FILM
Na het zoveelste incident met haar neef, de pestkop John Reed (Craig Roberts), wordt Jane Eyre (Amelia Clarkson) door haar wrokkige tante (Sally Hawkins) naar het type school gestuurd waar meisjes meer slaag dan eten krijgen. Zelfs wanneer haar vriendinnetje Helen Burns (Freya Parks) bezwijkt onder een tyfusplaag, vertelt die aan Jane dat het haar 'gerechte straf' is. Jane komt alleszins als een sterke vrouw (Mia Wasikowska) uit haar beproeving, en krijgt een baan als gouvernante van zijn dochter - of dat denkt hij zelf toch - Adèle (Romy Settbon Moore) van de enigmatische Lord Rochester (Michael Fassbender). Er doen echter geruchten de ronde dat het op het kasteel van Lord Rochester, Thornfield Hall, spookt; en alhoewel er geen spook aanwezig is - want spoken bestaan niet - lijkt het er toch op dat er op zijn minst een pyromaan aan het werk is, getuige de vele onverklaarbare brandjes. De aankomst van een zekere Richard Mason (Harry Lloyd) op Thornfield Hall, die blijkbaar in geldnood zit, maakt het mysterie alleen nog maar wat groter. Ondanks alles bloeit er een romance tussen Jane en de mysterieuze kasteelheer, en uiteindelijk vraagt Rochester haar ten huwelijk. Vlak voor het altaar valt er echter een knoert van een lijk uit de kast - figuurlijk dan toch - waardoor het huwelijk moet worden afgeblazen, en Jane als afgewezen bruid de benen moet nemen...

 

Volgens de bespreking van onze collega-expert William bestaan er intussen al 21 filmversies van de verfilming van het boek van Charlotte Brontë, en wie ben ik om hem tegen te spreken? Wat regisseur Cary Joji Fukunaga denkt daar inhoudelijk nog aan toe te kunnen voegen, is niet helemaal duidelijk, maar hij laat zijn film vormelijk in een redelijk gothisch sfeertje baden, waarbij het mysterie rond het familiegeheim van de Rochesters aanvankelijk van bovennatuurlijke aard lijkt te zijn - wat uiteindelijk niet de waarheid blijkt - en daardoor de looks heeft van een bovennatuurlijke thrillerminus de horrorelementen. Dracula zonder vampier, zeg maar. Qua vertelstructuur opteert Fukugana om nagenoeg het volledige verhaal te vertellen in de vorm van flashbacks: de film opent op het moment dat Jane als een geslagen hond het op een lopen zet uit Thornfield Hall, en ze wordt opgevangen door de dominee St. John Rivers (Jamie Bell), die samen met zijn twee zussen (Holliday Grainger en Tamzin Merchant) de onfortuinlijke vrouw opvangt, en naderhand een baan als lerares in een nog op te richten meisjesschool aanbiedt. Afgezien van de aankleding valt er aan een literair monument als Jane Eyre niet veel te interpreteren; een tekst zoals deze, die door zowat alle studenten klassieke Engelse literatuur (én horden huisvrouwen doorheen de afgelopen 100 jaar) is verslonden, valt onvermijdelijk ten prooi aan iets wat nog het best als exegese kan omschreven worden, waarbij elke lijn tekst onder de loep wordt genomen en langs alle kanten wordt gewikt en gewogen. Met het succes van reeksen als Downton Abbey zijn dergelijke Engelse kostuumdrama's plots weer hip en modieus, een verschijnsel dat periodisch van aard schijnt te zijn. Met in de cast oude rotten in het vak als Judi Dench, jong geweld als Jamie Bell en acteurs als Michael Fassbender die eerder bekend is van superheldenspektakels als X-Men, lijkt de film soms op het verplichte nummertje dat in hetzelfde rijtje als de vele Shakespeare-verfilmingen past, waarbij elke acteur of actrice met naam en faam wil bewijzen uit het goede (acteurs)hout gesneden te zijn. Het bronmateriaal van Brontë valt in dit geval wat tussen twee stoelen: waar in een Shakespeare-drama op het einde van het stuk gewoonlijk alle personages dood zijn, opent Jane Eyre als een verhaal vol kommer en kwel, om uiteindelijk zacht te landen met een zeemzoet happy end. Met een verhaalgedreven plot en een mooie aankleding kan je aan een klassieker als Jane Eyre nochtans niet veel verknoeien, tenzij de regisseur aan de drugs is. En Fukugana heeft negatief geplast.

BEELD EN GELUID
Fukugana heeft duidelijk een voorliefde om zo veel mogelijk te filmen bij natuurlijk licht, af en toe versterkt door kaarsen. Zijn Jane Eyre is dan ook redelijk donker, en het spijtige is dat het contrast het hier en daar wat laat afweten, waardoor nogal wat details verloren gaan. De stijl van filmen past evenwel bij deze adaptatie. Wat geluid betreft is het vooral de filmscore van Dario Marinelli die de geluidsband op een hoger niveau tilt; een dialooggedreven film als Jane Eyre moet het niet hebben van dure geluidseffecten, alhoewel de eerlijkheid me gebiedt te zeggen dat de claustrofobische sfeer in de 5.1-track doorstraalt.

 

EXTRA'S
Deze disk bevat een audiocommentaar door regisseur Cary Fukunaga, dat helaas van ondertiteling verstoken blijft. Naast negen verwijderde scènes (16:41) krijgen we een korte clip A Look Inside Jane Eyre (3:42) met alle kenmerken van een aangedikte trailer, een stukje To Score Jane Eyre: Cary Fukunaga and Dario Marianelli Team Up (2:14) waarin de regisseur en de componist fungeren, en The Mysterious Light of Jane Eyre (1:52) waarin Fukunaga's bijzonder keuze voor belichting wordt verklaard. Buiten de verwijderde scènes dus nog geen tien minuten aan bonusmateriaal, maar er is wél - wat is dát lang geleden, zeg - een easter egg te vinden (volgens hetwelke dit de 25ste Jane Eyre-verfilming is, niet de 21ste. Sorry, William!)

CONCLUSIE
Fukunaga's visie op Jane Eyre is er spijtig genoeg eentje waar de stijl op de inhoud prevaleert, maar toch is het een leuke film voor liefhebbers van kostuumdrama's. Met het recente faillissement van A-Film in het achterhoofd, misschien deze Blu-ray nog in de gauwte even op de kop tikken? Want een heruitgave zit er (voorlopig) blijkbaar niet in...