SERIE
Tijdreizigster Claire Fraser (Caitriona Balfe) is erin geslaagd om haar echtgenoot, de Schotse clanleider Jamie Fraser (Sam Heughan), te bevrijden uit de klauwen van de sadist Jonathan "Black Jack" Randall (Tobias Menzies), die zijn seksuele lusten op hem heeft botgevierd en hem daarbij ei zo na heeft vermoord. Uiteraard is de grond in Schotland te heet geworden onder Jamies voeten, en daarom reizen Claire en Jamie af naar Parijs om zijn diensten aan te bieden aan zijn neef, wijnhandelaar Jared (Robert Cavanah), om zo in de high society het vertrouwen te winnen van de verbannen kroonprins Charles Stuart (Andrew Gower). Met de kennis die ze over de toekomst heeft, weet Claire dat op 16 april 1746 bij de slag van Culloden de Schotse opstand tegen de Engelse koning niet alleen in bloed zal worden gesmoord, maar dat bovendien de Schotse cultuur bijna 200 jaar op meedogenloze wijze zal worden onderdrukt. Maar is dergelijke voorkennis genoeg om de toekomst te veranderen? Jamie en Claire hopen om in het geniep de plannen van Charles te kunnen dwarsbomen door hem zwart te maken bij zijn geldschieters, maar hoe meer ze proberen om het werven van een leger te saboteren, hoe meer het onvermijdelijke dichterbij schijnt te komen.
 
 

In de hogere adellijke kringen ontmoet Claire tevens Mary Hawkins (Rosie Day), van wie ze zich herinnert dat ze volgens de stamboom van haar man uit 1945, Frank (Tobias Menzies), de echtgenote zal worden van Jonathan Randall. Alhoewel ze op het punt staat te worden uitgehuwelijkt aan een andere kandidaat, is ze stiekem verliefd op Jonathans broer Alex (Laurence Dobiesz), die als secretaris in dienst is van de ambigue hertog van Sandringham (Simon Callow), een man die tegelijkertijd de Jacobitische opstand steunt én op een goed blaadje wil blijven staan aan het Engelse hof. Nadat ze op straat verkracht wordt, valt Mary als afgelikte boterham niet langer goed in de huwelijksmarkt. Tijdens een bezoek aan het Versailles van Lodewijk XVI zien Claire en Jamie onverwacht Jonathan Randall terug; Jamie kan zijn neiging onderdrukken om hem ter plekke aan het spit te rijgen - want een wapen trekken in bijzijn van de koning staat gelijk met hoogverraad - wil Jamie hem maar wat graag partij geven in een clandestien duel. Claire kan hem hier echter van weerhouden, want als Jonathan niét met Mary trouwt, zal het geslacht Randall nooit bestaan, en zal bijgevolg ook haar echtgenoot Frank nooit geboren worden. Maar ook daar lijkt de kracht van het lot sterker dan alle pogingen om de loop der geschiedenis te dwarsbomen.
 
 

Niet minder echter is het dilemma waar Claire voor staat. Ze was in 1945 reeds getrouwd met Frank Randall, maar heeft, zoals we in het eerste seizoen zagen, ingestemd met een huwelijk met Jamie van de clan Fraser om niet te worden overgeleverd aan de willekeur van de Britse bezettingstroepen. Nu wordt ze verscheurd tussen haar loyaliteit tegenover Frank en de passie die ze voor Jamie koestert. Jamie zelf blijft meer nuchter bij de zaak en weet haar de belofte te ontlokken dat, áls de rebellie faalt, ze terug moet keren naar haar eigen tijd. De serie wordt dan ook als één grote flashback verteld: in de eerste aflevering bevinden we ons in 1948, waar Claire na drie jaar afwezigheid terugkeert, en bovendien zwanger blijkt te zijn. Frank, die zelf worstelt met een vruchtbaarheidsprobleem, belooft het kind op te voeden als zijn eigen dochter, no questions asked, op voorwaarde dat Claire hem vergezelt naar Boston, en bij leven nooit aan hun dochter Brianna (Sophie Skelton) vertelt wie haar echte vader is.
 
 

Na de dood van Frank keert Claire twintig jaar later terug naar Inverness, om uit te pluizen hoe de slag bij Culloden voor Jamie is afgelopen, en de zaken worden er niet dadelijk minder complex op. Op de universiteit loopt namelijk een jongere versie van mede-tijdreizigster Geilis Duncan (Lotte Verbeek) rond, die kennelijk op dat moment nog niet naar de 18de eeuw is gereisd, wat een gigantische opportuniteit biedt voor een derde seizoen.
 
 

Het tweede seizoen van Outlander volgt in grote lijnen het tweede boek van de inmiddels achtdelige reeks van Diana Gabaldon, A Dragonfly In Amber, in het Nederlands verschenen als Terugkeer Naar Inverness, alhoewel de interne chronologie van het boek hier en daar ondersteboven wordt gekieperd. Op het moment van schrijven van deze recensie is het productieteam van Ronald Moore (Battlestar Galactica) alvast verzekerd van een derde én vierde seizoen, en aangezien het derde seizoen alvast de plot van het derde boek Voyager zal volgen, én Diana Gabaldon bezig is met deel negen, Go Tell The Bees That I'm Gone (George R.R. Martin geraakt intussen al jaren geen stap verder met het volgende deel in de Game Of Thrones-reeks), lijkt het alsof deze franchise alvast enkele jaren voort zal lopen zónder gevaar dat de televisiereeks al snel de boeken zal inhalen. Outlander neemt een bijzondere plaats in tussen romantische fantasie, kostuumdrama, sciencefiction en geschiedenis, want u leert op dertien afleveringen wellicht méér over de Schotse onafhankelijkheidsstrijd dan in een doorsnee geschiedkundig werk.
 
 

De vormgeving van de reeks is aangenaam om te bekijken; er werd voldoende aandacht geschonken aan de historische details, en de karakters zijn raak getypeerd. Zo wordt Charles Stuart afgeschilderd als een verwijfde playboy die bovendien meent dat hij van godswege is voorbestemd om zijn volk te leiden, terwijl nagenoeg álles er op wijst dat hij wellicht de meest ongeschikte persoon is om op een troon te zitten. Schotse karakteracteurs als Gary Lewis (de vader van Billy Elliott) en Graham McTavish (één van de dwergen uit The Hobbit) zetten bijzonder knappe prestaties neer, en minder bekende karakterkoppen zoals Duncan Lacroix als Jamies vertrouweling Murtagh en Claire Sermonne als Louise de Rohan, zullen deze serie allicht kunnen benutten om hun marktwaarde gevoelig te verhogen.
 
 

De dunne scheidingslijn tussen de verschillende genres is niet zeer rigide; de romantische verwikkelingen moeten soms op zeer korte tijd plaats ruimen voor gruwel en moord; in één van de laatste afleveringen wordt een personage geheel onverwacht op extreem grafische wijze om zeep geholpen. Stomende naaktscènes zijn ook een belangrijk ingrediënt van deze reeks, want noch de Schotten van de 18de eeuw, noch de hofhouding van Louis XVI hadden blijkbaar veel gevoel voor schaamte. De sciencefictionpoot wordt in dit tweede seizoen steviger uitgebouwd; alhoewel we nog altijd niet het fijne weten over hoe het mechanisme van het tijdreizen precies in elkaar zit, krijgen we mondjesmaat nieuwe puzzelstukjes aangereikt die wellicht in de volgende seizoenen op hun plaats zullen vallen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Back To The Future heeft het gegeven een fatalistisch ondertoontje: ongeacht welke ingrepen onze helden in het verleden uitvoeren om de loop van de geschiedenis om te buigen, de toekomst lijkt onvermurwbaar vast te liggen. Claire is ook niet bewust naar het verleden gereisd om de toekomst te veranderen, ondanks onder meer de herinneringen aan de gruwel van de oorlog die bij haar bovenkomen bij haar herinneringen aan de bestorming van Normandië, maar is eerder per toeval in een tijdvak beland dat cruciaal is voor de 'geschiedenis' van haar directe entourage, en ze moet voortdurend met die nieuwe realiteit in het reine zien te komen.
 
 

BEELD EN GELUID
In tegenstelling tot het eerste seizoen krijgen we dit keer geen twee halve seizoenen in de maag gesplitst, met daarbij horend twee swipes met de betaalkaart. De dertien afleveringen (feitelijk veertien, zie hiervoor de Extra's-sectie) zijn over vijf disks gespreid, en hebben de nodige ruimte gekregen om te ademen. De rijk van details voorziene decors aan het hof van Versailles komen even goed uit de verf als de in wanhoop gedrenkte scènes aan het slagveld. Zowel de ingewikkelde kostuums met genuanceerde kleuren als de soms gruwelijke verminkingen worden in een duister en koud maar stevig palet op het scherm getoverd; een lichte hoeveelheid grain geeft de presentatie een meer filmisch uitzicht. De DTS-HD MA 5.1-track is evenwichtig, dynamisch (in de eerste aflevering, die zich weer in 1948 afspeelt, zit er een scène waarin twee vliegtuigen keihard door de speakers knallen) en de muziektrack van Bear McCreary biedt substantiële meerwaarde. De surrounds draaien voortdurend overuren.
 
 

EXTRA'S
In totaal zijn er 17 verwijderde scènes (1:19:44) aanwezig, verdeeld over de afleveringen, maar het is vooral de pivotale aflevering Faith die nog eens hernomen wordt in een verlengde versie (1:14:35). Daarnaast bevat elk van de 13 afleveringen een podcast (zeg maar audiocommentaar) met showrunner Ronald D. Moore, vergezeld door diverse leden van de crew, met bij de aflevering Vengeance Is Mine als speciale gaste Diana Gabaldon zelf.

De eerste drie schijven bevatten drie afleveringen elk, met de bijhorende podcast en de verwijderde scènes, en schijf 3 daar bovenop ook nog eens de verlengde aflevering van Faith. zoals hierboven geschreven. Disks 4 en 5 bevatten dan weer de 'gewone' afleveringen maar dan per twee, waardoor er nog ruimte overblijft voor wat summatief bonusmateriaal. The characters of season 2 (13:43) geeft ons een snel overzicht van de nieuwe personages die onder meer aan het hof van Louis XVI hun opwachting maken. Designing history: The costumes of Outlander (10:55) staat stil bij het uitvoerig design van kleding, waarbij vooral de op eerste helft van de reeks, die zich in de Franse high society afspeelt, wordt gefocust: de kleding moest niet alleen geloofwaardig zijn, maar ook nog draagbaar voor de betrokkenen, én in Claires kleding moesten, naar de gewoonten van die tijd, ook voldoende kenmerken aanwezig zijn die erop wijzen dat ze de Schotse lady Broch Tuarach is. Recreating 18th century Paris (11:54) toont ons hoe de set werd omgetoverd tot het Parijs van 1744, en een gag reel (5:24) sluit het bonusmateriaal op de vierde schijf af.
 
 

Op de vijfde schijf vinden we nog twee relevante bijdragen: in Jamie & Claire: To Hell and Back (10:31) wordt de storm beschreven waarin het liefdesbootje van onze twee protagonisten verzeilt, en in From Book to Screen: Discovering the Differences (10:44) vertellen cast en crew waar de voornaamste verschillen met de boeken van Diana Gabaldon zitten - zoals het feitelijk beginnen met het einde en eindigen met het begin - en waarom deze wijzigingen werden aangebracht

Minpuntje? De bijzonder onhandige verpakking!

CONCLUSIE
Outlander is een blijvertje. Enkele diepere motivaties van de personages (waarom gaat Jamie naar Culloden als hij wéét wat de uitkomst van de slag is?) gaan wat verloren doordat de reeks van 16 naar 13 afleveringen werd ingekort, maar de ruggengraat van het boek blijft stevig overeind. Reizigers op zoek naar een reeks die buiten de klassieke lijntjes kleurt en die diverse genres als kostuumdrama en sciencefiction weet te mengen, kunnen hun vermoeide voeten te rusten leggen in Lallybroch.