FILM
Deze film maakt deel uit van de Rainer Werner Fassbinder Vol. 1-box waartoe ook Katzelmacher, Warnung Vor Einer Heiligen Nutte, Händler Der Vier Jahreszeiten, Die Bitteren Tränen Der Petra Von Kant, Martha en Angst Essen Seele Auf toe behoren.

"I'd like to be for cinema what Shakespeare was for theatre, Marx for politics and Freud for psychology: someone after whom nothing is as it used to be." (Rainer Werner Fassbinder)

Op 31 mei 1945 werd Rainer Werner Fassbinder geboren in het stadje Bad Wörishofen. Het was drie weken nadat Duitsland zich overgaf. De nasleep en de schande van de Tweede Wereldoorlog waren elementen die kenmerkend waren voor Fassbinders jeugd, en dat zou ook later in zijn films terug te zien zijn. Hij was het enige kind van een vertaalster en een arts die werkte in de regio van de rosse buurt van München. Op jonge leeftijd gingen zijn ouders uit elkaar en werd hij opgevoed door zijn moeder. Die had zo veel om handen dat wanneer ze aan het werk was, haar zoon naar de bioscoop stuurde zodat hij haar met gerust liet. Fassbinder zag hierdoor soms wel vier films per dag. Door deze manier van opvoeden werd Fassbinder evenwel ook een echt straatlopertje, en het duurde niet lang vooraleer de Duitser de titel van jeugddelinquent mocht dragen. Een echte outsider die zich op vrije jonge leeftijd uitte als homoseksueel, en ook dat was toen niet zo vanzelfsprekend als dat nu is.

Ondanks zijn turbulente jeugd had Fassbinder interesse in kunst, en besloot hij om op zijn 18e in München naar de avondschool te gaan om er drama te gaan studeren. Op advies van zijn moeder volgde hij acteerlessen en het was in de Fridl-Leonhard Studio dat hij Hanna Schygulla zou ontmoeten, de actrice waarmee hij later heel wat films zou maken. In deze jaren was hij met allerlei filmprojecten bezig. Of hij maakte zelf amateuristische 8mm-films of hij werkte gewoon mee als regieassistent of geluidsman of hij speelde gewoon als acteur in kleine rolletjes. In het midden van de jaren '60 maakte hij met Der Stadtstreicher en Das Kleine Chaos zijn eerste belangrijkste zwart-wit kortfilms die werden gefinancierd door Christoph Roser, de toenmalige minnaar van Fassbinder. In ruil voor geld mocht Christoph Roser zelf ook een rol in de film spelen.

In die tijd lag de klemtoon bij Fassbinder wel op het toneelleven. De Duitse legende sloot zich in 1967 aan bij het Action-Theater in München waar hij actief was als acteur, regisseur en scenarioschrijver. Na amper twee maanden kreeg hij de leiding over het theater en in april 1968 verscheen de première van Fassbinders eigenste toneelstuk Katzelmacher dat het verhaal vertelt van een gastarbeider uit Griekenland die geconfronteerd wordt met haat. Lang duurde dat niet, want een paar weken later werd het theater volledig vernield door één van de oprichters die het niet kon verteren dat Fassbinder te veel macht had. Maar Fassbinder was Fassbinder, en samen met Peer Raben, Harry Baer en Kurt Raab richtte hij daarna het Anti-Theater op. Drie acteurs die net als Hanna Schygulla en Irm Hermann steeds maar weerkeerden in zijn latere films. Die eerste film kwam in 1969 met Liebe Ist Kälter Als Der Tod. Meteen ook de eerste Blu-ray die we aantreffen in onze box en het startschot om wat dieper in te gaan op het enfant terrible par excellente van de Duitse cinema. Niet door iedereen geliefd, maar wel een icoon waar iedere filmliefhebber op zijn minst al eens over heeft gehoord...

Liebe Ist Kälter Als Der Tod wordt beschouwd als het eerste deel van Fassbinders gangstertrilogie, de andere twee zijn Götter Der Pest uit 1970 en Der Amerikanische Soldat die in hetzelfde jaar uitkwam. Hoewel de film nu door heel wat cinefielen geliefd is, was dat bij de release behoorlijk anders. Tijdens een screening op het Internationale Filmfestival van Berlijn werd Fassbinder getrakteerd op een luid boegeroep. Het was duidelijk dat het Duitse publiek niet klaar was voor deze rebel die van plan was om de Duitse cinema op zijn kop te zetten. Hoewel je er wat van Fassbinders stijl in kan herkennen, is Liebe Ist Kälter Als Der Tod in de eerste plaats een hommage aan de nouvelle vague. Fassbinder wond daar ook geen doekjes om en droeg de film op aan Claude Chabrol en Éric Rohmer, en de filmaffiche was duidelijk geïnspireerd door het personage van Alain Delon in Le Samouraï van Jean-Pierre Melville.

De film werd gemaakt voor (hou je vast) 95.000 Duitse Mark. Voor wie geen weet heeft van de toenmalige Europese munten, een bedrag dat overeenkomt met een luttele 50.000 Euro. Het verhaal van Liebe Ist Kälter Als Der Tod doet er in de verste verte niet toe, en je moet er zelfs niet bij stilstaan dat je het niet snapt. Gewoon jezelf laten mee glijden in de wereld van Fassbinder en genieten. Niet dat dit zijn beste is, maar de restjes van deze Duitser zijn vaak nog altijd beter dan de meesterwerken van vele anderen. Fassbinder speelt een zekere Franz die in München optrekt met de jonge misdadiger Bruno (Ulli Lommel) en de prostituee Joanna (Hanna Schygulla). De drie raken verwikkeld in een misdrijf, maar veel actie zie je niet. Liebe Ist Kälter Als Der Tod voelt eerder aan als een toneelstuk dat geregisseerd is door een filmmaker die op zoek is naar zichzelf en die zijn weg probeert te vinden via de nouvelle vague. Zeer statisch, zo zie je bijv. de drie een paar minuten een weg aflopen zonder dat er iets gebeurt, maar het zijn beelden die duidelijk refereren naar A Bout De Souffle van Godard.

Wie op zoek is naar een verhaal moet niet eens beginnen aan deze vreemde trip. Wel is dit een uniek tijdsdocument van een groep Duitsers die zich op hun manier profileerden en die in geen tijd de cinema van hun thuisland op haar grondvesten zouden doen daveren, ook al was niet iedereen daar even enthousiast over.

BEELD EN GELUID
Het is moeilijk om deze vingeroefening van Fassbinder te beoordelen op technisch vlak, want dit is een goedkope film in al zijn aspecten. De film is in zwart-wit gedraaid, in 1.78:1 en door heel de film zie je een korrelig beeld. Dat heeft zijn charme en valt te verklaren door het goedkope materiaal waarmee de Duitse grootmeester zijn eerste filmstappen maakte. Deze film wordt gepresenteerd in een gerestaureerde versie. De geluidsband is een Duitse 2.0 die doorgaans goed te begrijpen valt, ook al hoor je wat geruis op de achtergrond en er is ook Franse ondertiteling.

EXTRA'S
Deze Blu-ray maakt deel uit van de Rainer Werner Fassbinder Vol. 1-box. Op de Blu-ray staan er geen extra’s, maar in de box vind je een dvd met daarop de extra’s Michael Ballhaus À propos De Martha, een interview met Fassbinder uit 1977 en de 90 minuten durende documentaire Life, Love & Celluloid van Juliane Lorenz uit 1998 die we bespreken in het artikel van de Blu-ray box zelf.

CONCLUSIE
Liebe Ist Kälter Als Der Tod is de allereerste film van Fassbinder. Deze productie is zeker niet typerend voor zijn stijl, maar eerder een soort van hommage aan de nouvelle vague waarin de hand van Jean-Luc Godard zeer herkenbaar is. Zeker niet het soort film dat voor iedereen weggelegd is, maar wel een must voor Fassbinder-fans.