Regie: Neill Blomkamp
Met: Matt Damon, Jodie Foster, Sharlto Copley, Alice Braga, Diego Luna, Wagner Mora, William Fichtner, Brandon Auret, Josh Blacker
Maar uitgerekend de auteur van de broncode, de machtige zakenman John Carlyle (William Fichtner, Invasion), eigenaar van een aantal wapen- en robotfabrieken op aarde en bedenker van het veiligheids- en verdedigingssysteem op Elysium, wordt het slachtoffer van een ontvoering, want naar verluidt zit de sleutel tot de code in een module in diens hersenen en wie ze in handen krijgt mag zich baas op Elysium noemen. Mensensmokkelaar Spider (Wagner Moura, Carandiru) en z’n bende hebben al een uitgewerkt plan om een hooggeplaatste functionaris van Elysium te kidnappen ten einde belangrijke informatie in handen te krijgen, maar tot nog toe hebben ze geen vrijwilliger gevonden om een dergelijk waanzinnig plan uit te voeren. Met de komst van Max (Matt Damon), een werknemer van de Carlyle-fabrieken die wegens blootstelling aan een hoge dosis radioactieve straling binnen vijf dagen zal overlijden, lijken hun kansen te keren. Max is nl. tot veel bereid op voorwaarde dat hij een ticket kan bemachtigen naar luilekkerland Elysium, want daar hebben ze superscanners die elke aandoening en zelfs verminking in een mum van tijd ongedaan kunnen maken, een technologie die de aardbewoners ontberen. De ontvoering van Carlyle wordt echter niet meer dan een gedeeltelijk succes, want ex-Elysium-agent Kruger (Sharlto Copley), rechterhand van Jessica Delacourt, schiet eigenhandig de terroristen dood en Max, die erin is geslaagd om de aangepaste broncode (waarin Patel is vervangen door Delacourt) uit het brein van Carlyle te downloaden, ziet zich door omstandigheden verplicht om samen met de niets of niemand ontziende huurling naar Elysium te vliegen, o.a. omdat z’n vijf dagen bijna om zijn, maar ook omdat Kruger z’n jeugdvriendinnetje Frey (Alice Braga, Blindness) en haar doodzieke dochtertje in z’n macht heeft, terwijl Max beseft dat zijn levenslange droom, nl. het recht voor arme én rijke aardbewoners om zich op Elysium te vestigen, steeds meer in rook lijkt op te gaan.
De Zuid-Afrikaanse regisseur Neill Blomkamp trok in 2009 de aandacht met z’n sf-film District 9 en vier jaar later slaagt hij er opnieuw in om een internationaal succes te scoren. Elysium bevat nogal wat visuele en inhoudelijke elementen die in de vorige film ook al aan bod kwamen, maar met een budget dat bijna 4 keer zo groot is, doe je natuurlijk heel andere dingen, vooral wat special effects betreft en dat is in de nieuwe film duidelijk te zien, want het ruimtestation Elysium is zonder meer een pareltje en het is met z’n prachtige landschappen een perfect contrast met de verloederde aarde. Vooral de eerste helft van de film doet daarmee z’n voordeel, mede omdat tegelijk uitdrukkelijk gezinspeeld wordt op de discriminerende houding van de rijken en kapitaalkrachtigen op Elysium ten opzichte van de volkse meutes op aarde, waarbij de president en de minister van het ruimte-eiland zeer duidelijk geconcipieerd zijn naar het beeld dat de buitenwereld heeft van de egoïstische en elitaire Tea Party-kliek in de schoot van de Amerikaanse Republikeinse partij vandaag. Het is dan ook jammer dat dit tot de verbeelding sprekende thema in de tweede helft van de film verlaten wordt voor een rambo-achtige afwikkeling waarin nog alleen plaats is voor een gevecht op leven en dood tussen twee tot robots omgebouwde mannen.
Bijkomend effect van een groot budget is het feit dat een beroep kan worden gedaan op bekende filmsterren en die zijn er in deze film, ook al beweert Blomkamp in de Extra’s dat dat niet z’n belangrijkste bekommernis was. Maar we hoeven er niet aan te twijfelen dat z’n financiers daar anders over dachten, want 115 miljoen dollar laat je uiteindelijk veel beter renderen met een paar klinkende namen in de hoofdrollen. Vandaar dat Matt Damon (Syriana, The Good Shepherd) de rol van underdog Max voor z’n rekening mag nemen en Jodie Foster (Taxi Driver, Alice Doesn’t Live Here Anymore) zich mag uitleven als Jessica Delacourt, de politica die op Elysium de touwtjes in handen heeft. Interessanter is de figuur van Kruger, tot leven gebracht door de Zuid-Afrikaanse acteur Sharlto Copley, die ook al in District 9 een belangrijke rol voor z’n rekening nam en die u in 2014 aan het werk kan zien naast Sigourney Weaver in Chappie, Blomkamps opvolger voor Elysium. In tegenstelling tot Damon en Foster is Copley bij momenten ook echt grappig, terwijl z’n personage toch niets aan het toeval overlaat om z’n doel te bereiken, nl. de uitschakeling van Max, die een bedreiging vormt voor het afgeschermde leventje van de elite op Elysium.
Het production design is zoals eerder vermeld een pareltje. De scènes op aarde baden in dezelfde sfeer als die in Johannesburg uit District 9, met opnieuw een grauw landschap van zand, afval, opwaaiend stof en de aanwezigheid van meccano-achtige robots voor de crown control en de veiligheid in de straten van Los Angeles. Uit de panoramische opnamen blijkt dat de skyline gedomineerd wordt door halfverwoeste wolkenkrabbers, terwijl de favela-achtige krottenwijken zich tot aan de einder uitstrekken: het land is volgebouwd, alle groen is verdwenen en de lucht stinkt. En dan een paar duizend kilometer verderop hangt de dubbele cirkel van Elysium als een bewijs van het toppunt van technisch kunnen, en als de camera op de binnenkant van de cirkels inzoomt dan ziet de kijker het frisse groen van de glooiende heuvels, de kasteelachtige villa’s met eigen zwembad op eilandjes in het blauw water en voelt hij de rust die er heerst, want op Elysium is er geen sprake van overbevolking, van vervuiling, van criminaliteit of van onveiligheid omdat de bewoners grondig geselecteerd zijn op sociale vaardigheden en intelligentie. Ze zijn uitverkoren en niemand neemt het risico dat hem/haar die bevoorrechte status wordt afgenomen.
Neill Blomkamp heeft het scenario opnieuw helemaal zelf geschreven, maar Elysium is een stuk minder origineel dan District 9 destijds. Je blijf met het gevoel zitten naar een pure avonturenfilm te kijken waarin de sociale context niet meer is dan een excuus voor een groot spektakel met futuristische wapensystemen en nietsontziende krachtpatsers dat op een vrij voorspelbare manier uitdraait op een overwinning voor de goeden, zonder dat de slechten enig uitzicht op een acceptabel compromis wordt geboden. Stond District 9 nog met één been in het arthousecircuit, dan hoort Elysium zonder twijfel thuis in een megabioscopencomplex.