Catherine Davenier, Vincent Schmitt, Jacques Bosc
In Dans La Maison gooit Ozon het roer gelukkig om. Het scenario is gebaseerd op El Chico de la Última Fila (Nederlands: het jongetje op de laatste rij) van de Spaanse auteur Juan Mayorga, een theaterstuk dat op nogal wat bijval kon rekenen in Spanje en dat Ozon op een prettig gestoorde manier naar het witte doek heeft vertaald, waardoor je als kijker anderhalf uur lang aan je stoel wordt gekluisterd, niet het minst wegens de voortdurende spanning die van de interactie tussen de diverse figuren uitgaat. Die wordt op gang getrokken door Germain, leraar Frans op een lyceum, die in de loop der jaren ontmoedigd is geraakt door de dalende kwaliteit van het huiswerk van z’n 16-jarige leerlingen. Hij klaagt erover tegen z’n vrouw Jeanne (Kristin Scott Thomas) en toont haar het enige opstel dat zijn aandacht trekt, dat van Claude Garcia dat een 8,5-kwotering krijgt, want de manier waarop hij z’n vriend Artole Rapha en diens ouders beschrijft is op z’n minst merkwaardig. Claude blijkt uit een gewoon gezin te komen, weliswaar eentje dat gebroken is, want z’n moeder is op een keer vertrokken en dus zorgt hij alleen voor z’n gehandicapte vader, en uit niets blijkt wie of wat de bron van zijn schrijverstalent kan zijn. Germain besluit om met de jongen te praten en hem te helpen bij het ontwikkelen van een eigen schrijfstijl.
Wat Germain het meest verontrust is de manier waarop Claude de moeder van Artole beschrijft, alsof hij een beetje verliefd is op de veel oudere Esther, en vervolgens de wijze waarop hij naar de vader-zoonrelatie kijkt, alsof hij een beetje jaloers is omdat hij die zelf misschien niet heeft. Na hun gesprek krijgt Germain van Claude elke week een nieuw opstel dat altijd eindigt met de woorden wordt vervolgd. Germain, die de pennenvruchten van z’n leerling met toenemende verbazing volgt, mengt zich met de zaak en verwijt Claude te weinig aandacht te hebben voor Artole en te veel voor zijn moeder Esther en bovendien gemakkelijke keuzes te prefereren boven strikt litteraire. Claude herschrijft een aantal passages, maar Germain heeft nauwelijks vat op de richting die de opstellen van z’n pupil uitgaan. Z’n vrouw Jeanne, met wie hij elke week de opstellen leest, noemt de voortgang verontrustend en zelfs gevaarlijk en raadt hem aan om ermee op te houden. Maar Germain gelooft in de litteraire gave van Claude en negeert haar opmerking. Als Claude hem vertelt dat Artoles moeder het plan heeft opgevat om een wiskundeleraar in de arm te nemen omdat ze van mening is dat de bijlessen van Claude onvoldoende zijn om haar zoon Artole door het komende examen te loodsen, grijpt Germain in, want het is essentieel dat Claude toegang heeft tot het huis van de Rapha’s. Daarmee begeeft Germain zich op gevaarlijk terrein en beseft hij niet dat Claude ook in zijn leven en dus in zijn huis is binnengedrongen…
Met Dans La Maison levert François Ozon een zeer sterke en geraffineerde film af, want hoe onschuldig de opstelletjes van zijn hoofdpersonage Claude Garcia ook lijken, nooit ontkom je als kijker aan de indruk dat de jonge kaap een verborgen agenda heeft. Bovendien lijkt hij de gebeurtenissen bij de familie Rapha niet louter te beschrijven, maar ze te manipuleren, want op advies van Germain geeft hij de evenementen een andere wending, waardoor het uiteindelijk niet meer duidelijk is welke situaties zich echt hebben voorgedaan en welke het gevolg zijn van Claudes schijnbaar onuitputtelijke fantasie. De scènes met Claude en Germain wisselt François Ozon af met die in het huis van de Rapha’s, waarbij Claude als de verteller fungeert. Tussendoor zien we Germain en Jeanne in discussie over de teksten van Claude, maar het wordt helemaal te bont als Claude zijn leraar Frans in z’n verhaal betrekt, want dan wordt ook het leven van Germain en Jeanne het werkterrein van de jonge schrijver. Dans la Maison wordt een rollercoaster waarin werkelijkheid en manipulatie met elkaar verstrengeld geraken en het is onmogelijk om realiteit en fantasie uit elkaar te houden.
Fabrice Luchini (Les Femmes Du 6e Etage, 2010) neemt naast de jonge Ernst Umhauer (Claude), de belangrijkste rol in Dans la Maison voor z’n rekening. Zijn personage Germain is zich van geen kwaad bewust, want hij is vooral bezig met de litteraire mogelijkheden en keuzes van z’n pupil. Dat Claude een drama voorbereidt met de Rapha’s als slachtoffer, hij is er zich op geen enkel moment van bewust. Ernst Umhauer is uitstekend gecast als de jonge schrijver die z’n fantasie de vrije loop laat, maar die tegelijk de overgang maakt van jongen naar man en die z’n opstellen gebruikt als een uitlaatklep voor z’n adolescente fantasieën. Alleen Germains echtgenote Jeanne lijkt daar oog voor te hebben. Kristin Scott Thomas (Il Y A Longtemps Que Je t’Aime, 2008) bewijst opnieuw dat ze ook in het Frans haar mannetje kan staan en ze maakt van Jeanne een intelligente en wereldse vrouw die veel meer dan haar uitgebluste echtgenoot beseft dat de spelletjes van Claude Garcia veel minder onschuldig zijn dan ze lijken.
François Ozon brengt z’n verhaal heel mooi in beeld, maar de spanning en het gevoel van onbehagen zijn vooral het resultaat van een gedurfde en vlotte montage die de kijker geen moment de kans geeft om zich te vervelen. Dans la Maison lijkt François Ozons eerste film zonder homo-erotisch thema, maar wie goed kijkt en luistert die merkt beslist dat ondanks Claudes zgn. exclusieve interesse voor Esther er minstens ook een zekere belangstelling is voor Artoles vader, zij het dat François Ozon heel omzichtig te werk gaat.